SOBA MONTAJ HATTINDA ERGONOMİK RİSK DEĞERLENDİRMESİ
Katı yakıtlı soba üretim sektörü fiziksel zorlanmaların yoğun olduğu ve bu nedenle de çalışanların kas iskelet sistemi rahatsızlıklarını yaşadıkları sektörlerden biridir. Bu çalışmada, bir döküm fabrikasının katı yakıtlı soba montaj hatlarında çalışan işçilerin maruz kaldıkları fiziksel zorlanmaların tespiti ve azaltılması için iyileştirme önerileri geliştirilmesi amaçlanmıştır. İşletmenin üretim süreci incelenmiş, fiziksel zorlanmaların en fazla olduğu montaj atölyesinin birinci hücresinde, Dört Köşe Şömine Soba montajı için 3 istasyon ve toplam 36 işlem tanımlanmıştır. Her bir istasyondaki tüm işlemler için REBA ve BAUA yöntemleri ile ergonomik risk değerlendirmeleri yapılmıştır. REBA skorları; birinci, ikinci ve üçüncü istasyonlar için sırası ile 2-12 (çok yüksek); 2-11 (çok yüksek); 2-10 (yüksek); BAUA skorları ise 1-4 (epey fazla yük) elde edilmiştir. Risk skorları yüksek olan; birinci istasyonda 8 işlemden 6, ikinci istasyonda 10 işlemden 3 ve üçüncü istasyonda 18 işlemden 8’inde iyileştirme çalışmaları yapılmıştır. Geliştirmeler sonucunda, REBA skorlarında; birinci istasyonda %72, ikinci istasyonda %41 ve üçüncü istasyonda %40 iyileştirme sağlanmış ve işlemlerin risk skorları “kabul edilebilir” düzeye indirilebilmiştir. BAUA için ise iyileştirme yüzdeleri sırası ile %70, %51 ve %43 olarak elde edilmiştir. Çalışanlara daha sağlıklı bir çalışma ortamı sağlamak için önerilerin maddi boyutunun yerine getirilebilir düzeyde olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Ergonomik Risk Değerlendirmesi, Kas-İskelet Sistemi Hastalıkları, REBA, BAUA
ERGONOMIC RISK ASSESSMENT IN STOVE ASSEMBLY LINE
The solid fuel stove manufacturing industry is one of the sectors where physical strains are intense and therefore workers have musculoskeletal disorders. In this study, it was aimed to develop a remediation proposal for the detection and reduction of the physical constraints that a casting factory is exposed to by workers working in solid fuel stove assembly lines. The manufacturing process of the plant was examined. In the first cell of the assembly workshop where the physical constraints are greatest, 3 stations and a total of 36 processes have been defined for the installation of the Four Corner Fireplace Stove. Ergonomic risk assessments have been made with REBA and BAUA methods for all operations in each station. REBA scores; 2-12 (very high) for the first, second and third stations respectively; 2-11 (very high); 2-10 (high); The BAUA scores were 1-4 (very high). For the operations to have high risk scores, improvement studies were carried out in 6 out of 8 operations in the first station, 3 out of 10 operations in the second station and 8 out of 18 operations in the third station. As a result of the developments, in the REBA scores; 72% in the first station, 41% in the second station and 40% in the third station, and the risk scores of the transactions could be reduced to "acceptable" levels. For BAUA, the percentage of improvement was 70%, 51% and 43%, respectively. It has been determined that the economic dimension of the proposals can be fulfilled to provide a healthier work environment for the employees.
Keywords:
Ergonomic Risk Assessment, Musculoskeletal System Diseases, REBA, BAUA,
___
- Akay, D., Dağdeviren, M. Ve Kurt, M. (2003). Çalışma Duruşlarının Ergonomik Analizi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(3), 73-84.
- Akay, D. Ve Toksari, M. D. (2009). Ant Colony Optimization Approach for Classification of Occupational Low Back Disorder Risks. Human Factors and Ergonomics in Manufacturing, 19 (1), 1–14.
- Apaydın, U., Erol, E., Koçyiğit M.F. ve Elbasan, B. (2016). Öğretmenlerde Bel Ağrısı İle İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi, Turkish Journal of Physiotherapy and Rehabilitation, 27(2), 42-47.
- Atıcı, H., Gönen, D. ve Oral, A., (2015). Çalışanlarda Zorlanmaya Neden Olan Duruşların REBA Yöntemi ile Ergonomik Analizi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), 239-244.
- Atasoy, A., Keskin, F., Başkesen, N. ve Tekingündüz, S. (2010). Laboratuvar çalışanlarında işe bağlı kas iskelet sistemi sorunları ve ergonomik risklerinin değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 2, 1309-1972.
- Babalık F. (2016). Mühendisler İçin Ergonomi –İşbilim-, Beşinci Baskı, Dora Yayın Dağıtım Ltd.Şti., Bursa.
- Bilir, N. (2011). Meslek Hastalıkları Tanı, Tedavi ve Korunma İlkeleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 42(4), 142-157.
- Chiasson, M.E., Imbeau, D., Major, J., Aubry, K. ve Delisle A. (2012). Comparing the Results of Eight Methods Used to Evaluate Risk Factors Associated With Musculoskeletal Disorders, International Journey Of Industrial Ergonomics, 42, 478-488.
- David, C. G. (2005). Ergonomic Methods for Assessing Exposure to Risk Factors for Work- related Musculoskeletal Disorders, Occupational Medicine, 55, 190-199.
- Enez, K. ve Nalbantoğlu, S.S. (2015). REBA yönteminin ormancılık faaliyetleri açısından değerlendirilmesi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), ÖS: Ergonomi2015, 127-131.
- Engström, T., Medbo, P., 1997. Data Collection and Analysis of Manual Work Using Video Recording and Personal Computer Techniques. International Journal of Industrial Ergonomics, 19, 291-298.
- Erdinç, O. ve Vayvay, Ö. (2006). Hızlı Maruziyet Değerlendirme Ölçütü (Quıck Exposure Check) Yöntemiyle Tekstil Üretimindeki Ergonomik İyileştirmelerin Kas-İskelet Risklerine Etkisinin İncelenmesi, 12.Ulusal Ergonomi Kongresi Bildirileri, 82-86.
- Esen, H. ve Fığlalı, N., (2013). Çalışma duruşu analiz yöntemleri ve çalışma duruşunun kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarına etkileri. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 17(1), 41-51.
- Gangopadhyay, S., Das, B., Das, T., Ghoshal, G. ve Ghosh, T. (2015). An Ergonomics Study on Posture-Related Discomfort and Occupational-Related Disorders Among Stonecutters of West Bengal, India, International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 16(1), 69-79,
- Gönen, D., Oral, A.D., Ocaktan, M.A.B., Karaoğlan, A. ve Cicibaş, A. (2017). Bir Transformatör İşletmesinde Montaj Ünitesinin Ergonomik Analizi. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(5), 1067-1080.
- Hashim, A., Dawal, S. ve Yusoff, N. (2012). Ergonomic evaluation of postural stress in school workshop. Work, 41, 827-831.
- Herzog, N.V., Beharic, R.V. , Beharic, A. ve Buchmeister, B. (2014). Ergonomic Analysis Of Opthalmic Nurse Workplace Using 3D Simulation. Int. j. Simul. Model., 4, 409-418.
- Hignett, S. ve McAtamney, L. (2000). Rapid Entire Body Assessment (REBA). Applied Ergonomics, 31, 201-205.
- İçağasıoğlu, A., Yumuşakhuylu, Y., Ketenci, A., Toraman, N.F., Maymak Karataş G., Kuru, Ö., Kirazlı, Y., Çapacı, K., Eriman, E. ve Haliloğlu, S. (2015). Burden of Chronic Low Back Pain in the Turkish Population. Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation, 61, 58-64.
- Jones, T. ve Kumar, S. (2010). Comparison of ergonomic risk assessment output in four sawmill jobs, International Journal of Occupational Safety and Ergonomics (JOSE), 16(1), 105–111.
- Kahya, E. (2017). Mühendislik Ekonomisi. İkinci Baskı, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayın No : 248, Eskişehir.
- Kim, T. ve Roh, H. (2014). Analysis Of Risk Factors For Work-Related Musculoskeletal Disorders In Radiological Technologists. J Phys Ther Sci, 26, 1423–1428.
- Kee, D. ve Karwowski, W. (2007). A comparison of three observational techniques for assessing postural loads in industry. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 13, 3-14.
- Kocabaş, M. (2009). Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışan İş Görenlerde Zorlanmaya Neden Olan Çalışma Duruşlarının Analizi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Konya.
- Koç, S. ve Testik, Ö.M. (2016). Mobilya Sektöründe Yaşanan Kas-İskelet Sistemi Risklerinin Farklı Değerlendirme Metotları İle İncelenmesi Ve Minimizasyonu. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 27(2), 2-27.
- Kong, Y.K., Lee, S.Y., Lee, K.S. ve Kim, D.M. (2017). Comparisons of ergonomic evaluation tools (ALLA, RULA, REBA and OWAS) for farm work, International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 24(2), 218-223
- Mert, E. A. (2014). Ergonomik Risk Değerlendirme yöntemlerinin Karşılaştırılması ve Bir Çanta Imalat Atölyesinde Uygulanması. İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Özel, E. ve Çetik, O. (2010). Mesleki Görevlerin Ergonomik Analizinde Kullanılan Araçlar ve Bir Uygulama Örneği. Dumlupınar Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22, 41-56.
- Polat, O., Mutlu, Ö., Çakanel, H., Doğan, O., Özçetin, E. ve Şen, E. (2017). Bir Mobilya Fabrikasında Çalışan İşçilerin Çalışma Duruşlarının REBA Yöntemi ile Analizi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5 ÖS: Ergonomi2017, 263-268.
- Sağıroğlu, H., Coşkun, M.B. ve Erginel, N. (2015). REBA ile Bir Üretim Hattındaki İş İstasyonlarının Ergonomik Risk Analizi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), ÖS: Ergonomi2015, 339-345.
- Ulutaş. İ. ve Gündüz T. (2017). Otomotiv Kablo İmalatında Ergonomik Risk Analizi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 22(2), 107-119.
- Ülker, O. ve Burdurlu, E. (2012). Panel Mobilya İmalatında Kullanılan Bazı Makinelerde OWAS Yöntemi ile Eylemsel Duruş Analizi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12 (2), 291-300.
- Ünver Okan, S. ve Kaya, A. (2015). Orman Fidanlıklarında Fidan Repikaj İşlerinde Çalışma Duruşlarının REBA Yöntemi ile Analizi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), ÖS: Ergonomi2015, 157-163.
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 1986
- Yayıncı: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi