ANAYASA MAHKEMESİ VE AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARINDA PİLOT KARAR UYGULAMASI
Bu makalede öncelikle pilot karar, çeşitli açılardan bireysel karar ve toplu karar yöntemiyle kıyaslanmıştır. Sonrasında pilot kararın işlevleri, nitelikleri, unsurları ve türlerinin ne olduğu ortaya konulmuştur. Bu kapsamda yapısal sorun ve bu sorunun tespitinde başvuru sayısının rolü de çalışmada detaylı bir şekilde işlenmiştir. Pilot karar ile ilgili Türkiye ve AİHM uygulamasından örnekler verilerek, kararın icrası sürecinin nasıl olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca, Türk Anayasa Mahkemesinin pilot kararının yerine getirilmesindeki muhtemel zorluklar incelemeye tabi tutulmuştur. İhlalin kanundan kaynaklanması halinde nasıl hareket edileceğine de çeşitli ihtimaller üzerinden cevap aranmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Pilot karar, icra, bireysel başvuru, AİHM
THE PILOT JUDGMENT PROCEDURE IN THE CASE LAW OF THE EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AND TURKISH CONSTITUTIONAL COURT
This paper explores the comparison of the pilot judgment procedure to the individual and the collective judgment procedure at first. Then, the properties, functions, elements and the types of the pilot judgments have been discussed. In this context, the systemic problem and the role of the number of applications in the determination of the structural/systemic problem are also elaborated in the paper. We have demonstrated the picture of how the execution process of the pilot judgments developed, by giving examples from the Turkish Constitutional Court (TCC) and the European Court of Human Rights (ECtHR). The possible challenges in the execution of the pilot judgments were also examined. The solutions were sought through various possibilities on how to act if the violation arose from the legislation.
Keywords:
Pilot judgement, execution, individual application, ECtHR.,
___
- Altıparmak, Kerem, “Kopya Davalar ve Pilot Kararlar: Bir Kararda Bin Adaletsizlik?”, iç. 50. Yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi: Başarı mı Hayal Kırıklığı mı?, Ankara Barosu Yayınları, 2009.
- Altıparmak, Kerem, “Van Depreminin Hukuktaki Artçıları: Anayasa Mahkemesi’nin Bayram Oteli Kararı”, TESEV Demokratikleşme Programı, http://tesev.org.tr/wp-content/uploads/2015/11/Van_Depreminin_Hukuktaki_Artcilari_Anayasa_Mahkemesinin_Bayram_Oteli_Karari.pdf.
- Bates, Ed, The Evolution of the European Court on Human Rights: From its Inception to the Creation of a Permanent Court of Human Rights, Oxford University Press, 2010.
- Buyse, Antoine, “Flying or Landing? The Pilot Judgment Procedure in the Changing European Human Rights Architecture”, in. Shifting Centers of Gravity in Human Rights Protection Rethinking Relations between the ECHR, EU and National Legal Orders (Editors: Oddný Mjöll Arnardóttir and Antoine Buyse), Routledge, 2016.
- Buyse, Antoine, “The Pilot Judgment Procedure at the European Court of Human Rights: Possibilities and Challenges”, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1514441.
- Cremer, Hans-Joachim, “Prescriptive Orders in the Operative Provisions of Judgments by the European Court of Human Rights: Beyond res judicanda?”, in. Judgments of the European Court of Human Rights Effects and Implementation (Editors: Anja Seibert-Fohr/Mark E. Villiger), Ashgate, 2015.
- Çelik, Yeşim, Türk Hukukunda Bireysel Başvuru ve Anayasa Mahkemesi Uygulaması, Adalet, Ankara, 2016.
- Erdoğan, Murat, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda Temel Hak ve Özgürlüklerin Yorumu, Lykeion, Ankara, 2019.
- Eren, Abdurrahman, “Hukuki Yorum Yöntemleri Açısından Bireysel Başvuru Kararlarının Anayasanın Yorumuna Etkileri”, Anayasa Yargısı, Sayı 33, Y. 2016.
- Forst, Déborah, The Execution of Judgments of the European Court of Human Rights Limits and Ways Ahead, Master Thesis (Supervisor: Paul Lemmens), Katholieke Universiteit Leuven, 2011-2012.
- Fyrnys, Markus, “Expanding Competences by Judicial Lawmaking: The Pilot Judgment Procedure of the European Court of Human Rights”, German Law Review, Vol. 12, No. 05, Y. 2011.
- Gerards, Janneke, “The Pilot Judgment Procedure before the European Court of Human Rights as an Instrument for Dialogue”, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1924806.
- Glas, Lize R., “The Functioning of the Pilot-Judgment Procedure of the European Court Of Human Rights in Practice, Netherlands Quarterly of Human Rights, Vol. 34, Issue 1, Y. 2016.
- Gözler, Kemal, İnsan Hakları Hukuku, Ekin, Bursa, 2017.
- Gözübüyük, Şeref/Gölcüklü, Feyyaz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Turhan, Ankara, 2016.
- Göztepe, Ece, İnsan Haklarının Korunmasında Geçici Tedbir, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Almanya ve Türkiye Örnekleri, On iki Levha, İstanbul, 2017.
- Greer, Steven/Wildhaber, Luzius, “Revisiting the Debate about Constitutionalising the European Court of Human Rights”, Human Rights Law Review, Vol. 12, Issue 4, Y. 2013.
- Gümüşay, Ramazan, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Yolunda İhlal Kararlarının İcrası, Yüksek Lisans Tezi (Danışman: Prof. Dr. Ayhan Döner), EBYU Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan, 2018.
- Gündüz, Ebru/Aktaş, Alkım, “Düzenleyı̇cı̇ İşlemlere Karşı Bı̇reysel Başvuru”, Yıldırım Beyazıt HFD, Sayı 3, Y. 2017.
- Haider, Dominika, The Pilot-Judgment Procedure of the European Court of Human Rights, Martinus Nijhoff, Leiden-Boston, 2013.
- Harmsen, Robert, “The Reform of the Convention System: Institutional Restructuring and the (Geo-) Politics of Human Rights”, in. The European Court of Human Rights between Law and Politic (Editors: Jonas Christoffersen/Mikael Rask Madsen), Oxford, 2011.
- Harris, D.J./O’Boyle, M./Bates, E. P./Buckley, C.M., Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku (Çev: Mehveş Bingöllü Kılcı/Ulaş Karan), Şen Matbaa, Ankara, 2009.
- İnceoğlu, Sibel, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Türkiye ve Latin Modelleri, On iki Levha, İstanbul, 2017.
- İyimaya, Ahmet, “Bireysel Başvuru İncelemesinde Anayasaya Uygunluk Denetimi Sorunu ve İnsan Hakları Mahkemesi Modeli”, TBB Dergisi, Sayı 116, Y. 2016.
- ISSN: 2651-494X
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2002
- Yayıncı: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi