CHARLES SANDERS PEİRCE'ÜN PRAGMATİZMİ

Ünlü Amerikalı filozof Charles Sanders Peirce pragmatik kuralı şu şekilde tanımlamıştır. Zihinsel bir kavramın doğruluğundan zorunlu olarak kavranabilir şekilde çıkabilen pratik sonuçlar, onun tüm anlamını meydana getirirler. Pragmatizmin asıl amacı problem çözmek değil, düşünceleri netleştirmektir. Bundan dolayı, önermeler tarafından istenilen eylemlerin gerçekten tatbik edilmeleri gerekmez. Kural, hipotezleri gerçek doğrulukla ilişkilendirmiştir, böylece tümellerin gerçek olmalarını gerektirmiştir. İsim olmasa da pragmatizm düşüncesi çok eskidir. Sokrates'ten Duns Scotus'a kadar, Spinoza'dan Kant'a kadar birçok filozof tarafından bilinmektedir. Cambridge Metafizik Kulübü'nde okunan Peirce'ün tanımı 1878'de yayınlanmıştır. Yayınlanması ile öğreti tanınmış ve kısa zamanda değişim ve yanlış anlaşılma ile anlamı Peirce'ün demek istediğinden daha öteye taşınmıştır. Bu bağlamda başka birçokları olduğu halde, esas sorumlular Peirce'ün arkadaşı William James ile F. C. S. Schiller'dir. Bundan dolayı o, eski terimi son savunucularına terk edip yeni bir terimi benimsemeyi zorunlu görmüştün pragmatisizm. Ancak Peirce'ün terminoloji değiştirmesi düşüncesini değiştirdiği anlamına gelmemiştir

___

  • J. K. Feibleman, An Introduction to Peirce's Philosophy, , London, Ruskin House, 1960.
  • Gallie, W. B., Peirce and Pragmatism, Edinburgh, Penguin Books, 1952.
  • Peirce, Charles Sanders, G. Deledalle, Amsterdam/Philadelphia, John Benjamins Publishing Company, 1990.
  • Peirce Charles Sanders, Selected Writings, ed. by Wiener, P. P.New York, Dover Publications, inc., 1966. J3 J J Bkz., CP., 5.203, 5.204, 5.539, 5 541.
  • £ . P . , c i l l 2Js . 3 3 5 . Peirce, Charles Sanders, Collected Papers, Cambridge, Harvard University Press, 1932.
  • Peirce , Charles Sanders, Mantık Üzerine Yazılar, cev. Haht Yıldız, Ankara, Öteki Yayınevi, 2004.
  • Peirce, Charles Sanders, Philosophical Writings of Pen-ce, ed. by Justus Buchler, New York, Dover Publications, Inc., 1955.
  • The Essential Peirce, ed. by the Peirce Edition Project, Bloomington ve Indianapolis, Indiana University Press, 1998.
  • De Waal, Cornells, On Peirce USA, Wadsworth / Thomson Learning, Inc.,