Kentli Hakları Bağlamında Kentsel Yaşanabilirliğin Değerlendirilmesi: Isparta Örneği

Tarihsel bir yapı olarak karşımıza çıkan kentler, günümüzde insanların bir arada yaşadıkları temel yerleşim alanlarıdır. Bu yerleşim alanlarında yaşayan bireylerin ortak nitelikte çeşitli sorunları bulunmaktadır. Bu sorunların giderilebilmesi yani kentsel yaşanabilirliğin sağlanabilmesi için Türkiye’nin de taraf olduğu Avrupa Kentsel Şartı 1992'de kabul edilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin de taraf olduğu kentli haklarının kentsel yaşanabilirlik bağlamında değerlendirilmesidir. Bu kapsamda Isparta ili örneğinde kentli haklarının işlevselliği, kentsel yaşanabilirlik bağlamında ele alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan görüşme tekniği kullanılmıştır. Çalışma neticesinde, Isparta’da kentsel yaşanabilirliğin sağlanmasında önemli bir yeri olan kentli haklarına ilişkin yeterli düzeyde başarının elde edilemediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kentsel Yaşanabilirlik, Kentsel Yaşam Kalitesi, Kent, Kentli Hakları, Isparta

Evaluation of Urban Livability in the Context of Urban Rights: The Case of Isparta

Urbans are the primary settlement places where people live together now, and they resemble historical structures. People who live in these residential regions frequently experience numerous issues. In 1992, Turkey became a signatory to the European Urban Charter, which was created to address these issues and assure urban livability. This study's objective is to assess urban rights, to which Turkey is a party, in light of urban livability. In this context, the topic of urban livability is examined together with the functioning of urban residents using the example of the province of Isparta. The study employed the interview approach, one of the qualitative research techniques. The study's findings revealed that inadequate progress has not been made in protecting urban rights, which are crucial to maintaining Isparta's urban viability

Keywords:

Urban, Urban Rights, Urban Livability, Urban Quality of Life, Isparta,

PDF

___

Anadolu Ajansı (2016, 20 Ağustos). Türkiye'nin en yaşanabilir şehirleri. https://www.aa.com.tr/tr/yasam/turkiyenin-en-yasanabilir-sehirleri/509112 adresinden 20 Ağustos 2023 tarihinde alınmıştır.
Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 231-274.
Creswell, J. W., (2015). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (M. Bütün ve S. Beşir Demir, Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Engels, F. (2010). İngiltere’de emekçi sınıfının durumu. Ankara: Sol Yayınları.
Ertan Akkoyunlu, K. (1997). Kentli hakları. Amme İdaresi Dergisi, 30 (3), 31-48.
Geray, C. (1988). Kentsel yaşam kalitesi ve belediyeler. Türk İdare Dergisi, 421, 323-345.
Güler, M. (2011). Kentsel haklar, kapitalizm ve katılım. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66 (1), 49-71.
Güngör, T. (2017). Kentli hakları farkındalığının üniversite öğrencileri üzerinden incelenmesi: SDÜ örneği. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
Isparta Belediyesi (2022, 20 Ağustos). Coğrafi özellikler. https://www.isparta.bel.tr/merkez adresinden 20 Ağustos 2023 tarihinde alınmıştır.
İHA (2022, 06 Haziran). En mutlu il Isparta. https://www.iha.com.tr/isparta-haberleri/en-mutlu-il-isparta-3897336/ adresinden 06 Haziran 2022 tarihinde alınmıştır.
Karasu, M. A. (2008). Kentli haklarının gelişimi ve hukuki boyutu. TBB Dergisi, 78, 37-52.
Keleş, R. (2015). Kent kentsel siyaset ve çevre yazıları. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Keleş, R. ve Mengi, A. (2017). Kent hukuku. Ankara: İmge Kitabevi.
Koçak, B. ve Bektaş, M. (2019). Ulusal ve uluslararası hukuk sisteminde kentli hakları ve katılım. Kent Akademisi Dergisi, 1 (12), 104-117.
Kümbetoğlu, B. (2013). Göç çalışmalarında “nasıl” sorusu. Küreselleşme çağında göç kavramlar, tartışmalar içinde. İletişim Yayınları.
Lefebvre, H. (2018). Şehir hakkı. İstanbul: Sel Yayıncılık.
Mayring, P. (2011). Nitel sosyal araştırmaya giriş nitel düşünce için bir rehber. (A. Gümüş ve M. S. Durgun, Çev.). Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
Mutlu, A. ve Batmaz, N. Y. (2013). Türkiye’de kentli hakları. Ankara: Orion.
Negiz, N. ve Yalçın, Ö. (2018). Kentli haklarının Türkiye eksenindeki yeri. Hasan Yaylı (Ed.), Türkiye’de toplum, yerleşim ve yönetim tartışmaları: KAYSEM 12 Bildiriler Kitabı (s. 326-340) içinde. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
Neuman, W. L. (2012). Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar. (S. Özge, Çev.). İstanbul: Yayın Odası.
Pektaş, E. K. ve Akın, F. (2010). Avrupa kentsel şartları perspektifinde bir kentli hakkı olarak 'katılım hakkı' ve Türkiye. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 12(2), 23-49.
Sadri, S. Z. (2008). Kentsel dönüşüm ve kent hakkı: Fener- Balat rehabilitasyon programı ve santral İstanbul projesi örnekleri. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2017, 06 Haziran). İllerin ve bölgelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması SEGE-2017. https://www.sanayi.gov.tr/merkez-birimi/b94224510b7b/sege adresinden 06 Haziran 2022 tarihinde alınmıştır.
Savaş Yavuzçehre, P. ve Torlak, S. E. (2006). Kentsel yaşam kalitesi ve belediyeler: Denizli Karşıyaka Mahallesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (4), 184-207.
Statista (2023, 24 Mayıs). Share of urban population worldwide in 2022, by continent. https://www.statista.com/statistics/270860/urbanization-by-continent/ adresinden 24 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
Şahyar Akdemir, D. (2020). Kentli hakları ve kent konseyleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40, 149-167.
TMMOB. (2022, 23 Mayıs). Avrupa kentli hakları deklerasyonu. http://www.mimarlarodasiankara.org/?id=964 adresinden 23 Mayıs 2022 tarihinde alınmıştır.
TÜİK (2015, 20 Ağustos). İllerde yaşam endeksi. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Illerde-Yasam-Endeksi-2015-24561 adresinden 20 Ağustos 2022 tarihinde alınmıştır.
TÜİK (2022, 23 Mayıs). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr adresinden 23 Mayıs 2022 tarihinde alınmıştır.
UNFPA (2016, 23 Mayıs). Kentli hakları el kitabı. https://turkiye.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/kentlihaklari.pdf adresinden 23 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
UN-Habitat (2022). Envisaging the future of cities. Kenya: UN-Habitat.
Yalçın, Ö. ve Negiz, N. (2022). Türkiye’de Kentli Hakları Alanında Yazılan Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 1(6), 129-143.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.