Ebru CİVELEKLER, Kamil Bekir AFACAN, Derviş Volkan OKUR

EŞDEĞER DOĞRUSAL VE DOĞRUSAL OLMAYAN YAKLAŞIMLARA GÖRE SİSMİK YÜK ETKİSİNDEKİ ZEMİNLERDE DAVRANIŞ ANALİZİ

Zemin tabakaları, sismik yükleme sırasında değişken zemin koşulları nedeniyle farklı davranış gösterebilmektedir. Zemin özelliklerindeki bu değişkenlik, deprem sırasında oluşan tekrarlı gerilmelerin özelliklerini değiştirebilmekte ve buna ek olarak yapılara etkiyen yer ivmesi genlikleri, frekans içerikleri ve buna bağlı olarak oluşan tepki kuvvetlerini ve dolayısıyla yapı davranışını da büyük ölçüde etkilemektedir. Bu çalışmada 2019’dan itibaren güncel olarak kullanılan Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğinde özellikle sahaya özel zemin davranış analizinin zorunlu kılındığı ZF zemin grubunda yer alan zeminler ve diğer gruptaki zeminler için bir boyutlu zemin davranış analizleri yapılmış ve farklılaşan kuvvetli yer hareketleri ile zemin özelliklerinin değişimine bağlı etkisi ortaya konmuştur. Çalışmada gerçek deprem kaydı olarak 11 kuvvetli yer hareketi ile Eskişehir il merkezinde üç mahallede yer alan 6 sondaj üzerinde bir boyutlu eşdeğer doğrusal ve doğrusal olmayan analizler yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre yerel zemin koşullarının yüzey davranışını etkilediği, eşdeğer doğrusal analiz yaklaşımıyla genel itibariyle daha büyük tasarım parametrelerinin ortaya çıktığı, sahaya özel analizlerin tasarım parametrelerini kontrol ettiğini ve daha geniş kapsamda kullanılması gerektiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

1B Eşdeğer Doğrusal Analiz, 1B Doğrusal Olmayan Analiz, Zeminin Dinamik Davranışı

PDF

___

Referans1: Akdeniz, E., Güney, Y., Pekkan, E., Avdan, U., Tün, M., Ecevitoğlu, B., 2011, Temel Zeminine Ait Jeo-Mühendislik Özelliklerin Coğrafi Bilgi Sistemi Kullanılarak Değerlendirilmesi: Eskişehir İli, Güllük, Yenibağlar ve Bahçelievler Mahalleleri Örneği. 6. International Advanced Technologies Symposium (IATS’11). Elazığ, Turkey.
Referans2: Akdoğan, P., 2019, Dynamic Soil Amplification In Saturated Soil Profiles Using Effective Stress Based Nonlinear Methods, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.
Referans3: Akın, M., 2009, Seismic Microzonation of Erbaa (Tokat-Turkey) Located Along Eastern Segment of The North Anatolian Fault Zone (NAFZ), Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği, 416s.
Referans4: Akgün, M., Özdağ, Ö.C., Uluğ, A., Utku, M., Erdican, B., Gönenç, Ş., Altundağ, T. K., 2015, Bayraklı Belediye Sınırları içinde Yüksek Katlı Yapılar için 1-2 Boyutlu Zemin Ana Kaya Modellerinin Tanımlanmasına Yönelik Jeolojik, Jeofizik ve Geoteknik Çalışmalar, 3. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı 14-16 Ekim 2015 – DEÜ – İZMİR
Referans5: Bakir B. S, Sucuoğlu H, Yilmaz, T., 2002, An Overview of Local Site Efects and the Associated Building Damage in Adapazari during the 17 August 1999 İzmit Earthquake. Bull Seismol Soc Am 92(1):509– 526. https://doi.org/10.1785/0120000819
Referans6: Bolisetti, C., Whittaker, A. S., Mason, H. B., Almufti, I., Willford, M., 2014, Equivalent linear and nonlinear site response analysis for design and risk assessment of safety-related nuclear structures. Nuclear Engineering and Design, 275, 107–121.
Referans7: Carlton, B., Tokimatsu, K., 2016, Comparison of equivalent linear and nonlinear site response analysis results and model to estimate maxmum shear strain. Earthquake Engineering Research Institute, 32 (3) 1867-1887.
Referans8: Cassaro, M. A., E. M. Romero ( editors ), 1987, The Mexico City Earthquake-1985, ASCE, New York.
Referans9: Civelekler, E., 2020, Eşdeğer ve Doğrusal Olmayan Analiz Yöntemleri ile Zeminlerin Dinamik Davranışının Belirlenmesi, Doktora Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Referans10: Civelekler, E., Pekkan, E., Güney, Y., 2020, The Applıcatıon of GIS to Determine Geotechnical Soil Model: Eskısehır-Tepebası Area (Değerlendirmede)
Referans11: Darendeli, M.B., 2001, Development of a new family of normalized modulus reduction and material damping curves. Ph.D. dissertation, University of Texas at Austin, Austin, Tex.
Referans12: Esen, E., Yakal, M., Gökçen, M., Mumcu, N., Türkman, M., Dirik, M., Çuhadar, G., 1976, Eskişehir Ve İnönü Ovaları Hidrojeoloji Haritası. T.C. Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı DSİ Jeoteknik Hizmetler Ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı.
Referans13: Gutenberg , B., 1957, The Effects of Ground on Earthquake Motion, Bulletion of Seismological Society of America, Vol. 47, No 3, July, 221-251.
Referans14: Gözler, M.Z., Cevher, F., Küçükayman, A., 1984-1985, Eskişehir civarının jeolojisi ve su kaynakları, MTA Dergisi, 103/104, s. 40-54, Ankara.
Referans15: Gözler, M.Z., Cevher, F., Ergül, E., Asutay, H.J., 1996, Orta Sakarya ve güneyinin jeolojisi, MTA Rapor No: 9973, 87 s., Ankara.
Referans16: Güney, Y., Ecevıtoğlu, B., Pekkan, E., Avdan, U., Tün, M., Kaplan, O., Mutlu, S., Akdenız, E. ve ... 2013, Eskişehir Yerleşim Yerinde, CBS Teknikleri Kullanılarak Geoteknik, Yapı ve Jeofizik Bilgi Sisteminin Oluşturulması. Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Proje No:080240.
Referans17: Hashash, Y. M. A., Park, D., 2001, Non- linear one-dimensional seismic ground motion propagation in the Mississipi embayment, Engineering Geology 62 (2001) 185-206.
Referans18: Hashash, Y.M.A., Musgrove, M.I., Harmon, J.A., Groholski, D.R., Phillips, C.A., Park, D., 2016, DEEPSOIL 6.1, User Manual, Urbana, IL, Board of Trustees of University of Illinois at Urbana-Champaign.
Referans19: Hashash, Y. M., Musgrove, M. I., Harmon, J. A., Okan, I., Groholski, D. R., Philips, C. A., Park, D., 2017, DEEPSOIL 7.0, User Manual. Urbana-Champaign.
Referans20: Kale, Ö., 2017, Tasarım Spektrumu Parametreleri için Olasılıksal Sismik Tehlike Analizlerine Bağlı Bir Çalışma. Teknik Dergi, 28 (4), 8077-8103. doı: https://doi.org/10.18400/tekderg.331837
Referans21: Kanai, K., Tanaka, T., Osada, K., 1954, Measurement of the Micro-Tremor, І, Bulletin of the Earthquake Reserach Institute, Vol. 32, Part 2, July, pp. 199-209
Referans22: Kanai, K., Tanaka, T., Yoshizawa, S., 1959, Comperative Studies of Eartquake Motions on the ground and Underground (Multiple Reflection Problems), Bulletin of the Earthquake Institute, Vol. 37, Part 1, March, pp. 53-58.
Referans23: Kramer, S.L., 1996, Geotechnical Earhquake Engineering, Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ, USA.
Referans24: MacMurdo J., 1824, Papers relating to the earthquake which occurred in India in 1819. Philosophical Magazine 63:105-177.
Referans25: Matasovic, N., Vucetic, M., 1993, Cyclic Characterization of Liquefiable Sands, ASCE Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, 119(11), 1805-1822.
Referans26: Mutlu, S., 2012, Sismik Kırılma Yöntemi ve Mikrotremör Ölçümlerinden Elde Edilen Dinamik Zemin Parametrelerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Kullanılarak Haritalanması, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Referans27: Okur, D. V. ve Ansal, M. A. 2009, Tekrarlı Yük Etkisinde Kil Zeminlerin Lineer Olmayan Elastik Davranışı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 22(1), 169–186.
Referans28: Orhan, A., 2005, Eskişehir İl Merkezi Güney Bölümü Temel Zemin Birimlerinin Jeo-Mühendislik Özellikleri ve Coğrafi Bilgi Sistemi'nin Uygulanması. Doktora Tezi, Osmangazi Üniversitesi.
Referans29: Ölmez, E., Demirel, Z., Uzel, Ö. F., 1986, Eskişehir Es-1 Ve Es-2 Sıcaksu Sondajları Kuyu Bitirme Raporu. Enerji Hammadde Etüd Ve Arama Dairesi: Maden Tetkik Ve Arama Genel Müdürlüğü.
Referans30: PEER, P. E., 2006, PEER ground motion database. Berkeley: http://peer.berkeley.edu/smcat/.
Referans31: Pruiksma, J. P., 2016, Nonlinear and equivalent linear site response analysis for the groningen area. TNO Report, TNO 2016 R10460, 1-30.
Referans32: Oliveira, C. S., Ansal, A., Figueras, S. (n.d.). Local Site Effects and Microzonation. Geotechnical, Geological And Earthquake Engineering, 67–89. doi:10.1007/978-1-4020-3608-8_4
Referans33: Sarıiz, K. Oruç, N., 1989, Eskişehir Yöresi'nin Jeolojisi ve Jeotermal Özellikleri. Anadolu Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Dergisi, C.V, S.2, 59-81.
Referans34: Seed, H. B., Idriss, 1991 (Mean Limit), 2017, DEEPSOIL 7.0, User Manual. Urbana-Champaign.
Referans35: Selçuk, M. E., Kılıç, H., Özaydın, K., 2007, Comparison of linear and non-linear site response analysis of deep soils. Sixth National Conference on Earthquake Engineering. Istanbul, 187-198.
Referans36: Sönmezer, Y. B., 2016, Kırıkkale Şehir Merkezinin Deprem Risk Analizi Ve Sismik Mikrobölgelemesi, Doktora Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale.
Referans37: Tün M., 2013, Mikrobölgeleme Çalışmalarında Yer Tepkisi Ve Kayma Dalga Hız (Vs) Yapısının Yorumlanması: Eskişehir, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
Referans38: Türkiye Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, 2018, Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı, Ankara.
Referans39: Yıldırım, A., Gürsoy, T., 1985, Eskişehir İl Merkezi Ve Yakın Çevresi Detay Jeotermal Gravite Etüdü. Maden Tetkik Ve Arama Genel Müdürlüğü.