Ortaöğretim Öğrencilerinde Akılcı İlaç ve Antibiyotik Kullanımı Eğitiminin Etkinliği Hakkında Bir Pilot Çalışma
Ortaöğretim Öğrencilerinde Akılcı İlaç ve Antibiyotik Kullanımı Eğitiminin Etkinliği Hakkında Bir Pilot Çalışma
Giriş ve Amaç: Antibiyotik direnci ve uygunsuz antibiyotik kullanımı karşısında akılcı ilaç kullanımı bilincinin oluşabilmesi için pro-aktif çözümlere ihtiyaç vardır. Örgün eğitim yoluyla akılcı ilaç ve antibiyotik kullanımı eğitimleri, bu bilince katkı sağlayabilir. Ortaöğrenim düzeyindeki öğrencilerin akılcı ilaç kullanımı konusundaki bilgi durumuyla, alacakları eğitimi algılama düzeylerini araştırmayı amaçladık.
Gereç ve yöntem: Bölgemizdeki iki ortaokulun 6, 7 ve 8. sınıflarında eğitim gören 412 öğrenciye akılcı ilaç kullanımı, antibiyotikler ve hijyen hakkında yaşlarına uygun 18 adet doğru-yanlış şeklinde iki şıklı önerme cümlesi, iki adet açık uçlu soru içeren ön-test uygulanmıştır. Öğrencilere farklı günlerde gruplar halinde 40 dakikalık eğitim verildikten sonra aynı test ile konu hakkındaki bilgiler yeniden ölçülmüştür. Veriler istatistiksel olarak analiz edilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya katılan öğrencilerin %74,8’si (n=308) kız, %45,4’ü (n=187) 8. sınıf öğrencisi ve neredeyse tamamı (%99) daha önce konu hakkında benzeri bir eğitim almamıştı. Öğrencilerin 18 adet önerme cümlesine doğru cevap verme ortalaması eğitim aktivitesi öncesi 13,8 iken, aktivite sonrasında ortalama 15,1 olmuş (p
Keywords:
Antibiyotik direnci, sağlık eğitimi, öğrenciler, çocuk, akılcı ilaç health education, Antibiotic resistance, , students, child,
___
- Al-Ayed, M. S. Z. (2019). Parents’ knowledge, attitudes and practices on antibiotic use by children. Saudi Journal of Medicine & Medical Sciences, 7(2), 93. doi:10.4103/sjmms.sjmms_171_17.
- Ashiru-Oredope, D., & Hopkins, S. (2015). Antimicrobial resistance: moving from professional engagement to public action. Journal of Antimicrobial Chemotherapy, 70(11), 2927-2930. doi:10.1093/jac/dkv297.
- Castro-Sánchez, E., Chang, P. W., Vila-Candel, R., Escobedo, A. A., & Holmes, A. H. (2016). Health literacy and infectious diseases: why does it matter?. International Journal of Infectious Diseases, 43, 103-110. doi: 10.1016/j.ijid.2015.12.019.
- Goossens, H., Ferech, M., Vander Stichele, R., Elseviers, M., & ESAC Project Group. (2005). Outpatient antibiotic use in Europe and association with resistance: a cross-national database study. The Lancet, 365(9459), 579-587. doi: 10.1016/S0140-6736(05)17907-0.
- Gökkoca, Z. (2001). Sağlık eğitimi açısından temel ilkeler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 10(10), 371-374.
- Molnar A. (2017), Children as agents of change in combatting antibiotic resistance. J Health Serv Res Policy. 22(4):258-260. doi:10.1177/1355819617701512.
- Morgan, D. J., Okeke, I. N., Laxminarayan, R., et al. (2011). Non-prescription antimicrobial use worldwide: a systematic review. The Lancet infectious diseases, 11(9), 692-701. doi: 10.1016/S1473-3099(11)70054-8.
- Naimoli, J. F., Rowe, A. K., Lyaghfouri, A., Larbi, R., & Lamrani, L. A. (2006). Effect of the Integrated Management of Childhood Illness strategy on health care quality in Morocco. International Journal for Quality in Health Care, 18(2), 134-144. doi: 10.1093/intqhc/mzi097. Norris, P., Chong, C. E., Chou, A., Hsu, T. H., Lee, C. C., Su, C. K. L., & Wang, Y. (2009). Knowledge and reported use of antibiotics amongst school-teachers in New Zealand. Pharmacy practice, 7(4), 238. doi:10.4321/s1886-36552009000400007.
- Onyango-Ouma, W., Aagaard-Hansen, J., & Jensen, B. B. (2005). The potential of schoolchildren as health change agents in rural western Kenya. Social science & medicine, 61(8), 1711-1722. doi: 10.1016/j.socscimed.2005.03.041.
- Özçelikay, G. (2001). A pilot study on rational drug use. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 30(2), 9-18. doi: 10.15010000000357.
- Özkars, M. Y., & Kırık, S. (2019). Which Method is More Effective in Aerochamber Training in Pediatric Age Group?. Dicle Tıp Dergisi, 46(1), 85-90. doi: 10.5798/dicletip.534836 Sağlık Bakanlığı, Öğrencilere Yönelik AİK Sunumları, Erişim Tarihi: 21.11.2018 http://www.akilciilac.gov.tr/?p=2487.
- Saygı, Ş., Battal, D., ve Şahin, N. (2012). Çevre ve insan sağlığı yönünden ilaç atıklarının önemi. Marmara Pharmaceutical Journal, 16(2), 82-90. doi: 10.12991/201216406.
- Spellberg, B., Guidos, R., Gilbert, D., Bradley, J., Boucher, H. W., Scheld, W. M., ... & Infectious Diseases Society of America. (2008). The epidemic of antibiotic-resistant infections: a call to action for the medical community from the Infectious Diseases Society of America. Clinical infectious diseases, 46(2), 155-164. doi: 10.1086/524891.
- Türkiye İlaç Pazarı, İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası, Erişim tarihi: 04.02.2020 http://www.ieis.org.tr/ieis/tr/indicators/33/turkiye-ilac-pazari.
- WHO, Erişim Tarihi, 21.03.2019. https://www.who.int/topics/health_education/en/.
- WHO. The rational use of drugs. Report of the Conference of Experts Nairobi, Erişim Tarihi:19.01.2020 http://apps.who.int/medicinedocs/documents/s17054e/s17054e.pdf.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü