DORYLAION ANTİK KENTİ VE TAŞRASINDA ÖLÜM ALGISI
Phrygia’nın önemli kentlerinden biri olan Dorylaion, her dönemde olduğu gibi Roma İmparatorluğu döneminde de kozmopolit bir yapıya sahipti. MÖ 12.yüzyıldan itibaren Phrygler tarafından yerleşim gören bu bölge, MÖ 3.yy’dan sonra Hellenistik kültürün etkisine girmiş, ardından Latin yerleşimcilerin gelmesiyle karmaşık bir kültürel yapıya ev sahipliği yapmıştır. Kent ve çevresindeki ölüm algısı ve ölü gömme gelenekleri de bu zeminde gelişmiştir. Buna göre, Dorylaion’da yaşayan insanlar ölümü varlığın biçim değişimi olarak görmüş, bu değişimin de ölen kişiye biçilmiş olan kader, tanrıların kararları ya da başka kutsal veya kötücül varlıkların müdahalesi sonucu gerçekleştiğine inanmıştır. Ölüm sonrası tutulan yas da bu doğrultuda ve toplumsal bir şekilde kendini göstermiştir. Bunun yanında, mevcut kültürel yapı, ölü kültünün çeşitli şekillerinin de görülmesini sağlamış, hatta bu, bir süre sonra bir tür kurtuluş fikrine dönüşmüş ve ölen kişinin diğer dünyadaki esenliği temennisi daha belirgin hâle gelmiştir. Bu durum bölgedeki ilk eskatolojik izleri teşkil etmiş ve tek tanrılaşma sürecinin izlenmesinde önemli bir kültürel olgu hâline gelmiştir.
___
- Adv. Nat: Arnobius, Adversus Nationes, çev. H. Bryce, H. Campbell, Edinburgh, 1871.
- AKYÜREK – ŞAHİN, E., “Phrygia’dan Yeni Zeus Bronton Adakları”, Arkeoloji ve Sanat, Sayı:122, 2006, s.89 – 124;
- AKYÜREK – ŞAHİN, E., “Bithynia’dan Yeni Zeus Bronton Adakları”, Olba, Sayı: 20, 2012, s.345 – 382.
- BAŞTÜRK, M.B., “Dünden Bugüne Şarhöyük (Dorylaion): 2015 Sezonu” 38. Kazı Sonuçları Toplantısı, c.3., Edirne, 2016, s.263 – 274.
- BURKERT, W, The Greek Religion, Oxford, 1985.
- CALDER W.M., “Corpus Inscriptionum Neo-Phrygiarum II”, Journal of Hellenic Studies, Sayı:33, 1913, s.97-104;
- CALDER W.M., Corpus Inscriptionum Neo-Phrygiarum III, Journal of Hellenic Studies, Sayı:46, No.1, 1926, s.22 – 28
- CANCIK, H., H. SCHNEIDER (ed.) “Cult of the Dead”, Brill’s New Pauly, c.4, Leiden, 2004, s.110 – 118.
- CIG: Corpus Inscriptionum Graecarum, ed. A. Böckh et al., Berlin, 1828.
- “Death”, Brill’s New Pauly, ed.H. Cancik, H. Schneider, c.4, Leiden, 2004, s.129 – 130.
- DIXON-KENNEDY, M., Encyclopedia of Greco-Roman Mythology, New York, 1998.,
- DREW-BEAR, T., “A Metrical Epitaph from Phrygia”, Hellenic Studies presented to B.M.W. Knox, ed. G. Bowersock, W. Burkert, M. C. Putnam, 1987, s. 308 – 315.ELMAR, S., Die Inschriften von Kyzikos und Umgebung, c.1, Bonn, 1980.
- ERHAT, A., Mitoloji Sözlüğü, İstanbul, 2006.
- Eur.H.: Euripides, Hiketides, (içinde) Suppliant Women – Electra – Heracles, LOEB Classical Library, Cambridge, 1998.
- HATTO, W., “Trauerkleidung”, Der Kleine Pauly, c.5, Stuttgart, 1975, s.929.
- İZNİK, E., Roma İmparatorluğu Döneminde Phrygia Epiktetos Merkezlerinde Sosyopolitik, Sosyoekonomik ve Sosyokültürel Yapı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, 2006.
- LUBOTSKY, A., “New Phrygian Inscription No.48: palaeographic and linguistic comments”, Frigi e Frigio. Atti del 1st Simposio Internazionale Roma, 16-17 Octobre 1995, Roma, 1997, s.115 – 130.
- MACPHEARSON, I.W., “Inscriptions from Eskişehir and District”, Annual of the British School at Athens, Sayı: 59, 1965, s.11 – 16.
- MAMA V: Monumenta Asiae Minoris Antiqua, c.5., ed. C.W.M. Cox, A. Cameron, Manchester, 1937.
- MERKELBACH, R., “Ganymeds Verstirnung von Sebaste in Phrygien”, Epigraphica Anatolica, Sayı: 28, 1997, s.140 – 144.
- ÖZER E., “Aizanoi Kazısı 2011 Çalışmaları”, Kazı Sonuçları Toplantısı, no.34.3, Çorum, 2012, s. 277 – 289.
- ÖZER E., “Aizanoi Kazısı 2012 Çalışmaları” Kazı Sonuçları Toplantısı, no.35.2, Muğla, 2013, s.324 – 243.
- ÖZER E., “Aizanoi 2013 Yılı Çalışmaları”, Kazı Sonuçları Toplantısı, no.36.3, Gaziantep, 2014, s.159 – 185.
- ÖZER E., “Aizanoi’dan Horozlu Mezar”, Art-Sanat, Sayı:5, İstanbul, 2016, s. 1 – 24.
- ÖZER E., E.M. DOKSANALTI., “Aizanoi Kuzey Nekropolis’te Bulunan Bir Mezarı Anlamak, Okumak, Yorumlamak: Heraklesli Mezar”, Cedrus, Sayı:5, 2017, s.287-300
- ÖZER E., “Aizanoi, Ölü Gömme Adetleri”, Aktüel Arkeoloji, Sayı: 63, 2018, s.
- PETZL, G, Die Inschriften von Smyrna, c.I, Wien, 1986.
- Pl. Sym.: Platon, Symposium, (içinde) Lysis – Symposium – Gorgias, LOEB Classical Library, London, 1925.
- ROHDE, E., Psyche, çev. W.B.Hillis, London, 1925.
- SAMELLAS, A., Death in the Eastern Mediterranean (50 – 600 A.D.), Tübingen, 2002.
- SEG: Supplementum Epigraphicum Graecum, ed.Thomas Corsten, Angelos Chaniotis et al., Brill, Leiden, 1923-.
- SGO: Steinepigramme aus dem griechischen Osten, ed. R. Merkelbach, J.Stauber, Leipzig, 2001.
- THONEMANN, P., “Households and Families in Roman Phrygia”, Roman Phrygia: Culture and Society, ed. P. Thonemann, Cambridge, 2013, s.124 – 143.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi