Leyla Evin AYDIN AKYURT, Ayşe Emel ÖNAL, Nilgün BOZBUĞA, Nefise ŞEKER, Hülya GÜL

İKİ KAMU KURUMUNDA ÇALIŞANLARIN İLAÇ KULLANIM ALIŞKANLIKLARI - MEDICINE USE HABITS of EMPLOYEES in TWO PUBLIC INSTITUTIONS

Akılcı ilaç kullanımı, hastaların gereksinimlerine uygun dozlarda, uygun bir süre ve en düşük maliyetle, klinik ihtiyaçlarına uygun ilaçları almasını gerektirir. Bu çalışmanın amacı, İstanbul’da iki kamu kurumunda çalışanların ilaç kullanım özeliklerini değerlendirmek ve akılcı ilaç kullanım farkındalığını arttırmaktır. Bu tanımlayıcı çalışmada iki kamu kurumunun 443 çalışanından, çalışmaya katılmaya gönüllü 288’ine Ekim-Aralık 2016 tarihlerinde anket formları uygulandı. Minimum örneklem büyüklüğü 288 kişi olmak üzere örneklem hesaplaması yapıldı (α:0.05, Güven Aralığı% 95, akılcı olmayan ilaç kullanma sıklığı%25). Çalışmaya katılan 114 kadın ve 174 erkeğin yaş ortalaması 37.2±9.252’dir. Doktor tavsiyesi olmadan/reçetesiz ilaç kullanırım önermesine 132 kişi (%45.8) hiçbir zaman, 99 kişi (%34.4) nadiren, 47 kişi (%16.3) bazen, 10 kişi (%3.5) her zaman veya çoğunlukla cevabını vermiştir. Ki-kare testi ile yapılan karşılaştırmalarda doktor tavsiyesi olmadan ilaç kullanmanın cinsiyet ve medeni duruma göre dağılımı istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır; 38 yaş üstünde ve lise veya altında eğitimi olanlarda doğru ilaç kullanımı istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). İki kamu kurumunda çalışanların akılcı ilaç kullanımı konusunda yanlış davranışlar sergiledikleri saptanmıştır. Çalışmaya katılanların %45.8’i doktor reçetesi olmadan hiçbir zaman ilaç kullanmadıklarını belirtmesine rağmen, daha büyük bir kısmı kendi ilaç bilgisine dayanarak, çevre tavsiyesiyle, eczaneye danışarak veya internetten araştırarak ilaç kullanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Akılcı kullanım, ilaç, antibiyotik, ağrı kesici

MEDICINE USE HABITS of EMPLOYEES in TWO PUBLIC INSTITUTIONS

Rational use of medicines requires that patients receive medications appropriate to their clinical needs, in requirement doses, for an adequate period of time, and at the lowest cost. This study aims to evaluate the medicine use characteristics of employees in two public institutions in Istanbul and to increase their awareness. In this descriptive study, questionnaires were applied to 288 volunteers from 443 employees of two public institutions in October-December 2016. The sample size was calculated with a minimum sample size of 288 people (α:0.05, Confidence Interval:95%, Irrational use of medicines frequency:25%). The average age of 114 women and 174 men who participated in the study was 37.2±9.252. 132 people (45.8%) never, 99 people (34.4%) rarely, 47 people (16.3%) sometimes 10 people (3.5%) always or mostly gave the answer use of medicine without doctor advice / no prescription. In comparison with chi-square test, the distribution of medication without doctor's advice by gender and marital status was not statistically significant; the correct use of medicine was statistically significant by over 38 years of age and by education at high school or below (p<0.05). It has been determined that employees in two public institutions exhibit incorrect behaviors. Although 45.8% of the respondents indicate that they never used medication without prescription, greater proportion of them use medication based on their drug information, consulting with the environment, consulting pharmacists or searching the internet.

Keywords:

Rational use, medicine, antibiotic, pain reliever,

PDF

___

1.Kayaalp O. Rasyonel Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji. 12. Baskı. Ankara: Pelikan Kitabevi; 2009.s.1281-1298.
2.World Health Organization. The Rational Use of Drugs: Report of the Conference of Experts. Nairobi: WHO; 1985 Available at: http://apps.who.int/medicinedocs/documents/s17054e/s17054e.pdf
3.Mollahaliloğlu S, Özgülcü Ş, Alkan A, Öncül HG, Ed: Akdağ R. Toplumun Akılcı İlaç Kullanımına bakışı. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No: 856, 2011.s.10-11.
4.Akıcı A, Kalaça S. T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ,Topluma Yönelik Akılcı İlaç Kullanımı. Ankara: SGK Yayın No: 93; 2013.s.2-11.
5.World Health Organization. Promoting rational use of medicines:core components. WHO Policy Perspectives on Medicines no.005. Geneva: WHO; 2002Available at: http://apps.who.int/medicinedocs/en/d/Jh3011e/2.html
6.World Health Organization. Country pharmaceutical situations-FactBook on WHO Level 1 indicators 2007. WHO;2009.
7.Özkan S, Özbay OD, Aksakal FN, İlhan MN, Aycan S. Bir Üniversite Hastanesine Başvuran Hastaların Hasta Olduklarındaki Tutumları ve İlaç Kullanım Alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2005;4(5):223-37.
8.Yapıcı G, Balıkçı S, Uğur Ö. Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların ilaç kullanımı konusundaki tutum ve davranışları. Dicle Tıp Dergisi. 2011;38(4):458-65.
9.İlhan MN, Aydemir Ö, Çakır M, Aycan S. Akılcı olmayan ilaç kullanım davranışları: Ankara’da üç ilçe örneği. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi. 2014;12(3):188-200.
10. Göçgeldi E, Uçar M, Açıkel CH, Türker T, Hasde M, Ataç A. Evlerde Artık İlaç Bulunma Sıklığı ve İlişkili Faktörlerin Araştırılması. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2009; 8(2):113-118.