Elvanpaşa (Afyon) trakiandezitlerinin jeolojisi ve yapı taşı olarak kullanılabilirliğinin araştırılması

İnşaat sektöründe doğal taşların kullanımındaki artışa paralel olarak çeşitli doğal taşlar mermer sektöründe yer almaya başlamıştır. Afyon 'un yaklaşık 45 km batısında Elvanpaşa köyü güneyinde ve Afyon K 24 a4 paftasında yer alan trakiandezitler yaklaşık 30 $km^2$ yaydım sunarlar. Bu çalışmada Afyon civarında çok geniş alanlarda yüzeylenmiş olan volkanitlerden Elvanpaşa trakiandezitlerinin jeolojisi ve yapıtaşı olarak kullanılabilirliği incelenmiştir. Bu bilgiler ışığında, mevcut taş ocağından alınan kayaç örnekleri üzerinde, kimyasal, mineralojik, petrografik ve fiziko mekanik özelliklerin belirlenebilmesi amacıyla, çeşitli deneyler gerçekleştirilmiştir. Bu deneyler sonucunda Elvanpaşa trakiandezitlerinin tek eksenli basınç dayanımları 706 kgf/$cm^2$, eğilme dayanımı 84 kgf/$cm^2$, sürtünmede aşınma kaybı 30 $cm^3$/50$cm^2$, don kaybı değeri % 0.79 olarak bulunmuştur.

Geology of Elvanpaşa (Afyon) trachyandesite and investigation of usage as a building stone

In parallel to the increase in usage of natural stones in building industry, several natural stones in different types, colours and shapes have occupied an important place in the marble industry as well. One of these natural stone formation is located at 45 km west of Afyon, south of Elvanpaşa village and shown on 1/25.000 map of Afyon K 24 a4. Trachyandesites spread over the $km^2$ area in this region. In the present study, the geology of Elvanpasa (Afyon) trachyandesites, which are one of the volcanic rocks occupying a considerably large area around Afyon, and possibility of using these tr achy andesites as a building stone were investigated. In this respect, to find out its chemical, mineralogical, petrographical and physico-mechanical characteristics of volcanic rocks, several tests were conducted on rock samples taken from the quarry in the area. The results of tests indicated that unaxial comprehensive strength of Elvanpasa trachyandesites is 706 kgf/$cm^2$, bending strength 84 kgf/$cm^2$, average abrasion strength (Böhme) 30 $cm^3$/50$cm^2$,and weightless of the freezing 0.79 %.

___

  • [1] Anonim, “VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı Madencilik Özel İhtisas Komisyonu, Endüstriyel Hammaddeleri Alt Komisyonu, Yapı Malzemeleri Cilt II. Çalışma Grubu Raporu”. D.P.T. Ankara, 2000.
  • [2] S. Metin, Ş. Genç ve V. Bulut, “Afyon ve Dolayının Jeolojisi” MTA Rapor No: 8103 (Yayınlanmamış), Ankara, 1987.
  • [3] T. Ercan, A. Dinçer, S. Metin, A. Türkecan, ve E. Günay, “Uşak Yöresindeki Neojen Havzalarının Jeolojisi”, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, c.21, ss. 97-106, Ağustos 1978.
  • [4] A. Çevikbaş, T. Ercan, and S. Metin, “Geology and Regional Distribution of Neogene Volcanics Between Afyon – Şuhut”, METU Journal of Pure and Applied Sciences. Vol.21, No, 1-3, pp 479-499. 1988.
  • [5] B. Zanettin, “Proposed New Chemical Classification of Volcanic Rocks”, Episodes,7/4, pp. 19- 20, 1984.
  • [6] Anonim, “Doğal Yapı Taşlarına Uygulanan Test Yöntemleri”, Türk Standartları Enstitüsü Yayını, TSE 699, 82 s, Ankara, Ocak 1987.
  • [7] Anonim, “Kaplama Taşı Olarak Kullanılan Doğal Taşlar”, Türk Standartları Enstitüsü Yayını, TSE 1910 Ankara 1977.
  • [8] Anonim, “Doğal Yapı Taşları”. Türk Standartları Enstitüsü Yayını, TSE 2513 5 s,Ankara, Şubat 1977.
  • [9] Anonim, “Andezit– Yapı ve Kaplama Taşı Olarak Kullanılan”, Türk Standartları Enstitüsü Yayını, TSE 10835, Ankara, 1993
  • [10] D.U. Deere, and R.D. Miller, “Engineering Classification And Index Properties For Intact Rock” Univ. Illions,Uech.Rept., Tr-65-116. 1966.
  • [11] P. Cormon, Beton de Granulats Legers, Edition Eyrolles, Paris. 1973.
  • [12] M. Erdoğan, “Doğal Yapıtaşı Standartlarına İlişkin Görüş ve Öneriler” Akdeniz Üniversitesi Isparta Mühendislik Fakültesi Dergisi. Jeoloji Mühendisliği Seksiyonu II. Sayı: 6, ss, 153-159 Isparta, 1991.