Murat KILIÇ

FABİAN STRATEJİSİ: TEORİ, İCRA VE PROBLEMLER

Akdeniz dünyasının tamamını etkileyen II. Pön (II. Kartaca) Savaşı Roma’nın Akdeniz’in hâkimi olmasıyla önemli olmasının yanında, stratejik ve taktik anlamda da dünya tarihinde müstesna bir yere sahiptir. Hannibal’in bu savaşta uyguladığı taktikler özellikle dikkat çekerken diğer taraftan Roma’nın uyguladığı Fabian stratejisi de bir o kadar başarılı ve dikkate değerdir. Bu stratejiyi özel kılan neden ise Eskiçağ’da uygulanmış en seçkin ve en iyi belgelendirilmiş savunma stratejilerinden biri olmasıdır. Bu da diğer savunma stratejileri ile kıyaslama ve sentez yapabilme imkânı vermektedir. Hannibal’in Roma’yı ağır mağlubiyetlere uğratması, Roma’nın Hannibal’i o zamana kadar kullanılan ofansif stratejilerle durduramayacağını ortaya çıkarmıştır. Böylece Roma’da yeni bir stratejik yaklaşım ihtiyacı doğmuştur. Bu çalışmada yeni bir stratejik yaklaşım kurgulayan Fabius Maximus’un Fabian stratejisi incelenmiş; Roma’yı bu stratejiyi kurgulamaya iten tarihi süreç, teorinin temel prensipleri, uygulanışı, bu süreçte yaşanan olaylar ve bu stratejinin uygulanışı sırasında ortaya çıkan sorunlar irdelenmiştir. Ayrıca teorik kurgunun pratiğe dökülmesi ortaya çıkan ve öngörülemeyen olayların stratejinin uygulanışına etkisi de değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İkinci Pön Savaşı, Fabius Maximus, Fabian Stratejisi, Fabian Stratejisinin Temel İlkeleri, Savunma Stratejileri

PDF

___

Dodge, T. A. (2012). Hannibal: A History of the Art of War Among the Carthaginians and Romans Down to the Battle of Pydna. Cambridge: Da Capo Press.
Goldswothy, A. (2001). Cannae. London: Cassell.
Ioannes Lydos. (2013). Romalıların Devleti’nin Makamları Hakkında. (çev. Fatih Onur), İstanbul: Arkeoloji Sanat Yayınları.
Kılıç, M. (2018). “Hannibal’in Savaş Taktiklerine Genel Bir Bakış”. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(5), 25–60.
Lancel, S. (1999). Hannibal (Trans. A. Nevill), Massachusetts: Blackwell.
Lazenby, J. F. (1998). Hannibal’s War: A Military History of the Second Punic War. Norman: University Of Oklahoma Press.
Liddell Hart, B. (1945). Strategy: The Indirect Approach. London: Faber And Faber
Livy Titus. (2006). Hannibal’s War (Trans. J. Yardley & B. D. Hoyos), New York: Oxford University Press.
Lomazoff, A., ve Ralby, A. (2012). The Atlas of Military History : An Around-The-World Survey Of Warfare Through The Ages. San Diego: Thunder Bay Press.
Plutarch. (1917). Agesilaus and Pompey: Pelopidas and Marcellus. (trans. Bernadotte Perrin), London: William Heinemann.
Plutarch. (1916). Lives: Pericles and Fabius Maximus, Nicias and Crassus. (trans. Bernadotte Perrin), London: Harvard University Press.
Polybius. (2010). The Histories. (Trans. Waterfield, R., & Mcging, B. C), Oxford: Oxford University Press.
Sun Tzu. (2008). Savaş sanatı (çev. A. Demir), İstanbul: Kastaş Yayınevi.
Traver, A. G. (2001). From Polis to Empire: The Ancient World. London: Greenwood Press.
Walbank, W. F. (1957). A Historical Commentary on Polybius. Oxford: Clarendon.