Kırık kanal eğelerinin kök kanalından çıkarılması sırasında kullanılan yöntemler sonrasında değişik kök kanal dolguları ile doldurulmuş dişlerin kırılma dirençlerinin incelenmesi

Amaç: Bu çalışmada, dişlerin kök kanalında farklı bölgelerinde kırılan Ni-Ti eğeler iki farklı yöntem ile çıkarılmış ve değişik  kanal dolgu yöntemleri ile doldurularak  kırılma dirençleri incelenmiştir.Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada   342 adet  tek köklü çekilmiş diş  kullanılmıştır. Kuron kısmı kesildikten sonra  13mm boyuna getirilen kanallar ProTaper F1 eğesi ile genişletilmiş ve üç deney grubu ile iki adet kontrol(pozitif ve negatif) grubuna ayrılmışlardır. Pozitif kontrol grubu hariç, diğer gruptaki köklerin  kuronal orta  veya apikal bölgelerinde 4mm.lik Protaper F2 kanal aleti köklerin  kırılmış ve kırılan aletler ultrasonik yöntem veya Masserann Kit kullanılarak çıkartılmıştır. Bunu takiben kök kanaları,  lateral kondensasyon, SistemB+Obtura veya Epiphany+Resilon ile doldurulmuşlardır. Daha sonra, dişlerin kırılma dirençleri  İnstron cihazı kullanılarak  ölçülmüş ve veriler Tek yönlü varyans analizi ve Tukey testi kullanılarak istatiksel olarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Alet kırılmayan pozitif kontrol grubu kırık alet çıkarılan bütün deney gruplarından anlamlı derecede daha dirençli bulunmuştur(p<0.05).Kırık aletin çıkarılıp doldurulmayan negatif kontrol grubu, doldurulan diş gruplarından daha az dirençli oldukları görülmüştür. Kökün orta ve apikal 1/3 kısımda  ultrasonik yöntem uygulanan dişler Masserann uygulananlardan istatistiksel olarak daha dirençli bulunmuşlardır (p<0.05).ancak kuronalde bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır(p>0.05).Resilon sistem ile doldurulan dişler, lateral kondensasyonla doldurulan dişlerden daha dirençli görülürken, ısıtılmış güta-perka tekniği ile arada istatistksel olarak bir fark görülmemiştir (p>0.05).Orta kısımda Masserann uygulanıp lateral kondensasyon ile doldurulan dişler diğer dolgu tekniklerinden daha az dirençgöstermişlerdir. (p<0.05).Sonuçlar: Kırık alet çıkarma işlemi kılllanılan yöntemede bağlı olarak kökün orta ve apikal kısmında doku kaybına bağlı olarak dişin direncini azaltmaktadır. Resilon dolgu yöntemi kırık alet çıkarma sonrası uygulanabilecek bir dolgu metodudur.

Fracture resistance of roots obturated by different techniques after the removal of broken instruments

 Bu çalışmada kök kanalında kırık aletin ultrasonik veya Masseran kullanılarak  çıkarılması sonrası dişin fiziksel dayanıklığının azalması ile değişik kanal dolgu metodlarının dişin direncine etkisi araştırılmıştır. Bu çalışma için 342 adet  eğriliği olmayan tek köklü çekilmiş dişler kullanılmıştır.kök kanalları Protaper F1 ile genişletilmiş ve dişler 3 çalışma grubu ve 2 kontrol grubuna ayrılarak  kök kanallarında 4mm.lik F2 kanal aleti köklerin kuronal orta veya apikal kısımlarında kırılmış ve daha sonra ultrasonik veya Masseran kit kullanılarak kırık aletler çıkarılmıştır. Daha sonra çalışma grubu 3 ayrı alt gruba ayrılarak dişler lateral kondensasyon,ısıtılmış guta-perka tekniği veya Resilonve Epiphany kanal patı kullanılarak doldurulmuşlardır. Doldurulan dişlerin  kırılma dirençleri Instron cihazı kullanılarak incelenmiştir.Daha sonra elde edilen veriler one-way Anova ve Tukey testi kullanılarak istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın bulgularına göre,ultrasonik kullanılan dişler Masseran kullanılan dişlere nazaran kökün apikal ve orta kısımda daha dirençli oldukları görülmüştür(p<0.05),ancak kuronal kısımda ise  anlamlı bir farklılık görülmemiştir.(p>0.05).Resilon ile doldurulan dişlerin lateral kondensasyon ile doldurulan dişlerden anlamlı derecede daha dirençli oldukları görülmüştür(p<0.05). Masseran aleti kullanılan ve lateral kondensasyon ile doldurulan dişlerin kökun orta kısmında en az direnç göstermişlerdir (p<0.05). Çalışmanın sonucunda kırık aletin çıkarılması sonucu kökün orta ve apikal kısmında kırık aletin çıkarılması için kullanılan metoda bağlı olarak  oldukça zayıfladığı görülmüştür.   

___

  • 1. Sjörgen U, Hagglund B, Sundquist G, Wing K. Factors affecting the long-term results of endodontic treatment . J Endod 1990 ; 16: 498-504.
  • 2. Sigueira JF. Aetiology of root canal treatment failure :why well-treated teeth can fail.Int Endod J 2001; 34: 1-10.
  • 3. Suter B, Lussi A, Sequeira P. Probability of removing fractured instrument from root canals. Int Endod J 2005; 38: 112-123.
  • 4. Parashos P, Messer HH. Rotary NiTi instrument fracture and its consequences J Endod 2006; 32: 1031-1043.
  • 5. Madarati AA, Hunter MJ, Dummer PMH. Management of intracanal seperated instruments. J Endod 2013; 39: 569-581.
  • 6. Fors UGH, Berg JO. Endodontic treatment of root canals obstructed by foreign objects. Int Endod J 1986;19: 2-10.
  • 7. Hülsmann M. Methods for removing metal obstructions from the root canal. Endod Dent Traumatol 1993; 9: 223-237.
  • 8. Souter NJ, Messer HH. Complications associated with fractured file removal using an ultrasonic technique. J Endod 2005; 31: 450-452.
  • 9. Gencoglu N, Helvacıoglu D. Comparison of the different techniques to remove fractured endodontic instruments from root canal systems. Eur J Dent 2009; 3: 90-05.
  • 10. Madarati AA,Qualtrough AJE, Watts DC. Effect of retained instruments on tooth resistance to vertical fracture with or without attempt at removal Int Endod J 2010; 43:1047-1053.
  • 11. Lim SS, Stock CJR (1987) The risk of perforation in the curved canal: anticurvature filing compared with the stepbak technique. Int Endod J 1987; 20: 33-39.
  • 12. Wilcox LRW, Roskelley C, Sutton T. The relationship of root canal enlargement to finger-spreader induced vertical root fracture. J Endod 1997; 23: 533-534.
  • 13. Rundquist BD,Versluis A. How does canal taper affect root stresses? Int Endod J 2006; 39: 226-237.
  • 14. Ruddle C. Nonsurgical retreatment. J Endod 2004; 30: 827-845.
  • 15. Hülsmann M, Schinkel I. Influence of several factors on the success or failure of removal of fractured instruments from the root canal.Endod Dent Traumatol 1999; 15: 252-258.
  • 16. Lertchirakarn V, Palamara JEA, Messer HH. Patterns of vertical root fractures: factors affecting stress distribution in the root canal. J Endod 2003; 29: 523-528.
  • 17. Teixeira FB, Teixeira EC, Thompson JY, Trope M. Fracture resistance of roots endodontically treated with anew resin filling material.J Am Dent Assoc 2004; 135: 646-652.
  • 18. Belli S, Eraslan O, Eskitascioglu G, Karbhari V. Monoblocks in root canals:a finite elemental stress analysis study. Int Endod J 2011;44: 817-826.
  • 19. Yared GM, Kulkarni GK. Failure of Profile NiTi instruments used by inexperienced operator under Access limitations. Int Endod J 2002; 35: 536-541.
  • 20. Roda SR, Gettleman BH. Nonsurgical Retreatment. In: Cohen S, Hargreaves KM, editors. Pathways of the pulp. 9th Edition. St. Louis, Mosby, 2006.p. 944–1010.
  • 21. Terauchi Y, O'Leary L, Kikuchi I, Asanagi M, Yoshioka T, Kobayashi C, Suda H. Evaluation of the efficiency of a new file removal system in comparison with two conventional systems. J Endod 2007; 33: 585-588.
  • 22. Dang DA, Walton RE. Vertical root fracture and root distortion : effect of spreader design. J Endod 1989;15: 294-301.
  • 23. Wu MK, Vander Sluis LW, Wesselink PR. Comparison of mandibular premolars and canines with respect to their resistance to vertical root fracture. J Dent 2004; 32: 265-268.
  • 24. Gutmann JL, Dumsha TC, Lovdahl PE. Problem solving in endodontics: prevention, identification and management. 4th ed. St.Louis MO, Elsevier Mosby 2006, p.50
  • 25. Tamse A. Vertical root fractures in endodontically treated teeth: diagnostic signs and clinical management. Endod Topics 2006; 13: 84-94.
  • 26. Platino G, Pameijer CH, Grande NM, Somma F. Ultrasonic in endodontics : A review of the literature. J Endod 2007; 33: 81-95
  • .27. Ward JR, Parashos P, Messer HH. Evaluation of the ultrasonic technique to remove fractured rotary nickel-titaium endodontic instruments from root canals: an experimental study. J Endod 2003; 29: 756-763.
  • 28. Ward JR, Parashos P, Messer HH. Evaluation of the ultrasonic technique to remove fractured rotary nickel-titaium endodontic instruments from root canals: Clinical cases. J Endod 2003; 29: 764-767.
  • 29. Gettleman BH, Spriggs KA, ElDeeb ME, Messer HH. Removal of canal obstructions with the endo extractor. J Endod 1991; 17: 608-611.
  • 30. Madarati AA, Qualtrough AJ, Watts DC. A microcomputed tomography scanning study of root canal space: changes after the ultrasonic removal of fractured files. J Endod 2009; 35: 125-8.
  • 31. Yoldas O, Oztunc H, Tinaz C, Alparslan N. Perforation risks associated with the use of Masserann endodontic kit drills in mandibular molars. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2004; 97: 513-517.
  • 32. Terauchi Y, O'Leary L, Suda H. Removal of separated files from root canals with a new file-removal system: Case reports. J Endod 2006; 32: 789-97.
  • 33. Thirumalai AK, Sekar M, Mylswamy S. Retrieval of a separated instrument using Masserann technique. J Conserv Dent 2008; 11: 42-5.
  • 34. Gerek M, Baser ED, Kayahan MB, Sunay H, Kaptan RF, Bayırlı G. Comparison of the force required to fracture roots vertically after ultrasonic and Masserann removal of broken instruments. Int Endod J 2012; 45: 429-432.
  • 35. Hulsmann M. Removal of fractured instruments using a combined automated/ultrasonic technique. J Endod 1994; 20: 144-147.
  • 36. Hammad M, Qualtrough A, Silikas N. Effect of new obturating materials on vertical root fracture resistance of endodonically treated teeth. J Endod 2007; 33: 732-736.
  • 37. Shen Y, Peng B,Cheung GS. Factors associated with the removal of fractured instruments from root canal systems. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2004; 98: 605-610.