Nasyonal sosyalizm’de kad n: Ma durluk ile faillik aras nda tarihsel bir tartışma

Nasyonal Sosyalist rejimde kad nlar n rolleri ve konumlar , 1970’lerden itibaren çeşitli çalmalar konusu haline gelmi tir. Bu çal malar n önemli bir k sm kad n ara t rmalar ba lam nda ve “mağdur- fail dikotomisi” çerçevesinde gerçekle tirilmi tir. Geleneksel savlar yla ma duriyet söylemi, kadınları, kad n dü man bir rejimin cinsiyetçi politikalar n n kurban olarak görmü tür. Buna kar l k faillik tezi, ı ş ı ı ı ı ş şı ı kad nlar n yaln zca do rudan kat larak de il, ko ullar kabullendikleri, müdahale etmedikleri ve ı ı ı ğ ı ğ ş ı kendilerini sorumlu görmedikleri ölçüde de eylemlerin bir parças olduklar na vurgu yapm t r. Ancak ı ı ış ı son y llarda bu çerçeve k r lm , yeni bir yakla m olarak “farkl eylem alanlar ” kavray öne ı ı ı ış şı ı ı ışı ç km t r. Buna göre Nasyonal Sosyalizm alt nda kad nlar n davran lar ma dur veya fail ikilemi ı ış ı ı ı ı ış ı ğ üzerinden de il, kad nlar n gerçekten etkin olduklar alan ve mekanlar n ko ullar n gözeten, ğ ı ı ı ı ş ı ı kat l mc lar n kendi yorumlar n da dahil eden bir bak aç s yla ele al nmal d r. Nihayetinde her üç ı ı ı ı ı ı ış ı ı ı ı ı yakla m da bir tak m eksikliklerine ra men; geçmi le yüzle meyi, ki isel pay n ara t r lmas n ve şı ı ğ ş ş ş ı ş ı ı ı ı nihayetinde yeni bir ba lang c n olabilirli inin ke fini amaçlamaktad r.

Women in national socialism: A Historical argument between victimization and perpetration

Women’s roles and positions under the National Socialist Regime, have become the subject of several studies since 1970’s. Most of these studies carried out in the context of women studies and "victimperpetrator dichotomy”. Victimization discourse with its traditional rhetoric, counted women as the victims of both misogynist-patriarchal regime and gender policies. In response to this view, perpetrator approach emphasized that, women are part of the actions to an extent, in which not only they participate directly, but also accept the conditions, do not interfere and do not see themselves responsible. However this frame was broken in recent years and “different action spaces” understanding has become prominent as a new approach. According to this, behaviors of women under National Socialism, needs to be discussed by including participants' individual interpretations and by taking places and areas where women play active role into the consideration, rather than a solely victim-perpetrator dilemma. Eventually, all these three approaches, despite some deficiencies, aims to face the past, to study personal share and to explore the possibility of an ultimate new beginning.

PDF

___

Allen, Ann Taylor. “The Holocaust and the Modernization of Gender: A Historiographical Essay,” Central European History 30, no. 3 (1997): 349-364.
Baştürk, Burcu. İtalya ve Almanya Örnekleri Bağlamında Faşizmde Kadın İmgesi (Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2013).
Bock, Gisela. “Racism and Sexism in Nazi Germany: Motherhood, Compulsory Sterilization, and the State,” Signs 8, no. 3 (1983): 400-421.
Bock, Gisela. Zwangssterilisation im Nationalsozialismus: Studien zur Rassenpolitik und Frauenpolitik (Opladen: Westdeutscher Verlag, 1986).
Bock, Gisela. “Ganz normale Frauen: Täter, Opfer, Mitläufer und Zuschauer im Nationalsozialismus,” Zwischen Karriere und Verfolgung ed. Kirsten Heinsohn et al. (Frankfurt: Campus, 1997), 245-277.
Dackweiler, Regina-Maria, Reinhild Schäfer (ed.) Gewalt-Verhältnisse (Frankfurt/New York: Campus Verlag, 2002).
Demirdirek, Aynur, Osmanlı Kadınlarının Hayat Hakkı Arayışının Bir Hikayesi (Ankara: İmge Yayınları, 1993).
Goldhagen, Daniel Jonah. Hitler's Willing Executioners: Ordinary Germans and the Holocaust (Vintage, 1997).
Hanisch, Ernst. “Opfer/Täter/Mythos: verschlungene Erzählungen über die NS-Vergangenheit in Österreich,” Zeitgeschichte 33, no. 6 (2006): 318-327.
Harvey, Elisabeth. “Die deutsche Frau im Osten,” AfS 38, (1998): 191-214.
Heinsohn, Kirsten, Barbara Vogel und Ulrike Weckel (ed.). Handlungsräume von Frauen im nationalsozialistischen Deutschland (Geschichte und Geschlechter, Bd. 20) (Frankfurt/Main: Campus, 1997).
Kempner, Robert K. ve Ruth Kempner. Women in Nazi Germany (Washington, D.C.: Library of Congress, 1944).
Koonz, Claudia. Mothers in the Fatherland: Women, the Family and Nazi Politics (Routledge, 1986).
Koonz, Claudia. “Erwiderung auf Gisela Bocks Rezension von Mothers in the Fatherland,” Geschichte und Gesellschaft, H.18, (1992): 400-404.
Kuhn, Annette. “Die Täterschaft deutscher Frauen im NS-System,” Frauen im Nationalsozialismus, POLIS, (1993): 2-19.
Lanwerd, Susanne und Irene Stoehr. “Frauen- und Geschlechterforschung zum Nationalsozialismus seit den 1970er Jahren. Forschungsstand, Veränderungen, Perspektiven,” Frauen- und Geschlechtergeschichte des Nationalsozialismus. Fragestellungen, Perspektiven, neue Forschungen ed. Johanna Gehmacher und Gabriella Hauch (Innsbruck, Wien, Studienverlag, Bozen, 2007), 22-68.
Schrader-Klebert, Karin. “Die kulturelle Revolution der Frau,” Kursbuch Nr.17 (Berlin, 1969): 1-46.
Schubert-Lehnhardt, Viola. “Frauen als Täterinnen im Nationalsozialismus,” UTOPIE kreativ 185, no. 3 (2006): 266-268.
Sirman, Nükhet, “Kadınların Milliyeti,” Milliyetçilik: Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Cilt 4 (İstanbul: İletişim Yayınları, 2002), 226-244.
Sirman, Nükhet, “Kadınların Milliyeti,” İstanbul-Amargi Feminizm Tartışmaları (Kasım 2011): 85-101.
Steinbacher, Sybille (ed.). Volksgenossinnen. Frauen in der NS-Volksgemeinschaft, (Beiträge zur Geschichte des Nationalsozialismus) (Wallstein Verlag, 2007).
Tekeli, Şirin. “Faşizm ve Kadınlar,” İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi Mecmuası 38, no. 3-4 (1984): 405- 429.
Thürmer-Rohr, Christina. “Von der Täuschung in die Ent-Täuschung,” Vagabundinnen – Feministische Essays (1987): 38-56.
Thürmer-Rohr, Christina. “Mittäterschaft von Frauen: Die komplizenschaft mit der Unterdrückung,” Handbuch Frauen- und Geschlechterforschung ed. Ruth Becker und Beate Kortendiek (VS Verlag für Sozialwissenschaften, 2004), 85-90.
Tröger, Annemarie. “Die Dolchstoßlegende der Linken: ‘Frauen haben Hitler an die Macht gebracht’,“ Frauen und Wissenschaft. Beiträge zur Berliner Sommeruniversität für Frauen ed. GRUPPE BERLINER DOZENTINNEN (Berlin, 1977), 324-325.
Wiggerhaus, Renate. Frauen unterm Nationalsozialismus (Wuppertal: Hammer Verlag, 1984).
Windaus-Walser, Karin. “Gnade der weiblichen Geburt? – Zum Umgang der Frauenforschung mit Nationalsozialismus und Antisemitismus,” Feministische Studien 6, no. 1 (1988): 102-115.
Wolf, Christa. Kindheitsmuster (Suhrkamp Verlag, 1977)