Ümit Cafer YILDIZ, Sibel YILDIZ, Ayşenur GÜRGEN

Mantarlar, lezzetli, diyetetik ve protein kaynağı olarak bilinen ve tüketilen besinlerdir. Dünya nüfusunun hızla çoğalmasının yanında, insanların alternatif tıpa eğilimlerinin de artmasıyla birlikte tıbbi/faydalı özelliklerinin bilimsel çalışmalarla ortaya konan mantarların tüketim miktarları daha da artmıştır. Her tüketim davranışında olduğu gibi mantar tüketimi de birtakım tercihler sonucu oluşur. Bu çalışmanın amacı bulanık analitik hiyerarşi prosesi kullanarak mantar tüketim tercihlerinin belirlenmesidir. Öncelikle mantar seçimi tercihlerinin ve alt kriterlerinin olduğu analitik hiyerarşi prosesi oluşturmuştur. Oluşturulan AHP karşılaştırmalı matrisler haline getirilmiş ve uzman kişilere cevaplatılırmıştır. Alınan cevaplar bulanık sayılara dönüştürülerek tercihlerin önem düzeyleri, hesaplanan ağırlıklarına göre sıralanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bulanık analitik hiyerarşi prosesi, mantar, tüketim tercihi

Determination of mushroom consumption preferences by using fuzzy analytic hierarchy process

Mushrooms are delicious, nutritious and consumed foods known as dietary and protein sources. Along with the rapid growth of the world population, the increasing tendency of people to alternate medicine has increased the consumption of mushrooms of which useful/medical features are revealed by scientific studies. As in every consumption behavior, consumption of mushrooms is also a result of preferences. The purpose of this study is to determine mushroom consumption preferences using the fuzzy analytical hierarchy process (AHP). First of all, it was created the analytic hierarchy process, which has the choice of mushrooms and (if any) sub-criteria. The generated AHP was converted into comparative matrices and replied to the experts. Received answers are transformed into fuzzy numbers and the importance levels of preferences are ranked according to their calculated weights.

Keywords:

Fuzzy analytical hierarchy process, mushroom, consumption preference,

PDF

___

Baraza, L. D., Neser, W., Jackson, K. C., Fredrick, J. B., Dennis, O., Wairimu, K. R., Keya, A. O., Heydenreich, M. (2016). Antimicrobial coumarins from the oyster culinary-medicinal mushroom, Pleurotus ostreatus (Agaricomycetes), from Kenya. International Journal of Medicinal Mushrooms 18(10): 905-913.
Buckley, J.J. (1985). Fuzzy hierarchical analysis. Fuzzy Sets and Systems 17(3): 233-247.
Danell, E., Eaker, D. (1992). Amino acid and total protein content of the edible mushroom Cantharellus cibarius (Fries). Journal of the Science of Food and Agriculture 60(3): 333-337.
Eren, E., Pekşen, A. (2014). Türkiye’de kültür mantarı üretimi, sorunları ve çözüm yolları. 1. Ulusal Mikoloji Günleri (1-4 Eylül 2014) Özet Kitabı (s 29).
Karsak, E.E., Tolga, E. (2001). Fuzzy multi-criteria decision-making procedure for evaluating advanced manufacturing system investments. International Journal of Production Economics, 69(1): 49-64.
Kavishree, S., Hemavathy, J., Lokesh, B., Shashirekha, M., Rajarathnam, S. (2008). Fat and fatty acids of Indian edible mushrooms. Food Chemistry, 106(2): 597-602.
Kızılaslan, N., Kızılaslan, H. (2008). Tüketicilerin satın aldıkları gıda maddeleri ile ilgili bilgi düzeyleri ve tutumları (Tokat ili örneği). Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 22(2): 67-74.
Manzi, P., Aguzzi, A., Pizzoferrato, L. (2001). Nutritional value of mushrooms widely consumed in Italy. Food Chemistry 73(3): 321-325.
Özkan B, A.F., Özçatalbaş O, Kutlar İ, (2000). Antalya ve Ankara illerinde mantar tüketicilerinin mantar satın alma davranışlarının analizi. Türkiye VI. Yemeklik Mantar Kongresi, İzmir.
Paksoy, M., Aksüt, M. (2012). Mantar Tüketimi Ve Tüketim Alışkanlıklarının Belirlenmesi: Kahramanmaraş İli Örneği. Türkiye Yemeklik Mantar Kongresi, Pamukkale Üniversitesi, 173-183.
Patel, S., Goyal, A. (2012). Recent developments in mushrooms as anti-cancer therapeutics: a review. 3 Biotech, 2(1): 1-15.
Saaty, T.L. (1977). A scaling method for priorities in hierarchical structures. Journal of Mathematical Psychology 15(3): 234-281.
Sevindik, M., Akgul, H., Korkmaz, A., Sen, İ. (2018). Antioxidant potantials of Helvella leucomelaena and Sarcosphaera coronaria. Journal of Bacteriology & Mycology:Open Access 6(2): 00173.
TUIK. (2018). Bitkisel Üretim İstatistikleri, Başka yerde sınıflandırılmamış diğer sebzeler, 1988-2017. Retrieved from http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001. Last accessed date: 12.06.2018
Yilmaz, A., Yildiz, S., Yildirim, İ., Aydin, A. (2016). Trabzon’da Mantar Tüketimi ve Tüketim Alışkanlıklarının Belirlenmesi. Mantar Dergisi 7(2): 135-142.
Yoon, K. P., Hwang, C.-L. (1995). Multiple attribute decision making: an introduction (Vol. 104): Sage publications.
Zadeh, L. A. (1965). Fuzzy sets. Inform and Control 8: 338-353.
Zikmund, W. G., d'Amico, M. (1998). Effective marketing: Creating and keeping customers: South Western.