İletişim Bozuklukları Üzerine Bir Araştırma: Kültürlerarası Bir Ortamda Yanlış Anlama Kaynakları

Problem durumu:  Son yıllarda artan kültürler arası iletişim olgusu, kültürler arası iletişim kavramının dil öğretimi sürecine de katılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Bu yüzden, özellikle İngilizce öğretmenliği bölümü öğrencilerinin, öğrenmekle ve gelecekte öğretmekle yükümlü oldukları dilin, evrensel ve toplumları birbirine bağlayan bir dil olduğu da göz önünde bulundurulduğunda, kültür ve küresel toplum konularında eğitilmesi gerektiği doğru bir düşünce olacaktır. Bu düşünce, ikinci dil öğrencilerinin ikinci dilde kurdukları iletişimlerin kültürel gelişimleri açısından değerlendirmelerini ön plana taşımaktadır. Türk eğitim sisteminde öğrencilere bu olanağı sunan değişim programları yer almaktadır. En önemlisi de Avrupa Birliği Komisyonunun sunduğu Erasmus Öğrenci Değişim Programıdır. Erasmus Değişim Programı’nın öğrencilerin başka kültürlerden öğrencilerle buluşmalarını sağlaması açısından uluslararası farkındalıklarına katkıda bulunduğu söylenebilir. İngilizcesi ileri derecede olan öğrenciler için bile farklı kültürlerden biriyle karşılaştığında, birçok kaynağa bağlı olarak, yanlış anlamalar söz konusu olabilir. Bunun sonucunda da Erasmus Değişim Programı çok kültürlülük hedefine ulaşamıyor olabilir. Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın amacı Erasmus Programı ile gelen ziyaretçi öğrenciler ile Türk sınıf arkadaşları arasında geçen iletişimlerde kültür farklılığından kaynaklanan iletişim problemlerini araştırmaktır. Bu problemlerin ortaya çıkarılması gerekli önlemlerin alınması ve Erasmus programına dahil olan öğrencilerin oryantasyon etkinliklerinde kullanılabilmesi açısından alan yazına katkı sunacaktır. Araştırmanın Yöntemi: Bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik araştırma türündedir. Veriler toplam 69 katılımcıdan toplanmıştır. Bunların 39’u Türkiye’deki üç farklı üniversitede okumakta olan Türk üniversite öğrencileri iken 30 katılımcı da bu üniversitelerde Erasmus program ile ziyaretçi öğrenci statüsünde olan beş farklı ülkeden gelen öğrencilerdir. Literatür taramasından elde edilen teorik bilgiler ışığında oluşturulan beş adet açık uçlu soru katılımcılara yöneltilmiştir. Veriler toplanırken soruların her biri katılımcılara açıklanmış ve tartışılmıştır. Daha sonra katılımcılara yanıtlarını kâğıda dökmeleri için zaman tanınmıştır. Bu şekilde özellikle ziyaretçi öğrencilerin birbirlerine anadillerinde sorulardan anladıklarını açıklamaları mümkün olmuş, oluşabilecek yanlış anlamaların önüne geçilmeye çalışılmıştır. Elde edilen veriler, araştırmacılar tarafından içerik analizi ile incelenerek temalar ve alt temalar oluşturulmuştur. Öncelikle her araştırmacı kendi üniversitesinden gelen cevapları ayrı ayrı okumuş ve örnek alıntılar ile özetlemiştir. Daha sonra üç araştırmacı bir araya gelerek analizlerin örtüşen ve örtüşmeyen yönlerini tartışmışlardır. Araştırmacılar, literatürün ışığında temaları birlikte belirlemişlerdir. Daha sonra her araştırmacı verileri belirtilen temalar doğrultusunda okuyarak kontrol etmiştir. Araştırmanın Bulguları: Katılımcıların verdikleri cevaplar üç ana tema etrafında toplanmıştır: (1) iletişimin kalitesi (2) genel olarak yanlış anlamaların kaynakları – kültürel davranışlar, edimbilimsel unsurlar, eğitim ve diğer alanlar ve (3) birbirlerini algılayış biçimleri. Buna göre Türk öğrenciler ziyaretçi öğrenciler ile iletişimlerinin kalitesini onların algıladıklarından daha iyimser olarak değerlendirmektedirler. Örneğin Türk öğrenciler içinden iletişimini %100, yani mükemmel olarak değerlendiren 4 katılımcı olmasına rağmen ziyaretçi öğrenciler arasında mükemmel iletişimi olduğunu rapor eden katılımcı çıkmamıştır. Yanlış anlamalarda önemli kaynaklar genellikle göz teması kurma alışkanlıkları, davet etme ve davete iştirak alışkanlıkları olarak tanımlanmıştır. Ziyaretçi öğrenciler uzun göz teması kurduklarında Türk öğrencilerin kendilerinden bir şey istediğini düşündüklerini belirtmişlerdir. Davet ve davete iştirak konularında da Türk öğrencilerin hayır cevabını kolay kolay kabul etmediğini düşündüklerini, daha sonra Türk kültürünü tanıdıkça buna alıştıklarını anlatmışlardır. Benzer şekilde Türk katılımcılar da ziyaretçi öğrencilerin sıklıkla davet ve ikramda bulunmadıklarını ve davetlere karşılık vermediklerini ifade etmişlerdir. Eğitim konusunda Türk öğrenciler ziyaretçi öğrencilerin ders çalışma disiplinleri ve örneğin kütüphaneyi daha fazla kullanmaları gibi noktaları belirtmişler, bu özelliklerini de yurt dışındaki eğitim sisteminin farklı olmasına bağlamışlardır. Ziyaretçi öğrenciler için ise özellikle öğretim üyeleri ile aralarındaki iletişimdeki zorlukların genellikle onların İngilizce seviyelerinin daha yüksek olmasını beklemelerinden kaynaklandığı ortaya çıkmıştır.  Birbirlerini nasıl gördükleri sorusuna da ziyaretçi öğrencilerin Türkleri yardımsever, iyi niyetli ama bazen sınırları aşma noktasında fazla korumacı olarak tarif ederken Türk öğrenciler de ziyaretçi öğrencileri daha bireysel ve özgür ruhlu kişiler olarak tarif etme eğilimindedirler.  Araştırmanın Sonuçları ve Öneriler: Araştırmanın sonuçlarına göre hem Türk öğrenciler, hem de ziyaretçi öğrencilerin iletişimlerinde birbirlerini yanlış anladıkları, ya da yanlış anlaşıldıklarını düşündükleri durumlar olmuştur. Bu yanlış anlaşılmalar çoğunlukla, iletişim kaynaklarının sahip olduğu kültürel farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Bunlar, bilgilendirme ile kolayca üstesinden gelinebilecek, göz teması, davet ve davete iştirak gibi konulardır. Kolayca anlaşılmaktadır ki, hem ev sahibi hem de misafir öğrenciler, yeni karşılaştıkları kültürdeki sosyokültürel açıklarını, kendi sahip oldukları kültürün normları ile doldurmaya çalışarak iletişimsel bozukluklara ve yanlış anlaşılmalara sebebiyet vermiştir. Çalışma göstermektedir ki, sosyokültürel deneyim eksikliğinden kaynaklanan yanlışlar, öğrencilerin dilsel iletişim becerilerine de ket vurmaktadır. Bunun önüne geçebilmek için, üniversitelerde verilen dil eğitiminde ve öğrencileri Erasmus değişim programına hazırlama programlarında bu çalışmanın sonuçları ışığında farkındalık etkinlikleri yürütülebilir. Daha fazla oryantasyon etkinlikleri ile öğrencilerin yaşadığı zorluklar ortadan kaldırılmaya çalışılabilir. Öğrencilerin, farklı kültürlere, kültürel farklılıklara karşı tutumlarını geliştirmeye, tolerans ve saygı göstermeye yönelik çalışmalar ve bilgilendirmeler yapılabilir. Özellikle Erasmus Değişim Programı kapsamında uzun dönem yurt dışında bulunacak öğrencilerin, kültürel bir şok yaşamaması ve tolerans geliştirmelerinin kolaylaştırılması açısından, yabancı öğrencilerle kısa dönemli görüşmelere ve etkinliklere katılmaları sağlanabilir. İleriki çalışmalarda daha farklı veri toplama süreçleri tasarlanarak daha fazla kültürün temsil edildiği çalışmalar yapılmalıdır. 

A Study on Communication Breakdowns: Sources of Misunderstanding in a Cross-Cultural Setting

The Erasmus exchange program has a positive influence on students’ intercultural awareness since they find the chance to meet other cultures. Despite high levels of proficiency, there may still be misunderstandings between students of different cultures. As a consequence, the Erasmus program might not achieve its pluriculturalism aim. Purpose of the Study: This study aimed to find out what kind of communicational problems -if any- stemmed from cultural differences in the interactions of Erasmus students with the Turkish students in an undergraduate education context. Method: The data was collected from 69 participants: 39 Turkish students attending three different universities in Turkey and 30 Erasmus students coming from seven different countries. Findings: The answers were clustered in three main themes; the quality of communication; common areas of misunderstanding; and perceptions of each other. Turkish students perceived a better quality of communication with the visiting students. The eye contact patterns of the visiting students and Turkish students caused misunderstanding. As for pragmatics, inviting and offering procedures w ere the main sources of misunderstanding. Visiting students perceived Turkish people as helpful and benevolent, sometimes to the point of being pushy or too protectionist. Turkish people, on the other hand, tended to describe visiting students as individualistic and “free-spirited” people. Implications for Research and Practice: University courses can help students engage in awareness raising activities, and provide more orientation at the onset of exchange terms. Further studies are needed to investigate other potential areas of miscommunication, and with a more representative sample of cultures.

___

  • Baker, W. (2012). From cultural awareness to intercultural awareness: Culture in ELT. ELT Journal, 66(1), 62-70.
  • Barkhuizen, G., & Feryok, A. (2006). Pre-service teachers’ perceptions of a short-term international experience programme. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 3(1), 115-134. DOI: 10.1080/13598660500479904
  • Barnett, G.A., & Jiang, K. (2017). Issues in intercultural communication: A systematic network analysis. In L. Chen (Ed.), Intercultural communication (pp.99-118). Boston/Berlin: Walter de Gruyter Inc.
  • Bayat, N. (2013). A study on the use of speech acts. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 70, 213-221. DOI: 10.1016/j.sbspro.2013.01.057
  • Berg, B.L. (2001). Qualitative research methods for the social sciences (4th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
  • Bordens, K.S., & Abbott, B.B. (2008). Research design and methods: A process approach (8th ed.). New York: McGraw Hill.
  • Bratanic, M. (2007). Nonverbal communication as a factor in linguistic and cultural miscommunication. In A. Esposito, M. Bratanic, E.Keller & M.Marinaro (Eds.), Fundamentals of Verbal and Nonverbal Communication and the Biometric Issue (pp. 82-91). Amsterdam: IOS Press.
  • Brown, H. D. (2007). Principles of language learning and teaching (5th ed.). New York: Pearson Longman.
  • Byram, M. (1997). Teaching and assessing intercultural communicative competence. Clevedon, UK: Multilingual Matters Ltd.
  • Chick, K. (1989). Intercultural miscommunication as a source of friction in the workplace and in educational settings in South Africa. In O. Garcia & R. Otheguy (Eds.), English Across Cultures, Cultures Across English (pp.139-160). Berlin-NY: Mouton de Gruyter.
  • Council of Europe. (2001). Common European framework of reference for languages: Learning, teaching and assessment. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Crowther, D., & DeCosta, P.I. (2017). Developing mutual intelligibility and conviviality in the 21st century classroom: Insights from English as a lingua franca and intercultural communication. TESOL Quarterly, 51(2), 450-460.
  • Dörnyei, Z. (2007). Research methods in applied linguistics: Quantitative, qualitative and mixed methodologies. Oxford: Oxford University Press.
  • Fox, C. (1997). The authenticity of intercultural communication. International Journal of Intercultural Relations, 21(1), 85-103.
  • Garand, D. (2009). Misunderstanding: A typology of performance. Common Knowledge. 15(3), 472-500.
  • Groenwald, T. (2004). A phenomenological research design illustrated. International Journal of Qualitative Methods, 3(1), 42-55.
  • Gulbinskiene, D., & Lasauskiene, R. (2014). Intercultural communicative competence (ICC) of EFL students at university level. Man and the Word/Foreign Languages, 16(3), 150-159.
  • Hao, Q, H., & Zhang, Y. (2009). A survey on Chinese college students’ intercultural literacy. US-China Foreign Language, 7(7), 1-5.
  • Hartog, J. (2006). Beyond “misunderstandings” and “cultural stereotypes”: Analysing intercultural communication. In K.Buhrig, & J.D. ten Thije (Eds.), Beyond misunderstanding: Linguistic analyses of intercultural communication (pp. 175-188). Amsterdam/Philedelphia: John Benjamins Publishing Company.
  • Ieracitano, F. (2014). New European citizens? The Erasmus generation between awareness and scepticism. European Journal of Research on Social Studies, 1(1), 16-21. DOI: 10.15526/ejrss.201416199
  • Ifantidou, E. (2013). Pragmatic competence and explicit instruction. Journal of Pragmatics, 59, 93-116. DOI: 10.1016/j.pragma.2012.12.008
  • Kaur, J. (2011). Intercultural communication in English as a lingua franca: Some sources of misunderstanding. Intercultural Pragmatics, 8(1), 93-116. DOI: 10.1515/IPRG.2011.004 Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
  • Novinger, T. (2001). Intercultural communication: A practical guide. Texas: University of Texas Press.
  • Olsina, E.C. (2002). Managing understanding in intercultural talk: An empirical approach to miscommunication. Atlantis, 24(2), 37-57.
  • Qin, X. (2014). Exploring the impact of culture in five communicative elements: Case of intercultural misunderstandings between Chinese and American. Journal of Intercultural Communication, 34. Retrieved from http://eds.a.ebscohost.com/eds/delivery?sid=aaee960aOa34-4c.1f-82e3-eOFlebbe30f9
  • Spinthourakis, J.A., Karatzia-Stavlioti, E., & Roussakis, Y. (2009). Pre-service teacher intercultural sensitivity assessment as a basis for addressing multiculturalism. Intercultural Education, 20(3), 267–276.
  • The Centre for UE Education and Youth Programmes, Turkish National Agency, LLP/Erasmus Programme. (2010). Studying in Turkey for Erasmus (4th ed.). Retrieved from http://www.ua.gov.tr/docs/erasmus-/studying_in_turkey.pdf?sfvrsn=0
  • Uckun, B. & Buchanan, J. (2009). Investigation of cross-cultural communication between native English-speaking lecturers and their students in Turkish tertiary education. Gaziantep Üniversitesi SosyalBilimler Dergisi, 8(1), 101-109.
  • Verma, M. H. (2013). Communication breakdown: a pragmatics problem. The Criterion An International Journal in English. 12, 1-8. Retrieved February, 21, 2018 from http://www.the-criterion.com/V4/n1/Verma.pdf
  • Walters, L.M., Garii, B., & Walters, T. (2009). Learning globally, teaching locally: Incorporating international Exchange and intercultural learning into pre-service teacher training. Intercultural Education, 20(1), 151-158. DOI: 10.1080/14675980903371050
  • Yu W., Chang, X. (2009). An investigation into learners’ intercultural communicative competence. US-China Foreign Language,7(8), 22-27.
Eurasian Journal of Educational Research-Cover
  • ISSN: 1302-597X
  • Başlangıç: 2015
  • Yayıncı: Anı Yayıncılık