Teacher Self-Efficacy Perceptions, Learning Oriented Motivation, Lifelong Learning Tendencies of Candidate Teachers: A Modeling Study

Problem Durumu: Yaşam boyu öğrenme tüm bireyler için önem taşısa da, özellikle öğretmen ve öğretmen adayları için de bir yaşam felsefesi haline getirilmesi gereken ve aynı zamanda öğrencilerine aşılamaları günümüz yaşam koşullarında zorunluluk halini almış bir kavramdır. Kişisel ve sosyal eğitimin yanında, yaşam boyu öğrenmenin iş temelli öğrenme ve formal eğitim sisteminin tüm öğeleri ile ilişkisi bulunmaktadır. Bu bilgilerden yola çıkarak, yaşam boyu öğrenme, bilgi ve yetenekleri teşvik etme, yenilikçi öğrenme fırsatlarını ortaya koyma ve öğrenmeyi bir yaşam unsuru haline getirme olarak tanımlanabilmektedir. Bu sebepten dolayı, yaşam boyu öğrenmeyi bir yaşam felsefesi haline getiren öğretmenler tarafından yetiştirilen öğrenciler toplumun da öğrenme temelli şekil almasına katkıda bulunacaktır. Aday öğretmenler açısından bakıldığında, yaşam boyu öğrenme becerilerinin yanında bazı diğer bireysel özellikler de mesleki yaşamları açısından önem taşımaktadır. Bunlar içerisinde yer alan mesleki öz yeterlik kavramı bireylerin mesleki açıdan kendilerinden beklenen görevleri yerine getirme sürecinde sahip oldukları ve hissettikleri yeterlik algısını ifade ederken, motivasyon ise bir görevi yerine getirmeye yönelik bireylerin hissettikleri fiziksel ve psikolojik hazır olma durumudur. Yaşam boyu öğrenme, mesleki öz yeterlik algısı ve motivasyon kavramları birlikte değerlendirildiğinde, öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme konusundaki hazır bulunuşları, ileride gerçekleştirecekleri öğretmenlik mesleğine ilişkin yeterlik tutumlarını ve mesleği icra etmeye yönelik motivasyonlarını olumlu yönde etkileyeceği söylenebilir. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının öğrenmeye yönelik motivasyonları ve mesleki öz yeterlik algıları arasındaki ilişkiyi ortaya koymak ve bu ilişkiyi yaşam boyu öğrenme eğilimi aracılığı ile açıklamaktır. Bu amaç çerçevesinde şu alt problemlere yanıt aranacaktır; 1. Öğretmen adaylarının öğrenmeye yönelik motivasyon, öğretmen öz yeterlik algı ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri hangi düzeydedir? 2. Öğretmen adaylarının öğrenmeye yönelik motivasyon, öğretmen öz yeterlik algı ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasında anlamlı bir ilişki var mıdır? 3. Aday öğretmenlerin öğrenmeye yönelik motivasyonları ve öğretmen öz yeterlik algıları arasında direk bir ilişki mi vardır veya bu ilişki yaşam boyu öğrenme aracı değişkeni ile midir? Araştırmanın Yöntemi: İlişkisel tarama modelindeki bu araştırmada araştırmanın değişkenleri arasında ilişkiyi ortaya koymak için yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2013-2104 eğitim öğretim yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi'ne devam etmekte olan 4419 aday öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın evrenini ise basit tesadüfi örnekleme ile belirlenen ve Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, İngiliz Dili Eğitimi, Müzik Eğitimi, Sınıf Öğretmenliği ve Tarih Öğretmenliği bölümlerinde eğitimlerine devam eden 382 aday öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verilerini elde etmek için kullanılan ölçeklerden Öğrenme Yönelimli Motivasyon Ölçeği Pintrich, Smith, Garcia & Mckeachie (1991) tarafından geliştirilmiş ve Büyüköztürk, Akgün, Özkahveci & Demirel (2004) tarafından Türkçe 'ye uyarlanmış; Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimi ölçeği Diker Coşkun (2009) tarafından geliştirişmiş; Öğretmen Öz Yeterlik Ölçeği ise Tschannen-Moran & Hoy (2001) tarafından geliştirilmiş ve Çapa Aydın, Çakıroğlu, & Sarıkaya (2005) tarafından Türkçe'ye uyarlanmıştır. Araştırmanın verileri SPSS 21.0 ve Amos 20.0 istatistik programları kullanılarak analiz edilmiştir. Öncelikli olarak araştırmanın teorik modellemesi ortaya konmuş; verilerin normal dağılım gösterip göstermediği ve değişkenlerin homojenliği test edilmiş, ve yapısal eşitlik modellemesi uygulanmıştır. Araştırmanın Bulguları: Araştırmanın ilk problem cümlesi olan 'Öğretmen adaylarının öğrenmeye yönelik motivasyon, öğretmen öz yeterlik algı ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri hangi düzeydedir?' sorusuna yanıtı olarak, öğretmen adaylarının öğrenme yönelimli motivasyon seviyelerinin (X ?=3.58), yaşam boyu öğren eğilimlerinin (X ?=3.74) ve öğretmen öz yeterlik algılarının (X ?=3.91) yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın diğer problem cümlesi olan 'Öğretmen adaylarının öğrenmeye yönelik motivasyon, öğretmen öz yeterlik algı ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?' sorusuna cevap vermek için yapılan analiz sonucunda ise öğretmen adaylarının öğrenme yönelimli motivasyon ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasına r=.42, öğrenme yönelimli motivasyon ve öğretmen öz yeterlik algıları arasında r=.42 ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve öğretmen öz yeterlik algıları arasında da r=.32 seviyesinde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Araştırmanın teorik temelini oluşturan ve son problem cümlesi olan 'Aday öğretmenlerin öğrenmeye yönelik motivasyonları ve öğretmen öz yeterlik algıları arasında direk bir ilişki mi vardır veya bu ilişki yaşam boyu öğrenme aracı değişkeni ile midir?' sorusuna cevap vermek için yapılan analiz sonucunda, teorik modelin çaıştığı ve öğrenme yönelimli motivasyon ile öğretmen öz yeterlik algısı arasındaki ilişkinin tamamının yaşam boyu öğrenme eğilimi ile ortaya çıktığı anlaşılmaktadır. Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Araştırma sonucuna göre, öğretmen adaylarının öğrenme yönelimli motivasyon, yaşam boyu öğrenme ve öğretmen öz yeterlik algılarının yüksek olduğu görülmektedir. Ayrıca öğretmen adaylarının öğrenme yönelimli motivasyon, yaşam boyu öğrenme ve öğretmen öz yeterlik algıları arasında olumlu ve orta düzeyde bir ilişkinin de olduğu ortaya çıkmaktadır. Araştırmanın son sonucu ise yaşam boyu öğrenme eğiliminin öğretmen adaylarının öğrenme yönelimli motivasyon ve öğretmen öz yeterlik algıları arasındaki ilişkide tam aracı olduğudur. Bu sonuçlar göz önünde bulundurulduğunda, öğretmen adaylarının mesleğe ilişkin yeterlik algılarının olumlu olması için motivasyon seviyeleri ve yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin art

Öğretmen Adaylarının Öz Yeterlik Algıları, Öğrenme Yönelimli Motivasyonları ve Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri: Bir Modelleme Çalışması

Problem Statement: While the concept of professional self-efficacy corresponds to the power and belief employees feel related to tasks they are performing, motivation can be defined as the internal energy which shapes work related behaviors of employees positively. Although there are many features that teachers and candidate teachers must have, the selfefficacy perception and the motivation to learning and teaching are two significant concepts that make teaching profession valuable. Additionally, teachers and the candidate teachers are expected to put value on learning throughout the life span. For this reason it is assumed that lifelong learning tendency can be considered as one of the most valuable determiner of teacher self-efficacy perception and motivation for candidate teachers. Purpose of the Study: In this respect, relationships between learning oriented motivations and teacher self-efficacy perceptions of candidate teachers are discussed within the context of structural equation modeling, and it is aimed to be explained through lifelong learning tendencies. Method: The research population, in which descriptive method is used, is formed by 4419 candidate teachers studying in Çanakkale Onsekiz Mart University (ÇOMÜ), the research sample is formed by 382 candidate teachers of 5 departments of Faculty of Education. The data was obtained with "Learning Oriented Motivation", "Lifelong Learning Tendencies" and "Teacher Self Efficacy" scales. Findings: Data analysis of the study revealed that level of learning oriented motivation, lifelong learning tendencies and self-efficacy perceptions towards teaching profession of candidate teachers are high, and the whole of the relationship between learning oriented motivation of candidate teachers and self-efficacy perceptions towards teaching profession is provided through lifelong learning tendencies. Conclusion and Recommendations: Teacher candidates have a high level of perception towards learning oriented motivation, lifelong learning tendencies and self-efficacy. Also there is a positive relationship between their perceptions about them. Concerning the results of the study, it can be suggested that supportive studies for learning oriented motivation level and lifelong learning competences should be realized so as to make teaching oriented self-efficacy perceptions of candidate teachers more positive. Additionally, the need of including lifelong learning concept to faculties of education and programs more effectively and the importance of reflecting it to candidate teachers by teaching staff should be arisen. Lastly, lifelong learning opportunities in faculties of education should be diversified; candidate teachers' access to learning opportunities such as library, internet, courses and seminars should be facilitated.

___