1877-1878 Harplerinde Ağrı Bölgesinde Göç Hareketleri
Ağrı ve çevresi tarihin her döneminde ticaret ve istila yolları üzerinde bulunduğu için sürekli nüfus hareketlerine sahne olmuştur. Türk göçleri XI. yüzyıl-dan XIV. yüzyıla kadar devam etmiştir. Bölgede ki önemli göç hareketlerinden biri 1579 tarihinde, diğeri ise 1877–1878 tarihlerinde meydana gelmiştir. Bu yıllar-da; Kafkasya'dan bölgeye bölgeden de Kafkasya'ya ve Anadolu içlerine göç hare-keti olmuştur. Tarihi süreç içerisinde bu nüfus hareketleri bölgenin demografik yapısını şekillendirmiştir.
The Migration Activities in the District of Ağrı in the Wars of 1877-1878
Ağrı and its surrounding, in every period of the history, faced to face continuosly the population movements because of it was on the roads of the trade and invasion. The Turkish immigrations continued from the 11. century to the 14. century. One of the important migration activities became in 1579, the other was also in 1877–1878. In these years; the migration movement became from Caucasia to this district, from this district to the interiors of Anatolia. These population movements, in the historical period, formed the demographic structure of this region.
___
- 1.Arşiv Kaynakları
- BOA. Yıldız Hus. 314/14, 134/88.
- BOA. Yıldız Res. 114/102.
- BOA. İrade Dâhiliye. 1315 B. 3/38.
- BOA. Meclis-i Vükela Mazbatası Defteri. 30 Belge 28, 71/61.
- BOA. Mühimme Defteri no. 38/115.
- Kuyud-ı Kadime (K.K) T.D. 205.
- 2.Araştırma Eserler
- Darkot, B. (1993). “Bayezıd”, İ.A, MEB., İstanbul.
- Darkot, B. (1991). “Bayezıd”, DİA, TDV., Ankara.
- Eren, C. (1966). Türkiye’de Göç ve Göçmen Meselesi, TTK., Yay, İstanbul.
- Erkan, S. (1996). Kırım ve Kafkasya Göçleri, 1878–1900, KTÜY., Trabzon.
- Erzi, A. (1974). “Akkoyunlu ve Karakoyunlu Tarihi Hakkında Araştırmalar”, Belle-ten, 18 /70.
- Ethem, F. (1948). Günaydın, Kırım Türklerinin Yerleşme ve Göçleri, İstanbul.
- Honigman, E. (1970). Bizansın Doğu Sınırları, (çev. Fikret Işıltan), TTK., İstanbul.
- İdris-i Bitlisi, Selimnamesi, T.S.A Revan ktb. No.1540.
- İpek, N. (1997). “Kafkaslardan Anadolu’ya Göçler (1877–1900)”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 6, 102–134.
- Kazgan, G. (1971). “Milli Türk Devletinin Kuruluşu ve Göçler” İstanbul
- Üniversite-si İktisat Fakültesi Dergisi, 1–4, 311–322.
- Kırzıoğlu, F. (1992). Kıpçaklar, TTK Yay., Ankara.
- Kırzıoğlu, F. (1992). Kafkas Ellerinin Fethi, TTK Yay., Ankara.
- Küçük Çelebizade İsmail Asım, (1282). Asım Tarihi, İstanbul.
- Özcan, A. (1992). Pan-İslamizm Osmanlı Devleti Hindistan Müslümanları ve İngil-tere, TDV., İstanbul.
- Sevim, A., Yücel, Y. (1989). Türkiye Tarihi, TTK Yay., Ankara.
- Şimşirgil, B. (1990). British Documents on Ottoman Armenians Volume, I, II, III, IV, V, TTK Yay., Ankara.
- Sofuoğlu, A. (1995). “Osmanlı Devletinde Ortaya Çıkan Göç Problemleri ve Türk Göçlerinin Safası, 1903–1904 (R.1319) Yılında Meydana Gelen Göçler”, Türk Kültürü, 383, Yıl.33, s.185–189.
- Sümer, F. (1993). “Karakoyunlular”, İ.A,MEB. Yay., İstanbul.
- Sümer, F. (1992). Safevi Devletinin Kuruluşu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü, TTK Yay., Ankara.
- Streck, (1993). “Ermeniye”, İ.A, MEB, İstanbul.
- Urfalı Mateos, (1987). Vekayinamesi, (çev: D. Anderesyon), TTK Yay., Ankara..
- Yınanç, M.Y. (1993). “Çağrı Bey”, İ.A, MEB. Yay., İstanbul.