Konik Işınlı Bilgisayarlı Tomografi ile Yaş Tayininde Diş Seçimi: Diş Kadranları Simetrik mi?

Amaç: Dental radyografilerin yaş tayininde güvenle kullanılabileceği yapılan çalışmalarla ortaya konmuş olup üç boyutlu görüntüleme yöntemlerinin son yıllardaki gelişimi ile bu alanda birçok yeni çalışma yapılmıştır. Yapılan radyolojik yaş tayini çalışmalarında, çenelerin sağ ve sol kadranları arasında belirgin simetri olduğu öne sürülmektedir. Bu çalışmanın amacı; mandibular premolar dişlerdeki yapısal değişikliklerin konik ışınlı bilgisayarlı tomografi (KIBT) görüntülerinde üç farklı radyolojik yaş tayini yöntemi ile değerlendirilerek sağ ve sol kadranlar arasında farklılık olup olmadığının araştırılmasıdır.Gereç ve Yöntem: Marmara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Dalı’na başvuran hastaların KIBT görüntüleri retrospektif olarak incelenmiştir. Mandibular sağ ve sol 1. ve 2. premolar dişlerin mevcut olduğu 50 adet yüksek diagnostik kaliteye sahip KIBT görüntüsünde mandibular premolar dişlerin tümünde yapısal değişiklikler görsel olarak (modifiye Gustafson metodu), lineer ölçümlerle (Kvaal yöntemi) ve hacim ölçümleriyle (pulpa/diş hacim oranı yöntemi) değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler istatistiksel olarak değerlendirilmiştir.Bulgular: Modifiye Gustafson metodu kullanılarak gerçekleştirilen değerlendirmelerde; premolar dişlerin her biri için oluşturulan çoklu regresyon modellerinin tümü istatistiksel olarak anlamlı (p<0,001) olup 44 (R=0,707) ve 45 (R=0,734) no’lu dişlerin yaş ile daha yüksek korelasyon gösterdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Kvaal yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen değerlendirmelerde; premolar dişlerin her biri için oluşturulan çoklu regresyon modellerinin tümü istatistiksel olarak anlamlı (p<0,001) olup 35 (R=0,385) ve 44 (R=0,375) no’lu dişlerin yaş ile daha yüksek korelasyon gösterdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Pulpa/diş hacim oranı yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen değerlendirmelerde; premolar dişlerin her biri için oluşturulan çoklu regresyon modellerinin tümü istatistiksel olarak anlamlı (p<0,001) olup 34 (R=0,420) ve 35 (R=0,461) no’lu dişlerin yaş ile daha yüksek korelasyon gösterdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç: Yaş tayini konusunda daha önce yapılan ve sağ-sol kadranlar arasında farklılık olmadığını öne süren çalışmaların aksine çalışmamızda sağ-sol kadranlar arasında farklılık olduğu tespit edilmiştir.

Keywords:

konik ışınlı bilgisayarlı tomografi, yaş tayini, maksilla mandibula, kadran,

PDF

___

1. Baransel Isır A. Adli hekimlikte yaş tayini. Klinik Gelişim Dergisi Adli Tıp Özel Sayısı. 2009;22:114-121.
2. Teke HY, Duran S, Bilge Y. Radyolojik metotların adli antropolojide kullanımı. Türkiye Klinikleri J Foren Med-Special Topics. 2017;3:108-112.
3. Baransel Isır A, Dülger HE. 1998-2005 yılları arasında Gaziantep Üniversitesi Adli Tıp Anabilim Dalında raporlandırılan yaş tayini olgularının irdelenmesi. Turkiye Klinikleri J Foren Med. 2007;4:1-6.
4. Canger EM, Arslan S. Adli diş hekimliğinde radyolojinin kullanımı. Atatürk Üniv Diş Hek Fak Derg. 2013;23:252-260.
5. Atılgan M, Akkoyun M. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı’ndan yaş tayini istenen olguların değerlendirilmesi. Adli Tıp Bülteni. 2017;22:34-39.
6. Demirkıran DS, Çelikel A, Zeren C, Arslan MM. Yaş tespitinde kullanılan yöntemler. Dicle Tıp Derg / Dicle Med J. 2014;41: 238-243.
7. Schmeling A, Olze A, Pynn BR, Kraul V, Schulz R, Heinecke A, Pfeiffer H. Dental age estimation based on third molar eruption in First Nation people of Canada. J Forensic Odontostomatol. 2010;28:32-38.
8. Kringsholm B, Jakobsen J, Sejrsen B, Gregersen M. Unidentified bodies/skulls found in Danish waters in the period 1992-1996. Forensic Sci Int. 2001;123:150-158.
9. Liang XH, Tang YL, Luo E, Zhu GQ, Zhou H, Hu J, Tang XF, Wang XY. Maxillofacial injuries caused by the 2008 Wenchuan earthquake in China. J Oral Maxillofac Surg. 2009;67:1442-1445.
10. Sakuma A, Saitoh H, Suzuki Y, Makino Y, Inokuchi G, Hayakawa M, Yajima D, Iwase H. Age estimation based on pulp cavity to tooth volume ratio using post-mortem computed tomography images. J Forensic Sci. 2013;58:1531-1535.
11. Ge ZP, Ma RH, Li G, Zhang J, Ma XC. Age estimation based on pulp chamber volume of first molars from cone-beam computed tomography images. Forensic Sci Int. 2015;253:133.e1-e7.
12. Kvaal SI, Kolltveit K, Thomsen IO, Solheim T. Age estimation of adults from dental radiographs. Forensic Sci Int. 1995;74:175-185.
13. Maber M, Liversidge HM, Hector MP. Accuracy of age estimation of radiographic methods using developing teeth. Forensic Sci Int. 2006;159:S68-73.
14. Nolla CM. The development of the permanent teeth. J Dent Child. 1960;27:254-266.
15. Demirjian A, Goldstein H. New systems for dental maturity based on seven and four teeth. Ann Hum Biol. 1976;3:411-421.
16. Drusini AG, Toso O, Ranzato C. The coronal pulp cavity index: a biomarker for age determination in human adults. Am J Phys Anthropol. 1997;103:353-363.
17. Cameriere R, Ferrante L, Cingolani M. Variations in pulp/tooth area ratio as an indicator of age: a preliminary study. J Forensic Sci. 2004;49:317-319.
18. Gustafson G. Age determination on teeth. J Am Dent Assoc. 1950;41:45-54.
19. Marroquin Penaloza TY, Karkhanis S, Kvaal SI, Nurul F, Kanagasingam S, Franklin D, Vasudavan S, Kruger E, Tennant M. Application of the Kvaal method for adult dental age estimation using Cone Beam Computed Tomography (CBCT). J Forensic Leg Med. 2016;44:178-182.
20. Vandevoort FM, Bergmans L, Cleynenbreugel JV, Bielen DJ, Lambrechts P, Wevers M, Peirs A, Willems G. Age calculation using X-ray microfocus computed tomographical scanning of teeth. A pilot study. J Forensic Sci. 2004;49:787-790.
21. Yang F, Jacobs R, Willems G. Dental age estimation through volume matching of teeth imaged by cone-beam CT. Forensic Sci Int. 2006;15:78-83.
22. Aboshi H, Takahashi T, Komuro T. Age estimation using microfocus X-ray computed tomography of lower premolars. Forensic Sci Int. 2010;200:35-40.
23. Jagannathan N, Neelakantan P, Thiruvengadam C, Ramani P, Premkumar P, Natesan A, Herald JS, Luder HU. Age estimation in an Indian population using pulp/tooth volume ratio of mandibular canine sobtained from cone beam computed tomography. J Forensic Odontostomatol. 2011;29:1-6.
24. Star H, Thevissen P, Jacobs R, Fieuws S, Solheim T, Willems G. Human dental age estimation by calculation of pulp–tooth volume ratios yielded on clinically acquired cone beam computed tomography images of monoradicular teeth. J Forensic Sci. 2011;56:77-82.
25. Adisen MZ, Keles A, Yorubulut S, Nalcaci R. Age estimation by measuring maxillary canine pulp/tooth volume ratio on cone beam CT images with two different voxel sizes. Aust J Forensic Sci. 2018 doi: 10.1080/00450618.2018.1474947.
26. Pinchi V, Pradella F, Buti J, Baldinotti C, Focardi M, Norelli GA. A new age estimation procedure based on the 3D CBCT study of the pulp cavity and hard tissues of the teeth for forensic purposes: a pilot study. J Forensic Leg Med. 2015;36:150-157.
27. Rathore A, Suma GN, Sahai S, Sharma ML, Srivastava S. Pulp volume estimation using CBCT - an in vitro pilot study on extracted monoradicular teeth. J Dent Specialities. 2016;4:124-130.
28. Akay G, Gungor K, Gurcan S. The applicability of Kvaal methods and pulp/tooth volume ratio for age estimation of the Turkish adult population on cone beam computed tomography images. Aust J Forensic Sci. 2019;51:251-265.
29. Asif MK, Nambiar P, Mani SA, Ibrahim NB, Khan IM, Lokman NB. Dental age estimation in Malaysian adults based on volumetric analysis of pulp/tooth ratio using CBCT data. Leg Med (Tokyo). 2019;36:50-58.
30. Paewinsky E, Pfeiffer H, Brinkmann B. Quantification of secondary dentine formation from orthopantomograms - a contribution to forensic age estimation methods in adults. Int. J Legal Med. 2005;119:27-30.
31. Erbudak HÖ, Ozbek M, Uysal S, Karabulut E. Application of Kvaal et al.’s age estimation method to panoramic radiographs from Turkish individuals. Forensic Sci Int. 2012;219:141-146.
32. Koh KK, Tan JS, Nambiar P, Ibrahim N, Mutalik S, Khan Asif M. Age estimation from structural changes of teeth and buccal alveolar bone level. J Forensic Leg Med. 2017;48:15-21.
33. Panchbhai AS. Dental radiographic indicators, a key to age estimation. Dentomaxillofac Radiol. 2011;40:199-212.
34. Jeon HM, Jang SM, Kim KH, Heo JY, Ok SM, Jeong SH, Ahn YW. Dental age estimation in adults: a review of the commonly used radiological methods. J Oral Med Pain. 2014;39:119-126.
35. Bang G, Ramm E. Determination of age in humans from root dentin transparency. Acta Odontol Scand. 1970;28:3-35.
36. Johanson G. Age determination in human teeth. Odontol Revy. 1971;22:40-126.
37. Maples WR. An improved technique using dental histology for estimation of adult age. J Forensic Sci. 1978;23:764-770.
38. Matsikidis G, Schulz P. Age determination by dentition with the aid of dental films. Zahnarztl Mitt. 1982;72:7e8, 2524,2527-2528.
39. Solheim T. A new method for dental age estimation in adults. Forensic Sci Int. 1993;59:137-147.
40. Olze A,Hertel J, Schulz R, Wierer T, Schmeling A. Radiographic evaluation of Gustafson’s criteria for the purpose of forensic age diagnostics. Int J Legal Med. 2012;126:615-621.
41. Singh N, Grover N, Puri N, Singh S, Arora S. Age estimation from physiological changes of teeth: a reliable age marker? J Forensic Dent Sci. 2014;6:113-121.
42. John MK, Joseph VJ, Arul Dev DD, Sandeep L, Anulekh B, Anupama. Accuracy of age estimation in Kerala population using Gustafson’s formula: a forensic evaluation IOSR J Dent Med Sci. 2014;13:39-44.
43. Bajpai M, Pardhe N, Kumar M, Agrawal S. A comparative evaluation of Gustafson’s formula and new formula for age estimation in India - a forensic study. Prague Med Rep. 2015;116:203-209.
44. Karkhanis S, Mack P, Franklin D. Age estimation standards for a Western Australian population using the dental age estimation technique developed by Kvaal et al. Forensic Sci Int. 2014;235:104.e1-e6.
45. Patil SK, Mohankumar KP, Donoghue M. Estimation of age by Kvaal’s technique in sample Indian population to establish the need for local Indian-based formulae. J Forensic Dent Sci. 2014;6:166-170.
46. Mittal S, Nagendrareddy SG, Sharma ML, Agnihotri P, Chaudhary S, Dhillon M. Age estimation based on Kvaal’s technique using digital panoramic radiographs. J Forensic Dent Sci. 2016;8:115.
47. Roh BY, Lee WJ, Ryu JW, Ahn JM, Yoon CL, Lee SS. The application of the Kvaal method to estimate the age of live Korean subjects using digital panoramic radiographs. Int J Legal Med. 2018;132:1161-1166.
48. Li MJ, Chu G, Han MQ, Chen T, Zhou H, Guo YC. Application of the Kvaal method for age estimation using digital panoramic radiography of Chinese individuals. Forensic Sci Int. 2019;301:76-81.
49. Arora J, Talwar I, Sahni D, Rattan V. Secondary dentin as a sole parameter for age estimation: comparison and reliability of qualitative and quantitative methods among North Western adult Indians. Egypt J Forensic Sci. 2016;6:170-178.
50. Afify MM, Salem WS, Mahmoud NF. Age estimation from pulp/tooth area ratio of canines using cone-beam computed tomography image analysis: study of an Egyptian sample. J Forensic Res. 2019;10:434.