ÖZETDiabetik kişilerde klinik ve radyolojik olarak görülen parodontopatiier, olayın geçtiği dokulardan dişetinin ve alveol kemiğinin ultrastrüktürü açısından incelendi. Çalışmalarda İki cins materyel, diabetik insan dişeti ve alioksanla diabetik hale getirilmiş albino-vistar cinsi sıçanların alveol kemikleri kullanıldı. Biopsiler glutaral-dehit-osmiumtetraoksit ile fikse edilip, Siemens ELMiskop I A tipinde incelendi.Dişeti bulguları bu konuda yapılan tek araştırma ve normal gingiva mikromorfolojisiyle ilgili yayınlar ile karşılaştırıldığında, bağ dokusunda önemli değişiklikler bulundu. Perikapmier alanda daha da arttığı izlenimini veren bağ dokusu esas maddesinin retiküler ve granüler dejenerasyonu bulgularımızın içinde şimdiye kadar diğer araştırmacılar tarafından hiç değinilmemiş alması nedeniyle önemlidir. Mukopolisakkarit ve glikoprotein kompleksinden meydana gelen esas madde dejenerasyona uğradığından, interfibriler yapıştırıcı madde görevini görememekte ve gingival kollagen lif oluşumunda bir disorganizasyon ile karşılaşılmaktadır. Olayı diabetes melitus fenomeniyle açıklamak olağandır. Esas maddenin mukopolisakkarit komponentini fibrorlastlar glikolitik aktiviteleri ile   meydana   getirmektedirler. Diabetes melitus absolut veyahut relatif bir insülin yetmezliği esasına dayanan bir metaboiitik hastalıktır, İnsülin ise glikoiitik metabolizmada önemli rol oynayan bîr hormondur ve yetmezliğinde fibroblastların glikolitik metabolizmasının bozulduğu, bunun mukopolisakkarit yapımını da etkilediği düşünülebilir. Bağ dokusu ve epitel hücrelerinde özel bir bulguyla karşılaşılmadı. Epitel bazal membranı ve diabette genelikle kalınlaştığı gösterilen kapiller bazal membrani, retinopatisi olan diabetiklerden alınan inceleme materyelinde de normal ölçüler arasında bulundu.Alveol kemiğinde ise yer yer dekalsifiye alanlara rastlanıldı. Bu diabetik osteoliz ve osteoporözlerin bir tipi olarak nitelendirildi. Bu olayın nedeni incelenen materyelin alloksan diabeti olan sıçanlardan alınması da düşünülerek, metabolik asidoza tampon olması için kemiklerden Ca ionunun mobilizasyonu ile açıklandı.