Feminist bir perspektifle Türk ceza kanunu'nda cinsel saldırı suçu

Türkiye’de cinsel şiddet konusu, özellikle son yıllarda mahkemelerde verilen adaletsiz kararlar üzerinden sıkça tartışılmaktadır. Cinsel suçlara maruz kaldığı için devlete başvuran mağdurlar, çoğunlukla da kadınlar, yargı sürecinin kendileri için ikinci kez travmatize edici olduğundan ve genellikle şikayetlerinin takipsizlik ya da sanıkların beraati ile sonuçlandığından yakınmaktalar ve bu tip haberler medyada sık sık yer almaktadır. 2005 yılında yürürlüğe giren yeni Türk Ceza Kanunu ile cinsel suçlar konusunda yasal düzenlemeler anlamında ortaya konan olumlu gelişmelere karşın neden halen kamuoyunda tartışılan kararların verildiği konusu üzerinde hassasiyetle durulması gereklidir. Feminist kuramcılar genel olarak kadına yönelik şiddeti, özel olarak da kadına yönelik cinsel şiddeti, erkeğin kadın üzerinde tahakküm kurmasının ve kadını baskı altına almasının yollarından birisi olarak varsaymakta ve temellerini patriyarkadan aldığına inanmaktadırlar. Bu sebeple de sorunun, hukuki- cezai bir sorun olmaktan çok politik bir sorun olduğu söylenebilir. Bu yüzden, şiddetin kadın ve erkek arasındaki eşitsizlik ilişkisinin bir sonucu olduğu, cinselliğin ve cinsel şiddet ile cinsellik ayrımının da eril bir gözle değerlendirildiği, bunun ise mağdurların durumlarını anlama konusunda önemli bir engel olduğu, yargı mensuplarının da bu değerlerden azade tutulamayacağının tespiti; bu konuda yapılan tüm tartışmalar için önemli bir çıkış noktası olmalıdır. Bu çalışmada, Türk Ceza Kanunu’ndaki cinsel saldırı suçunun unsurları incelenirken bütün yasal gelişmelere rağmen yasa yorumu ve somut olay değerlendirmelerinin neden adaletsiz ve cinsiyetçi yapıldığı konusu irdelenmiş; buna cevap bulunmaya ve bu konuda çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır.

Sexual assault in Turkish Criminal law in feminist perspective

t,Canikoğlu Bir Perspektifle Türk Ceza Kanunu’nda Cinsel Saldırı Suçu Kırbaş Canikoğlu* Türkiye’de cinsel şiddet konusu, özellikle son yıllarda mahkemelerde verilen adaletsiz kararlar üzerinden sıkça tartışılmaktadır. Cinsel suçlara maruz kaldığı için devlete başvuran mağdurlar, çoğunlukla da kadınlar, yargı sürecinin kendileri için ikinci kez travmatize edici olduğundan ve genellikle şikayetlerinin takipsizlik ya da sanıkların beraati ile sonuçlandığından yakınmaktalar ve bu tip haberler medyada sık sık yer almaktadır. 2005 yılında yürürlüğe giren yeni Türk Ceza Kanunu ile cinsel suçlar konusunda yasal düzenlemeler anlamında ortaya konan olumlu gelişmelere karşın neden halen kamuoyunda tartışılan kararların verildiği konusu üzerinde hassasiyetle durulması gereklidir. Feminist kuramcılar genel olarak kadına yönelik şiddeti, özel olarak da kadına yönelik cinsel şiddeti, erkeğin kadın üzerinde tahakküm kurmasının ve kadını baskı altına almasının yollarından birisi olarak varsaymakta ve temellerini patriyarkadan aldığına inanmaktadırlar. Bu sebeple de sorunun, hukuki- cezai bir sorun olmaktan çok politik bir sorun olduğu söylenebilir. Bu yüzden, şiddetin kadın ve erkek arasındaki eşitsizlik ilişkisinin bir sonucu olduğu, cinselliğin ve cinsel şiddet ile cinsellik ayrımının da eril bir gözle değerlendirildiği, bunun ise mağdurların durumlarını anlama konusunda önemli bir engel olduğu, yargı mensuplarının da bu değerlerden azade tutulamayacağının tespiti; bu konuda yapılan tüm tartışmalar için önemli bir çıkış noktası olmalıdır. Bu çalışmada, Türk Ceza Kanunu’ndaki cinsel saldırı suçunun unsurları incelenirken bütün yasal gelişmelere rağmen yasa yorumu ve somut olay değerlendirmelerinin neden adaletsiz ve cinsiyetçi yapıldığı konusu irdelenmiş; buna cevap bulunmaya ve bu konuda çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Cinsel Suçlar, Cinsel Saldırı, Cinsel Şiddet, Türk Ceza Kanunu, Feminist Hukuk. Sexual Assault in Turkish Criminal Law in Feminist Perspective Sexual violence topic has been discussed in Turkey by the means of unfair court decisions during the recent years. Victims of sexual crimes complain about the judicial procedures being traumatizing and the processes resulting in exculpation or nolle prosequi. Despite the positive improvements in terms of sexual crimes with the amendments in Turkish Criminal Law in 2005, the reasons why the judicial processes and decisions are so controversial in public opinion, should be investigated. Feminist theoreticians believe that violence against women, especially sexual violence, which is based on patriarchy, is one of the means men use to dominate and exercise control on women. So it can be considered that, this problem is more political than juridical or criminal. So, the awareness of violence being the result of unequal relations between men and women, sexuality and the difference between sexuality and sexual violence being evaluated by a masculine view and that the judicial authorities cannot be free of those common social values; should be taken as an important starting point of these discussions. The article discusses the reasons of unfair and gendered comments, applications and evaluations executed for the sexual assault crime cases despite the legal improvements in Turkish Criminal Law while focusing on the elements of the crime.

___

  • Artuk, Mehmet Emin, Gökçen, Ahmet ve Yenidünya, Ahmet Caner. Ceza Hukuku Genel Hükümler, (Ankara: Adalet Yayınevi, 2011).
  • Arslan, Çetin ve Azizoğlu, Bahattin. Yeni Türk Ceza Kanunu Şerhi, (Ankara: Asil Yayın Dağıtım, 2004).
  • Artuk, Mehmet Emin, Gökçen, Ahmet ve Yenidünya, Ahmet Caner. Ceza Hukuku Özel Hükümler, (Ankara: Adalet Yayınevi, 7. Baskı).
  • Aydın, Öykü Didem. Cinsel Dokunulmalığa Karşı Suçlar, Hukuki Perspektifler Dergisi, Sayı 2, (İstanbul, 2005).
  • Birgen, Nur. Adli Tıp Kurumu 3. Adli Tıp İhtisas Dairesi Başkanı, Hukuki Perspektifler Dergisi, Sayı 8, (Eylül 2006), (aktaran Gündüz, Remzi ve Gültaş, Veysel. Cinsel Suçlar, Ankara: Bilge Yayınevi, 2011).
  • http://kadinemegikollektifi.blogspot.com/p/fethiye-adliyesi-onunde-yaplan-basn.html,
  • Feminist Politika, Sayı 11, (İstanbul, 2011).
  • Gündel, Ahmet. 5237 sayılı TCK’da Cinsel Saldırı, Cinsel İstismar, (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2009).
  • Koparan, M. Reşat. “5237 sayılı TCK Cinsel Saldırı ve Cinsel Taciz Suçları”, http:// ceza-bb.adalet.gov.tr/makale/197.pdf Korur Fincancı, Şebnem. Amargi Dergisi, Sayı 14, (İstanbul, 2009).
  • MacKinnon, Catharine. Feminist Bir Devlet Kuramına Doğru, (İstanbul: Metis Yayınları, 2003).
  • Malkoç, İsmail. Açıklamalı Yeni Türk Ceza Kanunu, (Ankara: Malkoç Kitabevi, 2005).
  • Malkoç, İsmail. Cinsel Suçlar, (İstanbul: Malkoç Kitabevi, 2009).
  • Meran, Necati. Kişilere Karşı Suçlar, (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2008).
  • Özkazanç, Alev. “Siyaset, Hukuk ve Cinsel Suçlar : Assange Olayı ve Hukukçu Feminizmin Eleştirisi,” Fe Dergi 4, sayı 1 (2012): 1-13.
  • Parlar, Ali ve Hatipoğlu, Muzaffer. Ağır Ceza Davaları, (Ankara: Adalet Yayınevi, 2005).
  • Soyaslan, Doğan. Ceza Hukuku Özel Hükümler, (Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2005).
  • Tezcan, Durmuş, Erdem, Mustafa Ruhan ve Önok, Rıfat Murat. Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2008).