“TANRI PARÇACIĞI”: FELSEFİ BİR DEĞERLENDİRME

Son yıllarda hiçbir bilimsel konu “Tanrı Parçacığı” (Higgs Bozonu) ve onla ilgili CERN’de yapılan deneyler kadar geniş halk kitlelerinin ilgisini çekmedi. Bu makalede, önce, bu parçacığın ne olduğu ve CERN’de neler olup bittiği kısaca tanıtılacaktır. Sonra bu parçacığın Tanrı’nın varlığını veya yokluğunu ispat ettiği şeklindeki hatalı yaklaşımlar düzeltilmeye çalışılacaktır. Ayrıca bu parçacıkla Tanrı’nın gizliliği arasında kurulabilecek analoji ele alınacaktır. İlaveten insan zihninin matematiği kullanarak evreni anlamasından nasıl felsefi çıkarımlar yapılabileceğine de değinilecektir. Son olarak, bu parçacığın bulunmasıyla fiziğin temel sorunlarının çözülüp çözülmediği ve bilimin sınırlarının ne olduğu incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Tanrı Parçacığı, Higgs, din felsefesi, bilim felsefesi, bilim-din ilişkisi.

“THE GOD PARTİCLE”: PHİSOLOPHİCAL INTERPRETATİON

In the last years, no scientific subject has attracted extensive attention like the “the God Particle” (Higgs Boson) and the experiments related to it in CERN. In this article, first of all, what this particle is and what is going on in CERN will be introduced briefly. Later, erroneous beliefs that this particle proves either the existence or the non-existence of God will be endeavored to be corrected. Besides, an analogy that can be found between this particle and the hiddenness of God will be covered. In addition, how philosophical deductions can be made from the comprehension of universe with the help of mathematics will also be examined. And finally, with the discovery of this particle, whether it will be possible to solve the fundamental problems of physics or not, and the borders of science will be studied.

Keywords:

God Particle, Higgs, philosophy of religion, philosophy of science, science-religion relationship.,

PDF

___

Abe, F. ve diğerleri (CDF Collaboration), “Observation of Top Quark Production in ppCollisions with the Collider Detector at Fermilab”, Physical Review Letters, 74 (14), 1995.
Alpher, Ralph A. ve Robert Herman, Genesis Of The Big Bang, Oxford University Press, Oxford 2001.
Barbour, Ian G., When Science Meets Religion, Harper Collins, New York 2000.
Collins, Robin, “The Argument From Design And Many-Worlds Hypothesis”, Philosophy Of Religion: A Reader And Guide, Ed: William Lane Craig, Rutgers University Press, New Brunswick 2002.
d’Espagnat, Bernard, Veiled Reality: An Analysis Of The Present Day Quantum Mechanical Concepts, Addison Wesley, New York 1995.
Einstein, Albert, Ideas and Opinions, Çev: Sonja Bargmann, Dell, New York 1973.
Filkin, David, Stephen Hawking’in Evreni, Çev: Mehmet Harmancı, Aksoy Yayıncılık, İstanbul 1998.
Flew, Antony, There Is A God: How The World’s Most Notorious Atheist Changed His Mind, Harper Collins, New York 2007.
Gell-Mann, Murray, The Quark And The Jaguar, W. H. Freeman and Company, New York 1995.
Hawking, Stephen ve Leonard Mlodinow, Büyük Tasarım, Çev: Selma Öğünç, Doğan Kitap, İstanbul 2012.
Higgs, Peter, “Broken Symmetries, Massless Particles, and Gauge Fields”, Physics Letters, No: 12, 1964.
Higgs, Peter, “Broken Symmetries and the Masses of Gauge Bosons”, Physical Review Letters, No: 13, 1964.
Ian G. Barbour, When Science Meets Religion, Harper Collins Publishers, New York 2000.
Lederman, Leon ve Dick Teresi, The God Particle, First Mariner Books, New York, 2006.
Leibniz, G.W., “The Principles of Nature and of Grace, Based on Reason,” Leibniz Selections, Ed: Philip P. Wiener, Charles Scribner’s Sons, New York 1951.
Lykken, Joseph, “Beyond the Standard Model”, arXiv:1005.1676 [hep-ph], 2010.
Polkinghorne, John, Science and Theology, SPCK, Londra 2003.
Sample, Ian,“Anything But The God Particle”, The Guardian, 29 Mayıs 2009, http://www.guardian.co.uk/science/blog/2009/may/29/why-call-it-the-godparticle- higgs-boson-cern-lhc
Swinburne, Richard, The Existence Of God, Clarendon Press, Oxford 2004.
Taslaman, Caner, Evrim Teorisi, Felsefe ve Tanrı, İstanbul Yayınevi, İstanbul 2012.
Weinberg, Steven, “A Model of Leptons”, Physical Review Letters, 19, 1967.
Wigner, Eugene, “The Unreasonable Effectiveness of Mathematics in the Natural Sciences”, Communications in Pure and Applied Mathematics, Vol: 13, No: 1, Şubat 1960.