Müzik Dinlemenin Duygusal ve Sosyal İşlevi: Üniversite Öğrencilerinin Müzik Dinleme Nedenleri

Problem Durumu: İnsanların müziği neden dinlediği uzun yıllardır merak konusu olmaktadır. Son 50 yıldır yapılan çalışmalarda ve geliştirilen kuramlarla müzik beğenisinin çok çeşitli faktörlerden etkilendiği ortaya konmuştur. Bu faktörler, dinleyici, müzik parçası veya türü ve dinleme durumu/ortamı olarak sınıflandırılabilir. Giderek artan sayıdaki çalışma sonuçları, müzik dinlemenin kişisel ve sosyal kimlik oluşumu, kişiler arası ilişkilerin şekillenmesi ve ruh hali ile duygu durumunun düzenlenmesi üzerine olan etkilerine işaret etmektedir.Araştırmanın Amacı: Bu çalışma Müzik bölümü öğrencileri ile diğer sanat bölümlerinde okuyan öğrencilerin müzik dinleme nedenlerini müziğin duygusal ve sosyal işlevleri bağlamında belirlemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca öğrencilerin üniversite ve çocuklukta hangi müzik türlerini dinlediklerini, ailelerinin dinledikleri türlerle benzerlik ve farklılıkların saptanması da amaçlanmıştır.Araştırmanın Yöntemi: Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinin farklı bölümlerinde okuyan tesadüfi olarak seçilmiş 322 öğrenci oluşturmaktadır. 89’u Müzik Bilimleri, 233’ü diğer bölümlerde (Resim, Grafik Tasarım, Heykel, Fotoğraf, Seramik) okumakta olan öğrencilerin yaş ortalaması 23’dür. Öğrencilerin müzik geçmişlerini anlamak için şimdi, çocukken ve ailelerinin dinledikleri müzik türlerini ortaya koymak amacıyla sırasıyla “ En çok hangi müzik türlerini dinlemektesiniz?”, “ çocukken en çok dinlediğiniz müzik türleri nelerdir?” ve “Ailenizde en çok hangi müzik türleri dinlenirdi?” açık uçlu soruları sorulmuştur. Yanıtlar birçok alt müzik türünü de içerdiğinden bu yanıtlar ana müzik türüne eklenerek 13 tane müzik türüne indirgenmiştir. Verilerin toplanmasında görüşme türlerinden “açık uçlu anket görüşmesi” (Rubin, 1983’den ’den aktaran Yıldırım ve Şimşek, 2013, p.148) kullanılmıştır. Açık uçlu soruların analizinde nitel araştırma tekniklerinden içerik analizi kullanılmıştır. Öğrencilerin verdikleri yanıtlardan benzer olanlar bir araya getirilmiş ve kategoriler içeren bir form oluşturulmuştur. Yanıtların kategorize edilmesinde yine uzman görüşüne başvurulmuştur. Ayrıca verilen yanıtların hangi kategoriye girdiğinin net olarak belirlenebilmesi için 2 bağımsız gözlemcinin yardımı ile rastgele seçilen 20 adet öğrenci anketindeki yanıtlar bu forma kaydedilmiştir. Formlar karşılaştırıldığında 2 gözlemcinin de yanıtları araştırmacı ile paralel yönde değerlendirdiği görülmüştür.  Araştırmanın Bulguları: Araştırma sonucunda öğrencilerin büyük çoğunluğunun (%89) haftanın her günü 2 ila 9 saat arası müzik dinlemekte olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin büyük bölümü Rock, Jazz, Klasik ve Pop müzik türlerini, çok az bir bölümü ise Türk Halk Müziği, Arabesk ve Özgün müzik türlerini tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Katılımcıların dinledikleri müzik türleri ve dinlenme oranlarının üniversitede ve çocuklukta farklılıklar gösterdiği, ayrıca Pop müzik dışında dinledikleri müzik türlerinin ailelerinin tercih ettiklerinden farklı olduğu saptanmıştır. Katılımcılar genelde çocuklukta daha az dinlemeyi tercih ettikleri ya da hiç dinlemedikleri müzik türlerini yetişkinlikte en çok tercih ettikleri tür olarak belirtmişlerdir. Katılımcıların %49,06’sının üniversitede, %20,18’inin çocuklukta Rock müzik dinlediği görülmektedir. Rockdan sonra en fazla dinlenen tür olan Jazz’ı dinleyenler (%35,09) çocukluklarında bu müzik türlerini hiç dinlemediklerini belirtmişlerdir. Aynı şekilde Blues müzik de yetişkinlikte % 24,53 oranında dinlenirken çocuklukta hiç dinlenmediği görülmektedir.  Ayrıca ailede bu türlerin dinlenme oranları düşüktür (% 7,14 - % 3,72).  Klasik müzikte ise dinleme oranı % 33,54 iken, çocuklukta (%4,03) ve ailede ise bu oranın düşük olduğu görülmektedir (%11,80). Pop müziğin ise en çok çocukken dinlendiği (%59,00) gözlenmekle beraber üniversitede %32,60,  ailede ise % 30,43 dinlendiği bulgusuna ulaşılmıştır. Katılımcıların %29,19’unun ailesinde Türk Sanat Müziği dinlenirken, çocuklukta bu oranın % 4,34 düştüğü, yetişkinlikte ise %13,35’e yükseldiği görülmektedir. Türk halk müziği ise çocukken ve yetişkinlikte, % 5,90 gibi çok az dinlenme oranına sahipken, ailede bu oranın %  23,29 olduğu görülmektedir. Katılımcıların % 22,98’inin dinlediği Elektronik müzik türünün çocukken ve aile ortamında hiç dinlenmediği gözlenirken, metal müziğin ise aile ortamında hiç dinlenmediği fakat çocukken % 6,83 oranında, yetişkinlikte ise % 18,63 oranında dinlendiği sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların çocukken ve ailelerinde de hemen hemen hiç dinlenmediği gözlenen Reggea, Latin ve Rap müzik türleri yetişkinlikte % 5 ile % 8 arasında değişen oranlarda dinlenmektedir. Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Müzik dinlemenin öğrencilerin gündelik hayatlarında oldukça büyük yer kapladığı söylenebilir. Türk müziklerinin dinlenme oranının genel olarak düşük olması dikkati çeken bir bulgudur. Bu bulgu müziğin sosyal kimliği temsil etme işlevi ile bağdaştırılabilir. Bir başka deyişle bu müziği dinlemediklerini belirten bireylerin bu müzik türlerini gerçekten sevmedikleri için değil de ait oldukları sosyal kimlik ile uyum sağlamadıkları veya bu müziği dinleyen kesime karşı duydukları önyargı nedeniyle tercih etmiyor olabilirler. Yetişkinlikte, çocuklukta ve ailede dinlenilen müzik türlerinin farklılık göstermesi şu andaki müzik zevklerimizin şekillenmesinde ailemizin payının daha az olduğu veya ailelerin kendi müzik zevklerini bir sonraki kuşağa aktarmada başarısız olduğu, dolayısı ile müzik tercihinde müzik endüstrisi ve arkadaş çevresinin etkisinin aileden daha ağır bastığı söylenebilir. Beğeni ve ruh hali kategorilerinin ağırlıklı olarak müzik dinleme nedeni olarak belirtildiği saptanmıştır. İkinci sırada çevresel etkenler, son sırada ise müziksel etkenler gelmektedir. Müzik bölümü ve diğer bölümlere ayrı ayrı baktığımızda müziksel etkenlerin genel özellikler de dahil olmak üzere daha çok müzik bölümü tarafından müzik dinleme nedeni olarak belirtildiği ve diğer bölümlere göre ruh hali ve beğeninin ikinci planda kaldığı görülmektedir. Öğrenme sürecinde “öğrencinin müziği kafasında nasıl anlamlandırdığı, müziğin onlar için önemi, hangi müzikleri dinledikleri ve neden dinledikleri” sorgulandığında eğitimcinin öğretim hedefine daha rahat ulaşması, öğrenmede güdünün artması ve daha verimli öğrenme ortamları yaratılması sağlanabilir.

Social and Emotional Function of Music Listening: Reasons for Listening to Music

Problem Statement: The reasons that people listen to music have been investigated for many years. Research results over the past 50 years have showed that individual musical preference is influenced by multiple factors. Many studies have shown throughout that music has been used to induce emotional states, express, activate, control emotions, relax, and communicate. It can be suggested that asking “how students shape music in their mind, the importance of music, and which genres they listen to and why” can help educators achieve their goals more easily.Purpose of Study: This study investigated the involvement of music in the lives of university students; the type of music they listen to in the university and during childhood; why they listen to music; and the emotional and social function of music. Of the students attending different departments of Dokuz Eylul University Faculty of Fine Arts, 322 were randomly selected to participate in this study. Open-ended questions were used to reveal their reasons for listening to music and the musical genres they prefer. Method: To reveal how often students listen to music, why they listen to music, and what type of music they listen to during university and childhood, a questionnaire with open-ended questions was used. A content analysis methodology was used to analyze the data. Findings and Results: Findings revealed that the main reasons for listening to music were enjoyment, emotional mood, peer group, and family. In addition, the majority of students reported that they listen to music between two and nine hours per day. The most preferred genres were rock, jazz, western art, and pop. The least preferred genres were Turkish musics. The preferred genres and listening frequencies were found to be different in childhood and in university. In addition, the preferred musical types of the participants were different from those their families preferred. Conclusions and Recommendations: The fact that the participants’ preferred genres of music differed during adulthood and childhood and also differed from their families’ preferences indicates that the family’s role in the development of musical tastes is not significant. Another striking finding is that Turkish music genres are not more popular. This finding can be associated with the fact that music represents social identity. It is seen that Enjoyment and emotional mood were among the main reasons for listening to music. 

___

  • Berg, H. C., Fierros, M. D., & Pérez, P.C. (2015). Cultural habits in teenagers and young adults in Galicia. Observatorio Da Cultura Galega.
  • Boal- Palheiros, G., & Hargreaves, D. J. (2001). Listening to music at home and at school. British Journal of Music, 18(2), 103-118.
  • Gurgen, E. T. (2016). Musical preference and music education: Musical preferences of Turkish university students and their levels in genre identification. International Journal of Music Education, 34(4), 459-471.
  • Herbert, R. (2012). Young people's use and subjective experience of music outside school. Proceedings of the 12th International Conference on Music Perception and Cognition, Thessaloniki, Greece, 424-431.
  • Hortacsu, N. (2012). En guzel psikoloji sosyal psikoloji (1. Baskı). Ankara: Imge Kitabevi.
  • Juslin, P.N., & Laukka, P. (2004). Expression, perception, and induction of musical emotions: A review and a questionnaire study of everyday listening. Journal of New Music Research, 3(33), 217-238.
  • Lamont, A., Hargreaves, D. J., Marshall, N. A., & Tarrant, M. (2003). Young people's music in and out of school. British Journal of Music Education, 20, 229-241.
  • Law, W. -W. & Ho, W. -W. (2015). Popular music and school music education: Chinese students’ preferences and dilemmas in Shanghai, China. International Journal of Music Education, 33(3), 304–324.
  • LeBlanc, A. (1991). Effect of maturation/aging on music listening preference: A review of the literature. Paper presented at the 9th National Symposium on Research in Musical Behavior, Cannon Beach, OR.
  • LeBlanc, A., Sims, W. L., Siivola, C., & Obert, M. (1996). Music style preferences of different age listeners. Journal of Research in Music Education, 44, 49–59.
  • North, A. C., & Hargreaves, D. J. (2008). The social and applied psychology of music. NewYork: Oxford University Press.
  • North, A. C., & Hargreaves, D. J. (2002). Age variations in judgments of 'great' art works. British Journal of Psychology (93), 397- 405.
  • North, A. C., Hargreaves, D. J., & Hargreaves, J. J. (2004). Uses of music in everyday life. Music Perception: An Interdisciplinary Journal, 22(1), 41-77.
  • North, A. C., Hargreaves, D. J., & O'Neil, S. A. (2000). The importance of music to adolescents. British Journal of Educational Psychology, 70, 255- 272.
  • Rentrow, P. J. & Gosling, S. D. (2003). The do re mi’s of everyday life: The structure and personality correlates of music preferences. Journal of Personality and Social Psychology, 84(6), 1236-1256.
  • Saarikallio, S., & Erkkila, J. (2007). The role of music in adolescents' mood regulation. Psychology of Music, 35 (1), 88-108.
  • Schäfer, T., Smukalla, M., & Oelke, S. (2013). How music changes our lives: A qualitative study of the long-term effects of intense musical experiences. Psychology of Music, (0), 1-20.
  • Stalhammar, B. (2006). Musical identitties and music education. Aachen: Shaker Verlag.
  • Senel, O. (2014a). Problem muzik kavramı ve bir problem muzik turu olarak Arabesk. [Concept of problem music and arabesque as a kind of problem music]. The Journal of Academic Social Science, 2(1), 209-224.
  • Senel, O. (2014b). Muzik tercihi ve sosyal kimlik iliskisi. [The relationship between music preference and social identity]. International Academic Sight Journal, 41.
  • Tarrant, M., North, A. C, Hargreaves, D. J. (2000). English and American adolescents' reasons for listening to music. Psychology of Music, 28, 166-173.
  • Tekman, H. G., & Hortacsu, N. (2002). Aspects of stylistic knowledge: What are different styles like and why do we listen to them? Psychology of Music, 30, 28-47.
  • Yildirim, A., & Simsek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel arastirma yöntemleri. [Quantitave research methods in social sciences]. Ankara: Seckin Publication.
  • Zillmann, D., & Gan, S. (1997). Musical taste in adolescence. In D. J. Hargreaves, & A. C. North (Ed.), The Social Psychology of Music (pp. 161-187). New York: Oxford University Press.
Eurasian Journal of Educational Research-Cover
  • ISSN: 1302-597X
  • Başlangıç: 2015
  • Yayıncı: Anı Yayıncılık