Türkçe ve İlkokul Öğretmenlerinin Okuduğunu Anlama Becerisini Kazandırma Süreçlerine Yönelik Bir Analiz

Bu araştırmanın amacı, Türkçe ve Sınıf öğretmenlerinin okuduğunu anlama becerisini kazandırma sürecinde takip ettikleri strateji, yöntem ve tekniklere ilişkin genel durumlarının bazı değişkenler açısından incelemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırma genel tarama modelinde olup betimsel niteliktedir. Araştırmanın evrenini 2019-2020 eğitim-öğretim yılında, orta Anadolu’da bir il merkezinde görev yapmakta olan Türkçe ve Sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Örnekleme 57 Türkçe ve 87 Sınıf öğretmeni olmak üzere toplam 144 öğretmen katılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında Epçaçan ve Erzen (2010) tarafından geliştirilen “Okuduğunu Anlama Becerileri Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler, bağımsız t testi, Kruskal Wallis testi ve Mann Whitney-U testi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucuna göre; Türkçe ve Sınıf öğretmenlerinin okuduğunu anlama becerisini kazandırma sürecinde takip edilen strateji, yöntem ve tekniklerin cinsiyet ve mezun olunan öğretim türüne göre istatistiksel açıdan bir fark olmadığı tespit edilmiştir. Buna karşın araştırma kapsamında değerlendirmeye dahil edilen; hizmet yılı, branş, ve sosyo-ekonomik değişkenler açısından bakıldığında anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Türkçe öğretmeni, Sınıf öğretmeni, Okuduğunu anlama, Okuma stratejisi

An Analysis on Turkish and Primary School Teachers’ Process of Earning Reading Comprehension Skill

Main purpose of this study was to examine Turkish and classroom teachers’ applications performed in the process of earning reading comprehension skill, in terms of some variables. For this purpose, the research is in general survey model and descriptive. The universe of the study consists of Turkish and Classroom teachers working in a city center in central Anatolia in the 2019-2020 academic year. A total of 144 teachers, including 57 Turkish and 87 classroom teachers, participated in the sampling. The "Reading Comprehension Skills Scale" developed by Epçaçan and Erzen (2010) was used to collect research data. Data were analyzed using independent t test, Kruskal Wallis test and Mann Whitney-U test. According to the results of the research; It has been determined that there is no statistically significant difference between the strategies, methods and techniques followed in the process of gaining Turkish and Classroom teachers' reading comprehension skills according to gender and the type of education graduated. On the other hand, included in the evaluation within the scope of the research; There is a significant difference in terms of years of service, branch, and socio-economic variables.

Keywords:

Turkish teacher, Classroom teacher, Reading comprehension, Reading strategies,

PDF

___

Aydın, F. & Coşkun, M. (2011). Geography teacher candidates' metacognitive awareness levels: A case study from Turkey. Archives of Applied Science Research, 3 (2), 551-557.
Baker, T. (2012). The Relationship Between Reading Instructional Strategies Used for Students with a Disability and Their Performance. Jones International University. Degree of Doctor of Education.
Beydoğan, H. Ö. (2009). Okuma-anlama sürecinde işe koşulan stratejiler ve bu stratejiler kapsamında kullanılan taktikler. Milli Eğitim, 181, 65-83.
Burrows, L. (2012). The effects of extensive reading and reading strategies on reading self-efficacy. Degree of Doctor of Education, Temple University.
BBC, Türkçe (2019). Eğitim reformu girişimi (ERG) politika analisti Yeliz Düşkün ile PISA (2018 yılı) sonuçları değerlendirme röportajı/ Raportör: Fundanur Öztürk. BBC Türkçe web sitesinden alınmıştır. https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-50639723.
Demirel, Ö & Şahinel, M. (2006). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için türkçe öğretimi. Ankara: Pegema Yayınları.
Dilci, T. & Kaya, S. (2012). 4. ve 5. sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin üstbilişsel farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 247-267.
Doğan, E. (2009). Meslek liselerinde çalışan öğretmenlerin üstbiliş becerileri ile sosyal uyumları arasındaki ilişki (İstanbul Anadolu yakası örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
Dökmen, Ü. (1994). Okuma becerisi, ilgisi ve alışkanlığı üzerine psiko-sosyal bir araştırma. Ankara: MEB Yayınevi.
Epçaçan, C. & Erzen, M. (2010). Okuduğunu anlama becerileri ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Milli Eğitim Dergisi, Kış, (39), Sayı 185.
Epçaçan, C. (2009). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe dersinde okuduğunu kavrama stratejilerini işe koşmalarına ilişkin görüşleri. Mili Eğitim, 181, 108-120.
Epçaçan, C. (2009). Okuduğunu anlama stratejilerine genel bir bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (6).
Erdem, C. (2012). Türk dili ve edebiyatı öğretmen adaylarının okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1 (4), 162-186.
Gelen, İ. (2003). Bilişsel farkındalık stratejilerinin türkçe dersine ilişkin tutum, okuduğunu anlama ve kalıcılığa etkisi, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kavcar, C. & Kantemir, E. (1986). Türk Dili. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
Kent, A. M. (2002). An evaluation of the reading comprehension strategies module of the Alabama reading initiative with five elementary schools in southwest Alabama. Yayımlanmamış doktora tezi, The University of South Alabama. http://www.proquestcompany.com.
Kurnaz, C. & Erdem, C. (2012). Dil ve anlatım ders kitaplarındaki metinlerin kelime-cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri. Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Araştırmaları Dergisi, 4, 1-19.
Memnun, D. S. & Akkaya, R. (2009). The levels of metacognitive awareness of primary teachertrainees. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 1919-1923.
Özdemir, S. (2018). Öğretmen adaylarının okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 296- 315.
Özsoy, G., Çakıroğlu, A. & Kuruyer, H. G. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının üstbilişsel farkındalık düzeylerinin bazı değişkenler bakımından incelenmesi. 9. Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (20-22 Mayıs 2010), 489-492.
Özsoy, G. & Günindi, Y. (2011). Okul öncesi öğretmen adaylarının üstbilişsel farkındalık düzeyleri. İlköğretim Online Dergisi. 10 (2), 430-440.
Piloneita, P. (2006). Genre and comprehension strategies presented ın elementary basal reading programs: a content analysis, unpublished doctoral dissertation, Coral Fables Florida, University Of Miami,http://www.proquestcompany.com.
Ponce H. R., López M. J. & Mayer R. C. (2012). Instructional effectiveness of a computer-supported program for teaching reading comprehension strategies. Computers & Education, 59, 1170-1183.
Prado, L. & Plourde, L. A. (2011). Increasing reading comprehension through the explicit teaching of reading strategies: ıs there a difference among the genders? Hang Reading Improvement, 48(1), 32.
Pressley, M. (2002). Comprehension strategies instruction: a turn of the century status report, Comprehension Instruction Research Based Best Practices. London: Guilford Pres.
Senemoğlu, N. (2001). Gelişim, öğrenme ve öğretim. (3.Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
Sever, S. (1997). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sulak, S. E. & Behriz, A. (2018). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe derslerinde öğrencilerine üstbilişsel okuma stratejilerini kullandırma düzeylerinin incelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(2), 393-407.
Şahin, A., Sevim, O., Gücüyeter, B. & Şahin, E. (2009). Öğretmen Adaylarının Okuma Durumları: Atatürk Üniversitesi Örneği. Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 19, 1-21.
Temizkan, M. (2007). İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde okuma stratejilerinin okuduğunu anlama üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Topuzkanamış, E. & S. Maltepe. (2009). Öğretmen adaylarının okuduğunu anlama ve okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. Türklük Bilimi Araştırmaları, (27), 655-677.