Futbol ve Basketbol Taraftarlarının Sporda Şiddet ve İstenmeyen Davranışlara Bakışlarının İncelenmesi
Giriş: Son yıllarda sporun insan yaşamındaki önemi giderek artmaktadır. Futbol ve basketbol Türkiye’deiki popüler spor branşıdır. Sporda şiddet tüm dünyada ve ülkemizde yıllardır süre gelen bir problemolarak bilinmektedir. Amaç: Bu araştırmanın amacı, futbol ve basketbol taraftarlarının sporda şiddetve istenmeyen davranışlara bakışlarının incelenmesidir. Gereç ve yöntemler: Araştırmaya 2016 yılındagerçekleştirilen futbol (n=150) ve basketbol (n=150) maçlarını izleyen 300 taraftar oluşturmuştur.Katılımcıların %51,7’si (n=155) erkek, %48,3’ü (n=145) kadındır. Katılımcıların yaş ortalaması27,0±8,16 yıldır. Araştırmaya katılan taraftarların sosyolojik açıdan sporda şiddete bakışlarınıaraştırmak için Özdemir ve Mercan (2006) tarafından geliştirilen“ Sporda Şiddet ve Çirkin TezahüratınNedenleri ve Yarattığı Sonuçlar” isimli ölçek kullanılmıştır. Ölçek 5’li likert ve 24 sorudan oluşmaktadır.Sorulara verilen cevapların dağılımını belirlemek için yüzde değerleri kullanılmıştır. Bulgular veSonuç: Çalışmada katılımcılara yapılan anket sonuçları incelendiğinde aşağıda verilen sorulara verilencevabın en fazla oranda olduğu görülmüştür. Katılımcıların %49,0’u “Hakemlerin hatalı kararlarışiddet olaylarını arttırmaktadır”, %47,0’si “Kulüplerin birbirlerine karşı şike iddialarında bulunmalarışiddeti körüklemektedir”, %43,7’si “Kışkırtıcı anonslar sahalardaki şiddet ve çirkin tezahüratıkörüklemektedir”, %41,7’si “TV’lerdeki gerilimi yükseltici tartışmalar şiddete eğilimi arttırmaktadır”,%39,3’ü “Şiddeti engellemeye yönelik hukuki düzenlemelerde ciddi eksiklikler var”, %39,3’ü “Şiddetiengellemeye yönelik güvenlik önlemlerinde ciddi eksiklikler var”, %40,3’ü “Tribünlerdeki siyasi içeriklisloganlar şiddeti körüklemektedir” görüşüne sahiptirler. Futbol ve basketbol taraftarlarına göre spordaşiddete en fazla neden olan faktörler hakemlerin hatalı kararları, şike iddiaları, kışkırtıcı anonslarve sloganlar, TV ve gazetelerdeki gerilimi yükseltici haberler, hukuki düzenlemelerdeki eksiklikler,güvenlik önlemlerindeki eksikliklerdir.
Futbol ve Basketbol Taraftarlarının Sporda Şiddet ve İstenmeyen Davranışlara Bakışlarının İncelenmesi
Giriş: Son yıllarda sporun insan yaşamındaki önemi giderek artmaktadır. Futbol ve basketbol Türkiye’deiki popüler spor branşıdır. Sporda şiddet tüm dünyada ve ülkemizde yıllardır süre gelen bir problemolarak bilinmektedir. Amaç: Bu araştırmanın amacı, futbol ve basketbol taraftarlarının sporda şiddetve istenmeyen davranışlara bakışlarının incelenmesidir. Gereç ve yöntemler: Araştırmaya 2016 yılındagerçekleştirilen futbol (n=150) ve basketbol (n=150) maçlarını izleyen 300 taraftar oluşturmuştur.Katılımcıların %51,7’si (n=155) erkek, %48,3’ü (n=145) kadındır. Katılımcıların yaş ortalaması27,0±8,16 yıldır. Araştırmaya katılan taraftarların sosyolojik açıdan sporda şiddete bakışlarınıaraştırmak için Özdemir ve Mercan (2006) tarafından geliştirilen“ Sporda Şiddet ve Çirkin TezahüratınNedenleri ve Yarattığı Sonuçlar” isimli ölçek kullanılmıştır. Ölçek 5’li likert ve 24 sorudan oluşmaktadır.Sorulara verilen cevapların dağılımını belirlemek için yüzde değerleri kullanılmıştır. Bulgular veSonuç: Çalışmada katılımcılara yapılan anket sonuçları incelendiğinde aşağıda verilen sorulara verilencevabın en fazla oranda olduğu görülmüştür. Katılımcıların %49,0’u “Hakemlerin hatalı kararlarışiddet olaylarını arttırmaktadır”, %47,0’si “Kulüplerin birbirlerine karşı şike iddialarında bulunmalarışiddeti körüklemektedir”, %43,7’si “Kışkırtıcı anonslar sahalardaki şiddet ve çirkin tezahüratıkörüklemektedir”, %41,7’si “TV’lerdeki gerilimi yükseltici tartışmalar şiddete eğilimi arttırmaktadır”,%39,3’ü “Şiddeti engellemeye yönelik hukuki düzenlemelerde ciddi eksiklikler var”, %39,3’ü “Şiddetiengellemeye yönelik güvenlik önlemlerinde ciddi eksiklikler var”, %40,3’ü “Tribünlerdeki siyasi içeriklisloganlar şiddeti körüklemektedir” görüşüne sahiptirler. Futbol ve basketbol taraftarlarına göre spordaşiddete en fazla neden olan faktörler hakemlerin hatalı kararları, şike iddiaları, kışkırtıcı anonslarve sloganlar, TV ve gazetelerdeki gerilimi yükseltici haberler, hukuki düzenlemelerdeki eksiklikler,güvenlik önlemlerindeki eksikliklerdir.
___
- Ayan, S. (2006). Şiddet ve fanatizm. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2), 191-209.
- Bahadır, Z. (2006). Futbol seyircisinin sosyo-ekonomik-kültürel yapısının şiddet eylemine etkisi (Konyaspor
Örneği), (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Niğde Üniversitesi.
- Bilir, P., ve Sangün, L. (2014). Adana Demirspor ve Adanaspor futbol taraftarlarının şiddet eğilimleri, Spor
ve Performans Araştırmaları Dergisi, 5(1), 56-65.
- Çağlayan, H.S., Çetin, M.Ç., ve Şirin, E.F. (2005). Futbol seyircisinin sosyo-ekonomik-kültürel yapısının
şiddet eğilimindeki rolü (Konyaspor örneği), Journal of Physical Education and Sport Sciences, 7(2),
15-26.
- Çetin, E. (2015). Çocuk ve gençlerin televizyonda maç izleme alışkanlıklarının spordaki şiddet eylemlerine
etkileri, International Journal of ScienceCulture and Sport, Special Issue, 3, 828-844.
- Demirel, G. (2013). Emniyet mensuplarına göre futbol seyircisini saldırganlık ve şiddete yönlendiren futbol
etkenlerinin araştırılması, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Balıkesir Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü, Balıkesir.
- Dervent, F., (2007). Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeyleri ve Sportif Aktivitelere Katılımla İlişkisi,Yüksek
Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı,
Ankara.
- Dever, A. (2010). Spor Sosyolojisi. İstanbul: Başlık Yayınları.
- Hasta, D., ve Güler, M.E. (2013). Saldırganlık: Kişilerarası ilişki tarzları ve empati açısından bir inceleme,
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 64-104.
- Gökulu, G. (2008). Futbol haberlerinin sunumunda şiddet, fanatizm ve milliyetçilik, Toplum ve Demokrasi
Dergisi,2(3), 147–164.
- Kuru, E., ve Var, L. (2009). Futbol seyircilerinin spor alanlarındaki saldırganlık davranışları hakkında
betimsel bir çalışma (Kırşehir ili örneği), Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,
10(2), 141-153.
- Özcan, S. (2011). Temel tenis teknik öğretiminde iki farklı antrenman metodunun teknik biyomotorik ve
fizyolojik özellikler üzerine etkisinin araştırılması, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Süleyman
Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Özmaden, M. (2005). Futbol seyircilerine göre rakip seyirci davranışlarının saldırganlığa etkileri, Kastamonu
Eğitim Dergisi, 13(2), 663-674.
- Reyhan, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin sporda şiddet ve istenmeyen davranışlara ilişkin görüşlerinin
cinsiyete göre karşılaştırılması (siirt üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksekokulu örneği),
Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 12-21.
- Şahan, M. (2007). Lise Öğrencilerinde Saldırganlığı Yordayan Bazı Değişkenlerin İncelenmesi, Yüksek lisans
tezi, Gazi üniversitesi eğitim bilimleri enstitüsü, Ankara.
- Tanrıverdi, H. (2012). Spor ahlakı ve şiddet, The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 1071-1093.
- Tutkun, E.,Taşmektepligil, M. Y., Canbaz, S., Acar, H., ve Çon, M. (2012). Samsunspor taraftarlarının
sosyo – ekonomik özellikleri ve şiddete eğilimleri, Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim
Dergisi, 14(1), 56-63.
- Türkmen, M., Yıldız, K., ve Zekioğlu, A. (2013). Sosyolojik açıdan sporda şiddet ve çirkin tezahüratın
nedenlerinin araştırılması: Manisaspor taraftarları örneği. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri
Dergisi, 8(2), 15-34.
- Van Der Meij, L., Klauke, F., Moore, H. L., Ludwig, Y. S., Almela, M., & Van Lange, P. A. (2015). Football
fan aggression: the importance of low Basal cortisol and a fair referee. PloS One, 10(4), DOI:
10.1371/journal.pone.0120103
- Yıldırım, M. (2017). Futbol seyircilerinin saldırganlık davranışlarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi,
Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(50), 1046-1057.
- Yıldız, M., Fişekçioğlu, İ.B., Çağlayan, H.S., Tekin, M., Şirin, E.F., ve Akyüz, M. (2007). Futbol seyircisinin
sosyo-ekonomik yapısının şiddete etkisi (Karamanspor örneği), Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi,
9(2), 145-158.