Derya ARSLAN ÖZER, Özge Ruken ERGUN, Zeynep KARATAS

Analysis of Gender Roles in Primary School (1 st to 4 th Grade) Turkish Textbooks

Purpose: Textbooks can directly or indirectly affectgender stereotypes. In this study, text characters andpictures of textbooks were examined to find out how the messages were given about gender. This study examined text characters and the pictures in the primary school Turkish textbooks respectively in terms of Bem’s Sex-Role Inventory and gender stereotypes. Research Methods: This paper explored the roles oftext characters and pictures in the primary schoolTurkish textbooks through document analysis. Thematerial for this study consisted of twelve primaryschool Turkish textbooks from the 1 st to the 4 th grades.Textbooks were selected out of the ones used in Burdurin the 2015-2016 academic years. A “Text CharacterEvaluation Form” arranged in line with Bem’s Sex-roleInventory and “Picture Evaluation Form” was used inthe study.Results: The texts included male characters with feminine and masculine roles, and femalecharacters with feminine and masculine roles. The first, second, third and fourth grade textbookshad more male pictures than female pictures. All colors were used for both males and females inthe textbooks examined in this study. Dress, skirt, shirt and t-shirt were mostly worn by thefemales in the textbooks. Male clothes consisted of trousers, shirt and t-shirt.Implications for Research and Practice: It is observed that text characters have androgynousroles, and it can be argued that using more texts with characters possessing such qualities mayhave a positive effect on children’s opinions about gender.

PDF

___

Anderson, D. A., & Hamilton, M. (2005). Gender role streotyping of parents in children’s picture books: The invisible father. SexRoles, 52 (3/4), 145-151.
Aslan, G. (2015). Öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet algılarına ilişkin metaforik çözümleme [A Metaforic analysis regarding gender perception of preservice teachers]. Eğitim ve Bilim, 40, 363-384.
Asan Tezer, H. (2010). Ders kitaplarında cinsiyetçilik ve öğretmenlerin cinsiyetçilik algılarının saptanması [Gender differences in textbooks and teachers’ genderperceptions]. Fe Dergi, 2(2), 65-74.
Bem, S. L. (1974). The measurement of psychological androgyny. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42(2), 155-162.
Bhasin, K. (2014). Understanding gender: Genderbasics. New Delhi: RajPress.
Chick, A. K., & Altoona P. S. (2006). Gender balance in K-12 American history textbooks. Social Studies Research and Practice, 1(3), 284-290.
Cüceloğlu, D. (1993). İnsan ve davranışı (Dördüncü basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Catalcali Soyer, A. (2009). Okul öncesi dönem çocuk hikâye kitapları: Stereotipler ve kimlikler [Storybooks of thepre-schoolkids: streotypes and identities]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 13-27.
Cinar, P. (2015). Resimli çocuk kitaplarında giyimiyle kadın karakterler [Female characters in children’s pictorial books]. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 48(1), 1-18.
Çotuksoken, B. (2003). Giriş (1-22). Ders kitaplarında insan hakları: Tarama sonuçları. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
Cubukçu H., & Sivaslıgil, P. (2007). 7. Sınıf İngilizce ders kitaplarında cinsiyet kavramı [The concept of gender in seventh grade eltcoursebooks]. Dil Dergsi, 137, 7-17.
Demirtas, H. A. (2000). Cinsiyet rolü kalıpyargıları, androjenlik ve diğer cinsiyet rolü yönelimleri [Gender role stereotypes, androgyny and gender role orientations]. Kadın/Woman, 1-16.
Dokmen, Z. Y. (2015). Toplumsal cinsiyet: Sosyal psikolojik açıklamalar (6. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Dokmen, Z. Y. (1999). Bem cinsiyet rolleri envanteri kadınsılık ve erkeksilik ölçekleri Türkçe formunun psikometrik özellikleri [Turkish version of the Bem sex role inventory abstract]. Kriz Dergisi, 7(1), 27-40.
Elgar, A. G. (2004). Science textbooks for lower secondary schools in Brunei: issues of gender equity. International Journal of Science Education, 26 (7), 875-894.
Esen, Y. (2003). Okul bilgisi ve ders kitapları. In Ders kitaplarında insan hakları: İnsan haklarına duyarlı ders kitapları için (pp. 5-19). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
Esen,Y., & Bağlı, M. T. (2002). İlköğretim ders kitaplarındaki kadın ve erkek resimlerine ilişkin bir inceleme [ A research on male and female figures in the elementary school textbooks]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 143-154.
Giddens, A. (2013). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı.
Gharbavi, A., & Mousavi, S. A. (2012). A content analysis of textbooks: Investigating gender bias as a social prominence in Iranian highschool English textbooks. English Linguistics Research, 1(1), 42-49.
Gol, M. (2011). Çocuk edebiyatında cinsiyet rolleri: Mustafa Ruhi Şirin ve Ayla Çınaroğlu’nun eserleri [Gender roles in childrenliterature: Mustafa Ruhi Şirin’s and Ayla Çınaroğlu’s Works] (Master Dissertation). Afyon Kocatepe University The Institute of Social Sciences Department of Sociology, Afyon.
Gumusoglu, F. (2008). Ders kitaplarında toplumsal cinsiyet [Gender in school textbooks]. Toplum ve Demokrasi, 2(4), 39-50.
Günes, Ö. (2008). Ders kitaplarında toplumsal cinsiyet ayrımı (1990- 2006) [Gender discrimination in school books (1990-2006). Toplum ve Sosyal Hizmet, 19(2), 81- 95.
Holt, C. L., & Ellis, J. B. (1998). Assessing the current validity of the Bem Sex-Role inventory. Sex Roles, 39(11/12), 929-941.
Kavuncu, N. (1987). Bem cinsiyet rolü envanteri’nin Türk toplumuna uyarlanması çalışması (Master Dissertation). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kırbaşoğlu Kılıç, L., & Eyüp, B. (2011). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında ortaya çıkan toplumsal cinsiyet rolleri üzerine bir inceleme [ An investigation on societal sexual roles formed in elementary school Turkish school books]. ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(3), 129-148.
Kuscu Küçükler, N. ( 2014). Toplumsal cinsiyet ve edebiyat öğretimi: ortaöğretim Türk edebiyatı ders kitaplarında kadın yazarlar [Gender and teaching literature: Women writers in secondary school Turkish Literature textbooks]. Journal of Research in Education and Teaching, 3 (2), 195-202.
Lee J. F. K., & Collins, P. (2009). Australian English-language text books: The gender issues. Gender and Education, 21(4), 353-370.
Mendoza, J., & Reese, D. (2001). Examining multicultural Picture books fort he early childhood classroom: Possibilities and pitfalls. Early Childhood Research & Practice, 3(2), 1-21.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (Second edition). California: SAGE Publications.
Ozbay, M. (2006). Türkçe özel öğretim yöntemleri I. Ankara: Öncü Kitap.
Ozkan, R. (2013).İlköğretim Ders Kitaplarında Kadın Figürü [The women figüre in primary school coursebooks]. The Journal of Social Science Studies, 6(5), 617-631.
Paterson, S. B., & Lach, M. A. (1990). Gender stereotypes in children’s boks: Their prevalence and influence on cognitive and affective development. Gender&Education, 2(2), 185-198.
Pingel, F. (2010). UNESCO guidebook on textbook research and textbook revision (Second revised and updated edition.). Paris: United Nations Educational Scientific and Cultural Organization and the GeorgEckert Institute for International Textbook Research Celler.
Poarch, R., & Monk-Turner, E. (2001). Gender roles in children’s literature: A review of non-award-winning “easy-to-read” books. Journal of Research in Childhood Education, 16(1), 70-76.
Sano, F., Lida, M., & Hardy, T. (2001). Gender representation in Japanese EFL textbooks. PACS at JALT Conference Proceedings, 22-25 November, Kitakyushu, Japan.
Sever, S. (2003). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
Vannicopulou, A. (2004). Resimli çocuk kitaplarında kadın karakterler (Çev. Dilek Ciftci Yesiltuna). Ege Eğitim Dergisi, 5(2), 65-73.
Worland, J. (2008). Girls will be girls...and soon: Treatment of gender in preschool boks from 1960 through 1990. Children and Libraries, Spring, 42-46.
Yanpar, T. (2006). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı (7. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Yaylı, D., & Kitiş Çınar, E. (2014). Ortaokul ders kitapları görsellerinde toplumsal cinsiyet [Social gender in middle school Turkish coursebook visuals]. Turkish Studies, 9 (5), 2075-2096.
Yildirmm, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Beşinci Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yildiz, M. (2013). İlkokul ve ortaokul din kültürü ve ahlak bilgisi kitapları görsellerinin toplumsal cinsiyet açısından incelenmesi [Analysis visual components of elementary and middle school religious culture and moral knowledge textbooks in terms of gender]. Dini Araştırmalar, 16 (42), 143-165.
Demir, E., Bozbey, S., Oğan, M., Özkara, M., & Aktaş, A. (2015). İlköğretim Türkçe 3. Sınıf ders kitabı ve çalışma kitabı 1. Ankara: Özgün Matbaacılık.
Demir, E., Bozbey, S., Oğan, M., Özkara, M., & Aktaş, A. (2015). İlköğretim Türkçe 3. Sınıf ders kitabı ve çalışma kitabı 2. Ankara: Özgün Matbaacılık.
Demir, E., Bozbey, S., Oğan, M., Özkara, M., & Aktaş, A. (2015). İlköğretim Türkçe 3. Sınıf ders kitabı ve çalışma kitabı 3. Ankara: Özgün Matbaacılık.
Hengirmen, M., Öziş, N., & Öngay, N. (2015). İlköğretim Türkçe 3. Sınıf ders kitabı ve çalışma kitabı 1. Ankara: Engin Yayınevi.
Hengirmen, M., Öziş, N., & Öngay, N. (2015). İlköğretim Türkçe 3. Sınıf ders kitabı ve çalışma kitabı 2. Ankara: Engin Yayınevi.
Hengirmen, M., Öziş, N., & Öngay, N. (2015). İlköğretim Türkçe 3. Sınıf ders kitabı ve çalışma kitabı 3. Ankara: Engin Yayınevi.
Temur, Ö. D. (2015). İlköğretim Türkçe 1. Sınıf ders kitabı ve çalışma kitabı 1. Ankara: Yıldırım Yayınları.
Temur, Ö. D. (2015). İlköğretim Türkçe 1. Sınıf ders kitabı ve çalışma kitabı 2. Ankara: Yıldırım Yayınları.
Temur, Ö. D. (2015). İlköğretim Türkçe 1. Sınıf ders kitabı ve çalışma kitabı 3. Ankara: Yıldırım Yayınları.
Temur, Ö. D., Aksu, S., Aktaş, S., & Aksu, D. (2015). İlköğretim Türkçe 2. Sınıf ders kitabı ve çalışma kitabı 1. Ankara: Gizem Yayıncılık.
Temur, Ö. D., Aksu, S., Aktaş, S., & Aksu, D. (2015). İlköğretim Türkçe 2. Sınıf ders kitabı ve çalışma kitabı 2. Ankara: Gizem Yayıncılık.
Temur, Ö. D., Aksu, S., Aktaş, S., & Aksu, D. (2015). İlköğretim Türkçe 2. Sınıf ders kitabı ve çalışma kitabı 3. Ankara: Gizem Yayıncılık.