FUZÛLÎ-EMRÎ: “DÂMEN” ÖLÇEĞİYLE İKİ SAHANIN PANORAMASI, İKİ ŞAİRİN SOSYAL KONUMU VE ÜSLÛBU

Fuzulî, 16. yy’da Bağdat’ta yaşamış, en büyük şairimizdir. Hayatı hakkında fazla bilgi yoktur. Emrî, aynı çağda Anadolu sahasının ünlü şairlerindendir. Bu şairlerin şiirlerinden yaşam tarzlarını, hayat felsefesi, üslup ve kişiliklerini, “damen” kelimesini kullanış biçimlerine göre tespit etmeye çalıştık. Bu konuyu işleme amacı, iki sahada hâkim olan kültür farkları ve bu farkların şairlerin üsluplarını nasıl etkilediğini göstermektir. Özellikle devlet görevinde bulunan şairler, mukayesede etek dolusu fark gösterebileceği için bu şairleri tercih etmek yerine, devlet eteğine aynı derecede yabancı olan Fuzûlî ve Emrî’yi tercih ettik. Mukayese için Emrî’yi seçmenin bir başka sebebi, iki şairin hayat şartlarının benzerlik arz etmesidir.   Bu çalışmada genel olarak damen kültürü, bu kelimeye yüklenen anlamlar ele alındı. Fuzûlî ve Emrî’nin “dâmen” anahtar kelimesiyle sosyal konumu, üslubu ve yaşadıkları sahanın değer ölçüleri tespit edilmeye çalışıldı.

___

  • ASLAN, Mehmet (2007). Mihrî Hâtun Dîvânı, Amasya Valiliği. BİLKAN, Ali Fuat ve AYDIN, Şadi (2007). Sebk-i Hindî ve Edebiyatımızda Hint Tarzı, İstanbul: 3F Yay. DOĞAN, Muhammet Nur (2000). Fuzûlî Leylâ ve Mecnun: Metin, Düzyazıya Çeviri, Notlar ve Açıklamalar, İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yay. Emrî Dîvânı, (Haz: Mehmet A. Yekta Saraç) Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. e-kitap. Fuzûlî Dîvânı (1999). (Haz: Kenan Akyüz, Süheyl Beken, Sedit Yüksel Ve Müjgan Cunbur), Ankara: Akçağ Yay. İPEKTEN, Haluk (1970). Naili-i Kadim Divanı, İstanbul: MEB Yay. Nedîm Dîvânı (1972). (Haz: Abdülbaki Gölpınarlı) Ankara: İnkılâp ve Aka Yay. Nev’i-zâde Atayî Dîvânı, (Haz: Saadet Karaköse) Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. e-kitap. Şeyh Galib Dîvânı (1994). (Haz: Muhsin Kalkışım) Ankara: Akçağ Yay. Şeyhî, Dîvânı (1990). (Haz: Mustafa İsen, Cemal Kurnaz) Ankara: Akçağ Yay. TARLAN, Ali Nihat (1998). Fuzulî Divanı Şerhi, Ankara: Akçağ Yay. ........................... (1992). Hayâlî Bey Divanı, Ankara: Akçağ Yay. TATCI, Mustafa (1990). Yunus Emre Divanı Tenkitli Metin, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. Zâtî Dîvânı (1987). (Haz: Mehmet Çavuşoğlu-Ali Tanyeri) İstanbul.