GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR YARARLI MI, ZARARLI MI? - GENETICALLY MODIFIED ORGANISMS: USEFUL or HARMFUL?

Son tahminler, 2030 yılına kadar açlık ve malnutrisyonun olmadığı bir dünya hedefine ulaşmanın zor olacağını göstermekte ve 2030’da dünya nüfusunun yaklaşık 8.5 milyara çıkacağı öngörülmektedir. Günümüzde ulaşılan teknolojik imkânlar; bitkiler, hayvanlar, bakteri ve mantarlarda yeni özelliklerin oluşturulması için genetik materyali değiştirmeyi mümkün hale getirmiştir. Genetik materyali doğal olmayan yollarla değiştirilmiş organizmalar, genetiği değiştirilmiş organizma olarak tanımlanmaktadır. Üretici ve tüketici için bazı avantajlar sağladığından genetiği değiştirilmiş organizmalı gıdalar, genetiği değiştirilmiş tarımsal gıda ürünleri, yüksek verimliliklerinden dolayı dünya çapında geliştirilmektedir. Mevcut durumda piyasada bulunan genetiği değiştirilmiş mahsullerinin temel amacı, böcekler ya da virüslerin neden olduğu hastalıklara direnç sağlanması veya herbisitlere toleransın artırılmasıyla verimliliğin artırılmasıdır. Uluslararası Tarımsal Biyoteknoloji Uygulamaların Edinme Servisi’nin 2017 raporu, biyoteknolojik ürünlerin ticarileşmesinin ilk 21 yılında (1996-2016), çiftçilere tarımsal, çevresel, ekonomik, sağlık ve sosyal olarak önemli faydalar sağladığını ve tüketici sayısının giderek arttığını doğrulamıştır. Gelecekte genetik modifikasyon ile gıdaların besin içeriğini değiştirmek, alerjik potansiyeli azaltmak ve üretim sistemlerinde verimliliği artırmak hedeflenmektedir. Modern biyoteknoloji yöntemleri, konvansiyonel tekniklerle karşılaştırıldığında, artmış bir spesifite ile rekombinant veya iyileşmiş özelliklere sahip gıda ürünlerinin gelişimini sağlar. Bununla birlikte, genetiği değiştirilmiş gıdaların toplum tarafından kabul edilmesi ya da reddedilmesi için risk değerlendirmesi ve prosedürleri, daima yenilikçi metodolojik imkanlar kullanılarak ele alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

genetiği değiştirilmiş organizma, gıda, biyoteknoloji

GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR YARARLI MI, ZARARLI MI? - GENETICALLY MODIFIED ORGANISMS: USEFUL or HARMFUL?

According to the latest estimates, it is shown that it will be difficult to achieve a world without hunger and malnutrition by 2030, and it is predicted that the world population will increase to 8.5 billion by 2030. Today, technological possibilities have made it possible to change the genetic material to create new features for plants, animals, bacteria and fungi. Organisms whose genetic material had been modified via unnatural ways are called as genetically modified organisms. Genetically modified organisms have been developed and marketed due to their high efficiency for producers and consumers. Currently, the main target of commercially available genetically modified crops is to protect crops by providing resistance to diseases caused by insects or viruses, or by increasing tolerance to herbicides. According to the 2017 report of the International Service for the Acquisition of Agri-biotech Applications, in the first 21 years of commercialization of biotechnological products(1996-2016), are providing significant agricultural, environmental, economic, health and social benefits for farmers and caused increasing number of consumers. Oncoming future, it is aimed to change the nutrient content of foods, reduce the allergic potential and increase the efficiency of the production systems by genetic modification. Modern biotechnology methods provide an accelerated development of food products by recombinant or improved features of increased specificity compared to conventional techniques. However, risk assessment and procedures for the adoption or rejection of genetically modified foods by the public should always be addressed through innovative methodological facilities.

Keywords:

genetically modified organism, food, biotechnology,

PDF

___

1. FAO I, UNICEF. WFP, WHO: The State of Food Security and Nutrition in the World 2017. Building Resilience for Peace and Food Security Rome, FAO. 2017.
2. United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2015). World Population Prospects: The 2015 Revision, Key Findings and Advance Tables. Working Paper No. ESA/P/WP.241.
3. Atsan T, Kaya TE. Genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO) tarım ve insan sağlığı üzerine etkileri. UÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2008;22(2):1-6.
4. Şen S, Altınkaynak S. Genetiği değiştirilmiş gıdalar ve potansiyel sağlık riskleri. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2014;18(1):31-8.
5. European Food Safety Authority(EFSA), GMO, Introduction-, 12.07.2018; Available from: https://www.efsa.europa.eu/en/topics/topic/genetically-modified-organisms
6. World Health Organization (WHO). Frequently asked questions on genetically modified foods. World Health Organization mayo http://www who int/foodsafety/areas_work/food-technology/Frequently_asked_questions_on_gm_foods pdf. 2014.
7. Çelik V, BALIK DT. Genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO). Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi. 2007;23(1):13-23.
8. World Health Organization (WHO), Food Safety, Food technologies-, 21.09.2018; Available from: http://www.who.int/foodsafety/areas_work/food-technology/en/ .
9. Rollin F, Kennedy J, Wills J. Consumers and new food technologies. Trends in Food Science & Technology. 2011;22(2-3):99-111.
10. Azadi H, Ho P. Genetically modified and organic crops in developing countries: A review of options for food security. Biotechnology advances. 2010;28(1):160-8.
11. World Health Organization (WHO). Modern food biotechnology, human health and development: an evidence-based study. 2005.
12. Lin C-H, Pan T-M. Perspectives on genetically modified crops and food detection. journal of food and drug analysis. 2016;24(1):1-8.
13. Zhang C, Wohlhueter R, Zhang H. Genetically modified foods: A critical review of their promise and problems. Food Science and Human Wellness. 2016;5(3):116-23.
14. Moellenbeck DJ, Peters ML, Bing JW, Rouse JR, Higgins LS, Sims L, et al. Insecticidal proteins from Bacillus thuringiensis protect corn from corn rootworms. Nature biotechnology. 2001;19(7):668.
15. ISAAA. 2017. Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops in 2017: Biotech Crop Adoption Surges as Economic Benefits Accumulate in 22 Years. ISAAA Brief No. 53. ISAAA: Ithaca, NY.
16. ISAAA. 2016. Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2016. ISAAA Brief No. 52. ISAAA: Ithaca, NY.
17. Secretariat of the Convention on Biological Diversity (2000). Cartagena Protocol on Biosafety to the Convention on Biological Diversity: text and annexes. Montreal: Secretariat of the Convention on Biological Diversity.
18. Convention on Biological Diversity, The Cartagena Protocol, About the protocol, Introduction-, 21.09.2018; Available from: https://bch.cbd.int/protocol/background/ .
19. Convention on Biological Diversity, The Cartagena Protocol, Parties, List of Parties, Country Profile, Profile information and status-, 21.09.2018; Available from: https://bch.cbd.int/about/countryprofile.shtml?country=tr .
20.Mevzuat Bilgi Sistemi, e-Mevzuat, Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerine Dair Yönetmelik-; 04.10.2018 Available from: http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.14203&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=geneti%C4%9Fi%20de%C4%9Fi%C5%9Ftirilmi%C5%9F .
21. Food and Agriculture Organization of the United Nations(FAO), World Health Organization (WHO). Evaluation of allergenicity of genetically modified foods: report of a joint FAO/WHO expert consultation on allergenicity of foods derived from biotechnology. FAO, Rome. 2001.
22. De Vendômois JS, Roullier F, Cellier D, Séralini G-E. A comparison of the effects of three GM corn varieties on mammalian health. International Journal of Biological Sciences. 2009;5(7):706.
23. World Health Organization (WHO), Health topics, Food, Genetically modified-, 23.10.2018; Available from: http://www.who.int/topics/food_genetically_modified/en/ .