Kaynak Uygulaması İle S355J2N Yapı Çeliğinde Artık Gerilme Oluşturulması Ve Mekanik Özelliklere Etkisi

Artık gerilme; çeşitli imalat yöntemlerinden sonra malzeme üzerindeki dış yükün kaldırılmasına rağmen mevcut olan gerilmedir. Artık gerilme; malzemenin mekanik özelliklerini önemli derecede etkilediğinden mukavemet değerlerinde değişime sebep olmaktadır. Bu çalışmada; kaynak uygulamasıyla oluşan artık gerilmenin mekanik özeliklere etkisinin belirlenebilmesi için; 6 mm et kalınlığında, S355J2N kalitesinde malzeme, EN standartları referans alınarak kaynatılmıştır. Tüm kaynak parametreleri kontrol altında tutulmuş ve kaynak yöntemi olarak MAG kaynak yöntemi kullanılmıştır. Böylece kontrollü olarak yapılan kaynak uygulaması ile artık gerilme oluşturulmuştur. Kaynak sırasında oluşan yüzeysel veya hacimsel bir hata artık gerilmeyi artıracağı için tahribatsız muayene yöntemleri ile kontrol edilmiştir. Ardından kaynak dikişinde hata olmadığı belirlenen numune tahribatlı muayene yöntemleriyle kontrol edilmiş ve mekanik özellikleri tespit edilmiştir. Tespit edilen mekanik özellikler, ana malzemenin mekanik özellikleriyle karşılaştırılmış ve artık gerilmenin etkisi ölçülmüştür. Artık gerilmelerin etkisi ile malzemenin mukavemet değerlerinde azalma olduğu ve malzemenin mekanik etkilere karşı dayanımının da azaldığı görülmüştür.

The Generation of Residual Stress in S355J2N Structure Steel and Its Influence on Mechanical Properties

Residual stress is stress that exist after all loads been removed in various manufacturing processes. Residual stress has a significant effect on the mechanical properties so that one should consider different strength values higher than the reference strength values. In this study, S355J2N quality material with thickness of 6 mm was welded according to EN standards in order to determine the effect of residual stress caused by welding on mechanical properties. All welding parameters were kept under control and MAG welding method was used as a method. In this way, residual stress is formed in a controlled manner of welding. Samples were examined using non-destructive testing methods after welding to observe the planar and volumetric defects formed during the welding, which may increase residual stress. Then, the defect free samples were examined through destructive inspection methods and their mechanical properties were determined. The effect of the residual stress on the mechanical properties was measured by comparing the mechanical properties of the main material to the mechanical properties of the material including residual stress.

___

  • [1] Kaleli T., Yelbay İ. (2017). Kaynak İşlemi Nedeniyle Oluşan Kalıntı Gerilmelerin Mikro-Manyetik Teknikle Tahribatsız Olarak Ölçülmesi, X. Kaynak Teknolojisi Ulusal Ankara Kongre ve Sergisi Bildiriler Kitabı, Ankara.
  • [2] Anonim (2010).TS 5415, Tahribatsızmuayene metotları,Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
  • [3] Anonim (2012).TS 7481, Tahribatsız muayene, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara. [4]Anonim (2012).TS ISO 3057, Tahribatsız muayene, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara. [5]Anonim (2007). TS ISO 15614-1, Metalik malzemeler için kaynak prosedürlerinin şartnamesi ve vasıflandırılması, Kaynak prosedürü deneyi, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
  • [6] Ozkan E. (2018). Kaynak Sonrası Oluşan Gerilmelerin Tahribatlı ve Tahribatsız Muayene Yöntemleri ile İncelenmesi, Yüksek Lisans Seminer Çalışması, Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
  • [7] Tekiz Y. (1984). Tahribatsız Deneyler , İTÜ Makina Fakültesi, İstanbul.