İŞÇİNİN EĞİTİM DÜZEYİ VE İŞYERİNDEKİ KONUMUNUN İKALENİN GEÇERLİLİĞİYLE İLİŞKİSİ: İKALEYE İLİŞKİN İÇTİHATTA BİR YUMUŞAMA MI?

İkale teorik açıdan eski ancak uygulaması oldukça yeni bir kurumdur. İkalede icabın işverenden geldiği hallerde iş güvencesine ilişkin yükümlü-lüklerden bütünüyle ya da kısmen kurtulma amacıyla başvurulduğu söylene-bilir. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi ikalenin geçerlilik şartlarından olarak makul yarar ilkesini geliştirmiştir. Uygulamada bazı işçiler, aleyhine hukuki sonuçlarını bilmekle birlikte, peşin bir ödeme elde edebilmek amacıyla işverenin ikale önerisini kabul etmektedir. Ancak bunun akabinde bu işçilerin işe iade davası açarak, işverenin baskı yaptığı gibi, çoğunluğu Yargıtay kararlarından alındığı anlaşılan soyut gerekçelerle, iradesinin fesada uğratıldığını iddia ettikleri görülmüştür. Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, bu anlamda dürüstlük kuralına uygun olmayan davalara set çekebilmek için, somut bir irade fesadının ispat edilememesi şartıyla, işçinin eğitim düzeyi ve işyerindeki konu-mu itibariyle imzaladığı ikalenin hukuki sonuçlarını bilebilecek durumda olduğu hallerde, bunun işçinin iradesine uygun olduğu değerlendirmesine gitmiştir. Bu yazının konusu, işçinin iş ilişkisindeki ve dolayısıyla ikale görüşmelerindeki zayıf konumunun, eğitim düzeyi yüksek işçiler hakkında geçerli olup olmadığının incelenmesidir.

Anahtar Kelimeler:

İkale, sözleşme özgürlüğü, entelektüel eşitsizlik

THE RELATION BETWEEN EMPLOYE'S EDUCATION LEVEL AND POSITION IN WORKPLACE AND THE VALIDITY OF QUALISHING- A SOFTENING IN CASE LAW RELATED QUALISHING

Mutual termination agreement is theoretically old but in the practice is pretty new. It could be said that when the offer put forward by employer, it was applied for the purpose of avoiding from completely or partially job security obligations. Reasonable advantage which is one of the validity con-ditions of the mutual termination agreement is developed by the Supreme Court 9th Civil Chamber. In practice, in spite of some employees are aware about disadvantage of the mutual termination agreement’s legal results, but they accept the employer’s offer to gain a cash money. It was noted that some aforementioned employees may file a suit in which argued their inten-tion faulty for returning to the job based on intangible reasons which is un-derstood quoted from Supreme Court’s decisions such as pressure of the employer. In this context, in order to preventing from such suits which do not comply with the rule of goodness, the Supreme Court 22th Civil Cham-ber resolved on that if an employee who signed a mutual termination agree-ment is aware of its legal results considering his education level and position at the workplace, it comply with his intention, unless a material intention faulty were not proved. The subject of this paper to examine whether the employee who has a weak position of at the employment relation and de-pending on this negation of the mutual termination agreement is valid for the employee who has high level education or not.

Keywords:

Termination by mutual agreement, contractual liberty, intel-lectual disparity.,

PDF

___

Alp, Mustafa: İş Hukukunda İkalenin (Bozma Sözleşmesi) Geçerlilik Koşul-ları, Legal İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, Ocak-Mart 2008, S. 17, s. 27 vd.
Alpagut, Gülsevil: İş Sözleşmesinin Sona Ermesine İlişkin Sözleşmesel Ka-yıtlar ve Sözleşmenin Tarafların Anlaşmasıyla Sona Ermesi (İkale), İş Hu-kuku ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 11. Yıl Toplantısı, 8-9 Haziran 2007, İstanbul Barosu Yayın No. 113, İstan-bul 2008, s. 19 vd.
Aydın, Ufuk: İş Sözleşmesinin Anlaşma İle Sona Erdirilmesi, Çimento İşve-ren, Mayıs 2004, s. 4 vd.
Becker, Gunnar: Die unzulässige Einflussnahme des Arbeitsgebers auf die Entscheidungsfreiheit des Arbeitnehmers am Beispiel des arbeitsrechtlichen Aufhebungsvertrages, Berlin 2011.
Çelik, Nuri: İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 22. Bası, İstanbul 2009.
Ekonomi, Münir: İş Sözleşmesinin Sona Erdirilmesinde Tarafların Anlaşması, İbraname ile İş Güvencesi Davasından Feragat ve Sulh, Karar İncelemesi, Legal Yargı Kararları ve İncelemeleri Dergisi, 2006, S. 1, s. 29 vd.
Gerek, Hasan Nüvit: İş Sözleşmesinin İkale Sözleşmesi İle Sona Ermesi, Çalışma ve Toplum, 2011/4, S. 31, s. 43 vd.
Günay, Cevdet İlhan: İkale Sözleşmesi, Çimento İşveren, Eylül 2009, s. 4 vd.
Sevimli, K. Ahmet: İş Hukukunda İbra ve İkale Sözleşmelerinin Geçerlilik Koşulları Konusundaki Gelişmeler, Sicil, Haziran 2009, S. 14, s. 84 vd.
Süzek, Sarper: İş Hukuku, Yenilenmiş 4. Baskı, İstanbul 2008.
Taşkent, Savaş: İş Sözleşmesinin İkale Yolu İle Sona Erdirilmesi, Kamu-İş, C. 11, S. 4 / 2011, s. 1 vd.
Thies, Christoph T.: Der Schutz des Arbeitnehmers bei Abschluss arbeits-rechtlicher Aufhebungsverträge, Bielefeld 2007.
Winter, Kathleen: Aufklärungspflichten beim Aufhebungsvertrag, Baden-Baden 2010.
Zeller Kommentar zum Arbeitsrecht: Neumayr, Matthias/Reissner, Gert-Peter (Hrsg.), 2. Auflage, Wien 2011.