Zeydî Hadis Yorumu: Muhammed B. Yahya (Ö. 310/923) Örneği

Muhammed b. Yahya’nın kendisine sorulan hadislere yaptığı yorumlar onun hadis anlayışını göstermesi bakımından önemlidir. İtikatta Mutezile gibi düşünen bir Zeydî imamı olan Muhammed b. Yahya’nın hadislere yaklaşımını gösteren örnekler Mutezile anlayışına sahip bir alimin hadislere nasıl yaklaşabileceği konusunda fikir vermesi bakımından oldukça dikkat çekicidir. Zira Mutezile âlimlerinin itikat konusundaki hadislerle ilgili görüşleri az çok bilinmekle birlikte itikat alanının dışındaki hadislere yaklaşımları ise pek bilinmemektedir. İmam Muhammed hadisler konusunda oldukça hassasiyet göstermektedir. Zira ona göre Kur’an’a aykırı çok hadis bulunmaktadır. O nedenle imam Muhammed hadis yorumlarında Kur’an’ı öne çıkarmakta, Kur’an ve hadis birlikteliğine önem vermektedir. O, Hz. Peygamber’in Kur’an’la uyum içerisinde olan sünnetinin örnek alınması gerektiğini düşünmektedir. İmam Muhammed Hz. Peygamber’den nakledilen hadisleri Kur’an, sahih sünnet, akıl ve dinin temel ilkeleri istikametinde yorumlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İmam Muhammed, Zeydiyye, Mutezile

PDF

___

Aytekin, Arif, (2009). “İslam’da Müşrik Çocukları Meselesi”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 120-138. Buhârî, Muhammed, (2002). Sahihu’l-Buhârî, Dâru ibn-i Kesîr, Beyrut. Demirci, Kadir, (2018). “Zeydî Hadis Yorumu: İmam el-Mütevekkil Ale’llah Ahmed b. Süleyman (ö.566/1176) Örneği”, e-Şarkiyat İlmi Araştırma Dergisi. İbn-i Hanbel, A. (2001). el-Müsned, nşr: Şuayb el-Arnâût. Malâtî, Ebu’l-Hüseyn, (1968 ). et-Tenbih ve ‘r-Red alâ ehli’l-ehvâi ve’l-bidei’, thk: Muhammed Zâhid el-Kevserî, II. bsk. Beyrut. Muhallâ, Hamid, A. (2002). El-Hadâiku’l-Verdiyye fî Menâkıbi Eimmeti’z-Zeydiyye, thk: Murtaza Mahatvarî, Mektebetu Merkez-i Bedr, San’a. Murtaza Lidinillah, Muhammed b. Yahya b. el-Hüseyin, (2002). Mecmû’u Kütübi ve Resâil-i imam Murtaza Muhammed b. Yahya, Abdülkerim Ahmed Cedban, Mektebetü’t-turâsi’l-islâmî, Sa’de. Müslim, Haccâc, (2006). Sahîh-u Müslim, thk: Nazar b. Muhammed, Dâru Tayyibe. Ümit, Mehmet, (2018). “Zeydiyye Ekolü’nün Erken Dönem Temel Kaynakları”, Halil İbrahim Bulut (edit.), Mezheplere Göre Klasik Kaynaklar ve Özellikleri, Ensar yayınları, İstanbul, 91-162. Ümit, Mehmet, (2010). Zeydiyye-Mu’tezile Etkileşimi Zeyd b. Ali’den Kasım er-Ressi’nin Ölümüne Kadar, İstanbul. Üzüm, İlyas, (2013). “Zeydîler” Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul. Vecih, Abdüsselam, (1999). A’lâmü’l-müellifîne’z-zeydiyye, Müessesetü Zeyd b. Ali es-Sekâfiyye, San’a.