TANZİMAT DÖNEMİNDE OSMANLI-FRANSA ASKERÎ İLİŞKİLERİ

Bu çalışmada Tanzimat Dönemi (1839–1876) süresince, Osmanlı Devleti ile Fransa arasındaki askeri ilişkiler incelenmiştir. Çalışma konusu seçilirken Osmanlı Devleti'nin iç ve dış politik ilişkileri bağlamında Fransa'nın Osmanlı Devleti'ndeki etkisi sorgulanmıştır. Bu bağlamda Tanzimat Dönemi’nde yaşanan gelişmelerin Osmanlı Devleti ile Fransa arasındaki askeri ilişkileri ne şekilde etkilediği bu makalenin amacını oluşturmaktadır. Çalışmanın varsayımı bağlamında, Fransa’nın Osmanlı Devletinin tüm politikalarında bu dönemde etkin olduğu varsayılmıştır. Literatürde Osmanlı Devletinin Tanzimat döneminde Fransa ile olan askeri ilişkilerin detaylıca ele alan bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu bakımdan bu çalışmanın literatürdeki açığı kapatacağı düşünülmektedir. Çalışmada elde edilen bulgular için literatür ve arşiv taraması yapılmıştır. Çalışmanın sonuçları bağlamında elde edilen bulgular önemlidir. Bu bağlamda Fransa, Tanzimat döneminde Osmanlının askeri alanda önemli bir etki doğurmuştur. Askeri ve siyasi alanda ise Osmanlı devleti, Fransa etkisiyle yenileşme dönemine girmiştir. Bu dönemden önce ve sonra ise Osmanlıda Almanya nüfuzu artmıştır. Yani sadece Tanzimat döneminde Fransa’nın geçici bir etkisi vardır. Bu etkiye sebep olan etmenlerin başında Kırım Savaşı ve diğer askeri ittifaklarda Fransa’nın Osmanlı tarafında olması ve askeri olarak Avrupa’da ilk modernleşmeyi sağlayan ülke olması sayılabilir.

___

  • Referans1: Karal, Enver Ziya. Osmanlı Tarihi Islahat Fermanı Devri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1977.
  • Referans2: Akyıldız, Ali. Tanzimat Dönemi Osmanlı Merkez Teşkilatında Reform (1836-1856). İstanbul: Eren Yayınları, 1993.
  • Referans3: Berkes, Niyazi. The development of secularism in Turkey. Montreal: McGill University Press, 1964.