Ataerkil egemen erkeklik değerlerinin üretiminde kadınların rolü:Trabzon örneği

Erkeklere ve erkekliğe dair araştırmaların gelişimi içinde, kadınların varlığını ihmal edilmektedir. Ataerkil güç ilişkilerinin sürdürülmesinde erkekler kadar kadınların da rızası vardır. Kadınlar, erkekliğin inşa sürecinde anne, kız arkadaş, cinsel partner, okul arkadaşı, eş, işyeri arkadaşı v.b. olarak merkezi öneme sahiptir. Bu nedenle ataerkil erkekliği anlamak için kadınların pratiklerine daha yakından bakarak, ataerkil erkekliğin inşasında erkeklik ve kadınlığın karşılıklı rollerinin araştırılması gerekir. Kadınlar, sadece ataerkil erkekliğin kurbanı olarak değil, ataerkil düzene gösterdikleri rıza ya da verdikleri onay ile bu inşanın önemli bir kurucusu olarak da görülmelidir. Bu araştırma, baskıcı toplumsal cinsiyet ilişkilerinin sürdürülmesine hizmet eden ataerkil hegemonik erkekliğin kuruluş ve devam ettiriliş süreçlerinde kadınların nasıl bir rol oynadıklarını, ev ve aile ekseni etrafında sorgulamayı, ve kendilerini ezen bir cinsiyet düzeninde hâkim erkeklik stratejileriyle kadınların işbirliği yapıp yapmadıkları ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırmada kullanılan veriler, yirmi kadınla derinlemesine görüşme yapılarak elde edilmiştir. Görüşme yapılan tüm katılımcılar Trabzon’da yaşamaktadır.

Women’s role in the production of patriarchal values of masculinity

The existence of women have largely been negleted throughout the development of the studies on men and masculinity. Women give as much consent to the continuation of patriarchal power relations as men. As girl friends, sexual partners, schoolmates, colleagues etc., women play a central role in the construction of masculinity. Therefore it is necessary to have a closer look at the practices of women and to examine the reciprocal roles played by masculinity and femininity in the construction process. Women should be regarded as co-founders of this construction since they were not only victimized by the patriarchal masculinity, but they also gave consent or affirmation to the patriarchal order. In this study, by working on the basis of the home and family environment, it is aimed to reveal the role of women in the foundation and continuation of the patriarchal hegemony of masculinity which serves to the oppressive social relations of gender and to understand whether women co-operate with the dominant strategies of masculinity within a gender order which, in fact, afflicts them. The data used in the study have been compiled through in-depth interviews with twenty women. All the interviewees are residents of Trabzon city.

PDF

___

Akman, Nuriye. “Daha İyi Yaşam Daha İyi Seks”, 1992, http://www.nuriyeakman.com/node/256.
Aksoylu, Kamil. “Nataşalar” Karardı Karadeniz, ed. Uğur Biryol (İstanbul: İletişim, 2012),445-468.
Bhasin, Kamla. Ataerkil Sistem: Erkeklerin Dünyasında Yaşamak, çev. A. Coşkun, (İstanbul: Kadav, 2003).
Berik, Günseli. “Türkiye’de Kırsal Kesimde Halı Dokumacılığı ve Kadının Ezilmişliği: Karşılaştırmalı Bir Tartışma” Kadın Bakış Açısından Kadınlar, ed. Şirin Tekeli, (İstanbul: İletişim,1995),158-177.
Bolak, Hale. “Aile İçi Kadın Erkek İlişkilerinin Çok Boyutlu Kavramsallaştırılmasına Yönelik Öneriler”. Kadın Bakış Açısından Kadınlar ed. Şirin Tekeli (İstanbul: İletişim 1995), 235-246.
Aksu Bora. Kadınların Sınıfı: Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğinin İnşası (İstanbul: İletişim, 2005). Bozok, Mehmet. Soru ve Cevaplarla Erkeklikler (İstanbul: Sogep, 2011).
Bozok, Mehmet. “Yoksullaşma, Sağcılık, Trabzonspor Taraftarlığı ve Nataşaların Gölgesinde Trabzon Erkekliği” Karardı Karadeniz, ed. Uğur Biryol (İstanbul: İletişim, 2012), 413-444.
Connell, Raewyn W. Masculinities, (Berkeley: University of California Press, 1995).
Connell Raewyn W. Toplumsal Cinsiyet ve İktidar: Toplum, Kişi ve Cinsel İktidar, çev. Cem Soydemir, (İstanbul: Ayrıntı 1998).
Connell, Raewyn W. ve James W. Messerschmidt. “Hegemonic Masculinity: Rethinking the Concept”, Gender and Society 19, (2005): 829-859.
Demez, Gönül. Kabadayıdan Sanal Delikanlıyı Değişen Erkek İmgesi (İstanbul: Babil, 2005).
Dündar, Can. “Nataşa Salgını Geçti Güzellik Furyası Başladı” Milliyet e-Gazete 2 Ağustos 2005 http://www.milliyet.com.tr/2005/08/02/guncel/agun.html.
Ecevit, F. Yıldız. “Kentsel Üretim Sürecinde Kadın Emeğinin Konumu ve Değişen Biçimleri” Kadın Bakış Açısından Kadınlar, ed. Şirin Tekeli (İstanbul: İletişim, 1995),117-128.
Emiroğlu, Kudret. “Trabzon Ne Yetiştirsin” Trabzon’u Anlamak ed. G. Bakırezer ve Y. Demirer (İstanbul: İletişim 2009), 97-126.
Ghaill, M. Mac an. Understanding Masculinities: Social Relations and Cultural Arenas, ed. (Open University Press: Buckingham, 1996).
Günçıkan, Berat. Haroşadan Nataşa’ya (İstanbul: Arion,1995).
Harding, Sandra. “Bir Akademik Disiplin Olarak Kadın Çalışmaları”, Farklı Feminizmler Açısından Kadın Araştırmalarında Yöntem Serpil Çakır, Necla Akgökçe, (Ed.),( Çev.) Zelal Ayman (İstanbul: Sel, 1995), Harris, Frank ve Harper, Shaun R. “Masculinities Go to Community College: Understanding Male Identity Socialization and Gender Role Conflict”, New Directions for Community Colleges, no. 142, (2008) Summer, Wiley Periodicals, Inc. Published online in Wiley InterScience (www.interscience.wiley.com) • DOI: 10.1002/cc.322
Hattatoğlu, Dilek. “Ev Eksenli Çalışma Stratejileri: Kadın Özgürleşmesi İçin Bir Tartışma” Yerli Bir Feminizme Doğru, ed. Aynur İlyasoğlu ve Necla Akgökçe (İstanbul: Sel, 2001),172-203.
Hattaoğlu, Dilek. “Çalışan ya da Evhanımı: Çalışmanın Yaşantılanması ve Güçlenme” Kadın Yaşantıları ed. Ayşegül Yaraman, (İstanbul: Bağlam, 2003),93-121.
Hearn, Jeff. “From Hegemonic Masculinity to Hegemony of Man”, Feminist Theory, 5(1), (2004): 49-72.
Kalfa, Aslıcan “Türkiye’de Fuhuş Sektöründe Çalışan Göçmen Kadınların Çalışma Koşulları Üzerine Bir Alan Araştırması”, Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları: Eşitsizlikler, Mücadeleler, Kazanımlar, Ed. Hülya Durudoğan vd. (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2010), 349-371.
Kandiyoti, Deniz. Cariyeler, Bacılar, Yoldaşlar: Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler, çev. A. Bora, F. Sayılan, Ş. Tekeli, H. Tapınç ve F. Özbay (İstanbul: Metis, 1997).
Kimmel, Michael S. ve Messner, Michael A.( Ed), Men’s Lives, (Boston, MA: Allyn&Bacon, 7th edition, 2007). Lerner, Gerda. The Majority Finds Its Past:Placing Women in History (New York:Oxford University Press 1986).
Özbay Ferhunde. “Evkadınları” Ekonomik Yaklaşım, 3, 7 (1982):209-225.
Özbay, Ferhunde. “Kadınların Ev İçi ve Ev Dışı Uğraşlarındaki Değişme” Kadın Bakış Açısından Kadınlar, ed. Ş. Tekeli, (İstanbul: İletişim,1995),129-158.
Özbay, Ferhunde . “Türkiye’de Aile ve Hane Yapısı: Dün, Bugün ve Yarın”, 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, ed.A. Berktay-Hacımirzaoğlu, (İstanbul: İş Bankası Yayınları:1998),155-172.
Sancar, Serpil. Erkeklik: İmkansız İktidar Ailede, Piyasada, Sokakta Erkekler, (İstanbul: Metis, 2009).
Segal, Lynne. Ağır Çekim, Değişen Erkekler, Değişen Erkeklikler, çev. V. Ersoy, (İstanbul: Ayrıntı, 1992).
Segal, Lynne. “Changing men: Masculinities in Context”, Theory and Society, 22 5, (1993): 625-641.
Sirman, Nükhet. ‘Kinship, Politics, and Love: Honour in Post-Colonial Contexts – The Case of Turkey’ Violence in the Name of Honour: Theoretical and Political Challenges, eds. Mojab, Shahrzad ve Abdo, Nahla, (İstanbul: Bilgi University Press, 2004), 39-56.
Talbot, Kristen ve Quayle, Michael. “The Perils of Being a Nice Guy: Contextual Variation in Five Young Women’s Constructions of Acceptable Hegemonic and Alternative Masculinities”, Men and Masculinities, 13 (1) (2010): 255-278.
Tillion, Germaine. Haremler ve Kuzenler, çev. Nükhet Sirman, Şirin Tekeli, İstanbul: Metis 2006). Üstün, İlknur “Trabzon’un Misafirleri” Trabzon’u Anlamak ed. G. Bakırezer ve Y. Demirer (İstanbul: İletişim 2009), 361-402
Türkiye’de Kadının Durumu Raporu (Ankara:Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, 2012) www.ksgm.gov.tr/Pdf/tr_de_kadinin_durumu_temmuz_2011.pdf.
Walby, Sylvia. Theorising Patriarchy, (London: Basil Blackwell, Oxford 1990).
White, White. Para İle Akraba: Kentsel Türkiye’de Kadın Emeği. çev Aksu Bora, (İletişim: İstanbul, 1999).
Yavuz, Şahinde. “Mutfak ve Kadınlar: Mutfak Kadınlara Ne İfade Eder?” Medya ve Kültür, ed. Nurçay Türkoğlu, Sevilen Alayoğlu (İstanbul: Urban, 2009), 439-455.