Fark, Bakış ve Sığamama Meselesi Olarak Şişmanlık: Kadınların Şişmanlığına İlişik Duygu ve Deneyim Dünyaları Üzerine Feminist Bir Tartışma

Bu makale şişman kadınların yaşam deneyimleri ve duygu dünyaları hakkında feminist bir tartışma yürütmektedir. Makalede tartışılan veri, niteliksel yöntemle yürütülmüş bir alan araştırmasına dayanmaktadır. Araştırma kapsamında, yirmi şişman genç kadınla derinlemesine görüşme yapılmıştır. Onların şişmanlıkla biçimlenen yaşam öyküleri dinlenmiştir. Makale teorik olarak, feminist beden politikaları yazınından beslenmektedir. Bu yazın, özellikle 1970’lerden bu yana, kadınların ezilmesi ve ikincilleştirilmelerinin önemli bir veçhesinin ataerkil ilişkilerin kadınların bedenlerini kontrol etmesi, kısıtlaması, belli ölçütlere, imajlara, formlara göre yargılaması olduğunu tartışır. Şişmanlık, başkalarının bakışlarının nezaretinde kadınları bedenlerine hapseden bir deneyim olarak yaşanmaktadır. Ayrıca, başkalarının acımasız yargılarına konu olan şişmanlık, kadınlara olumsuz duygular esinlemektedir. Makalenin dayandığı alan araştırmasının sonuçlarına göre, bir yandan zayıf beden idealinin kurduğu baskı yüzünden, diğer yandan başkalarının bedenleri hakkındaki bitmeyen eleştirileri ve nasihatleri yüzünden şişman kadınların bedenlerini ve kendilerini sevme kabiliyetleri yaralanmaktadır. Kadınlar şişmanlığı üzüntü kaynağı olan bir farklılık olarak yaşamaktadır. Ayna karşısında, kamusal alanda, toplu taşımada, aile sofralarında başkalarının bakışları ve sözlerinin etkisi altında biçimlenen şişmanlık öfke, pişmanlık, bıkkınlık, çaresizlik, neşesizlik gibi duygularla yaşanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

şişmanlık, feminist beden teorisi, feminist beden politikaları, beden sosyolojisi, duygular sosyolojisi

Fatness as a Difference, Gaze and Outgrowth Issue: A Feminist Discussion on the Worlds of Emotions and Experiences Attached to Women’s Fatness

This article makes a feminist discussion about the life experiences and emotional worlds of fat women. The data discussed in the article is based on a field study conducted with a qualitative method. Within the scope of the research, in-depth interviews were conducted with twenty fat young women. In the study, the life stories of women shaped by being fat are investigated. The article is theoretically grounded on feminist body politics literature. This literature, especially since 1970’s, argues that an important aspect of women’s oppression and subordination is the patriarchal relations that control women’s bodies, restrict them, and judge them according to certain criteria, images, and forms. Being fat is lived as an experience that imprisoned women into their bodies under the custody of others. In addition, obesity, which is the subject of cruel judgments of others, inspires negative emotions in women. According to the results of the field research on which this article is based, fat women’s ability to love their bodies and themselves is injured, on the one hand, due to the pressure of the slender body ideal, and on the other hand, the endless criticism and advice of others about their bodies. Women experience being fat as a difference that is a source of sadness. Being fat, which is shaped under the effect of the gaze and words of others, in front of the mirror, in public space, in public transportation, at family tables, is experienced with emotions such as anger, regret, boredom, despair, and joylessness.

Keywords:

fatness, feminist theory of body, feminist body politics, sociology of body, sociology of emotions,

PDF

___

Ahmed, Sara. “Duyguların Kültürel Politikası”, Çev: Sultan Komut, (İstanbul: Sel Yayıncılık, 2015).
Beauvoir, de Simone. “İkinci Cinsiyet II”, Çev: Gülnur Acar Savran, (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2019).
Bora, Aksu. “Metafor Olarak Ev”, 2021, Birikim, (son erişim tarihi 03.01.2022). https://sendika.org/2021/10/metafor-olarak-ev-aksu-bora-birikim-635039 .
Bordo, Susan. “Unbearable Weight: Feminism, Western Culture and the Body”, Berkeley, CA: University of California Press, 1995).
Bozok, Nihan. “Rosi Braidotti’nin Düşüncesinde Beden Farklarının Açtığı Yaralar ve Yaşamların Birbirine Kavuşması Arzusu”. Edit: Gönül Demez, Meral Timurturkan ve Cihan Ertan, Bedenin Sosyolojisi: Gündelik Hayatın Cisimleşme Deneyimleri, Tıbbileştirme ve Dijital Gözetim, (İstanbul: Bağlam Yayınları), 221-238.
Bozok, Nihan. “Füruzan’ın Gül Mevsimidir Hikâyesinde Eşyalara ve Mekânlara Yazılan Toplumsal ve Duygusal Yaşantılar”, Monograf Edebiyat Eleştirisi Dergisi, 7 (2017): 69-99. http://monografjournal.com/sayilar/7/furuzan-in-gul-mevsimidir-hikayesinde-esyalara-ve-mekanlara-monograf-sayi-7.pdf (son erişim tarihi 03.02.2022).
Butler, Judith. “Bela Bedenler”, Çev: Cüneyt Çakırlar, Zeynep Talay, (İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2014).
Cederström, Carl ve Spicer, Andrê. “Sağlık Hastalığı: Güncel Bir Sendrom”, Çev: Erdem Gökyaran, (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2017).
Dufourmantelle, Anne. “Riske Övgü”, Çev: Murat Erşen, (İstanbul: Kolektif Kitap, 2021).
Elkin, Lauren. “Flanöz Şehirde Yürüyen Kadınlar: Paris, New York, Tokyo, Venedik ve Londra”, Çev: Doğacan Dilcun Doğan, (İstanbul: Nebula Kitap, 2018).
Federici, Silvia. “Tenin Sınırlarının Ötesine”, Çev: Bilge Tanrısever, (İstanbul: Otonom Yayıncılık, 2019).
Garland-Thomson, Rosemarie. “Sakatlığın Dâhil Edilmesi, Feminist Kuramın Dönüştürülmesi”, Edit: Dikmen Bezmez, Sibel Yardımcı, Yıldırım Şentürk, Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak. (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 20177), 521-548.
hooks, bell. “Değişme İsteği: Erkekler, Erkeklik ve Sevgi”, Çev; Zeynep Kutluata, (İstanbul: BGST Yayınları, 2018).
hooks, bell. “Duygu Yoldaşlığı: Kadınların Sevgi Arayışı”, Çev: Öznur Karakaş, (İstanbul: BGST Yayınları, 2020).
Küçükdoğan, Nur. “Şişmanlığı Toplumsal Bir Mesele Olarak Deneyimlemek Üzerine Nitel Bir Araştırma: Genç Kadınlar Örneği”, İstanbul. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Beykent Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2019).
Le Breton, David. “Acının Antropolojisi”, Çev: İsmail Yerguz, (İstanbul: Sel Yayıncılık, 2019).
Lefebvre, Henri. “Şehir Hakkı” Çev: Işık Ergüden, (İstanbul: Sel Yayıncılık, 2018).
Lupton, Deborah. “Duygusal Yaşantı: Sosyo-Kültürel Bir İnceleme”, Çev: Mustafa Cemal, (İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2002).
Neiman, Susan. “Niçin Büyüyelim? Çocuksu Bir Çağ İçin Altüst Edici Düşünceler”, Çev: Nagehan Tokdoğan, (İstanbul: İletişim Yayınları, 2017).
Orbach, Susie. “Fat is Feminist Issue”, (Londra: Arrow Books, 2016).
Orbach, Susie. “Kadınlar Nasıl Zayıflar”, Çev: Ali Çakıroğlu, (İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık, 1998).
Orbach, Susie. “Kadınlar Nasıl Zayıflar”, Çev: Ali Çakıroğlu, (İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık, 1998).
Tixier, Gêrard ve Tourte, Clothilde. “Anoreksiya ve Bulimiya: Çocuğunuzu Nasıl Anlar ve Ona Nasıl Yardımcı Olursunuz?”, Çev: Mercan Yurdakuler Uluengin, (İstanbul: İletişim Yayınları, 2018).
Tovar, Virgie. “Şişmanlık Hakkımız”, Çev: Füsun Özlen, (İstanbul: Güldünya Yayınları, 2020).
Vigarello, Georges. “Ortaçağ’dan 20. Yüzyıla Şişmanlığın Tarihi”, Çev: Yasemin Kayacan, (İstanbul: Doğan Kitap, 2016).