11. CUMHURBAŞKANININ GÖREV SÜRESİNİN BELİRLENMESİNDE KURAL KOYUCU İRADENİN ROLÜ

Onuncu Cumhurbaşkanı Sezer’in yedi yıllık görev süresi bitmeden Onbirinci Cumhurbaşkanının seçilmesi için TBMM tarafından yapılan seçimler Anayasa Mahkemesi tarafından toplantı yeter sayısı sağlanamadığı gerekçesiyle akim bırakılmıştır. Bunun üzerine TBMM erken seçim kararı almış ve Cumhurbaşkanın halk tarafından seçilmesi yönünde bir Anayasa değişikliği iradesi ortaya koymuştur. Cumhurbaşkanı Sezer Anayasa değişikliğini halkoyuna götürmüştür. Yapılan erken seçim sonrası oluşan TBMM, halkoylaması yapılmadan yaklaşık iki ay önce tekrar bir irade ortaya koyarak Onbirinci Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ü, yedi yıl için seçmiştir. 21 Ekim 2007 tarihinde yapılan halk oylaması ile Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıl olarak değiştirilmiştir. 28 Ağustos 2012 tarihi öncesinde Onbirinci Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün görev süresinin beş yıl mı yoksa yedi yıl mı olduğu konusunda doktrinde görüş ayrılığı söz konusu olmuştur. 26 Ocak 2012 Perşembe günü yayımlanarak yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı Seçim Kanunu “Onbirinci Cumhurbaşkanının görev süresi yedi yıldır.” geçici hükmü ile tartışmaları alevlendirmiştir. Anayasa Mahkemesi 15 Haziran 2012’de kararını açıklamış, Onbirinci Cumhurbaşkanının görev süresinin yedi yıl olduğunu ifade etmiştir. Ancak gerekçe doyurucu olmaktan uzaktır ve tartışmalara da cevap vermemiştir. Onbirinci Cumhurbaşkanının görev süresi konusunda yaşanan olağanüstü gelişmelerle birlikte, hukuk güvenliği-geçmişe yürümezlik ilkesi ile kuralın hemen uygulanması ilkelerinin oynadıkları rollerin, kural koyucu iradenin oluşumunda ve ortaya çıkarılmasında esas konumda oldukları söylenilebilir. Bu bağlamda kural koyucu iradenin anayasa değişikliği yapılırken bu ilkelerden hangisi doğrultusunda gerçekleştiği önem kazanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Onbirinci Cumhurbaşkanı, Anayasa Mahkemesi, Anayasa Değişikliği, Kural Koyucu İrade, Hukuk Güvenliği İlkesi.

The Role of the Legislative Will in determining the length of the 11th President’s Term

Since the Constitutional Court could not make a quorum for the election of the 11th President of Turkey, The Turkish Parliament could not complete the election process before ending the term of office for the 10th President Sezer. Therefore Parliament has called the early election and proposed constitutional amendments that will pave the way to elect a president by public vote. President Sezer has taken amendments to a referendum. Parliament formed after the early elections elected President Abdullah Gül for seven years without the public vote which planned to be done in two months. Constitutional amendments, accepted through a nation-wide referendum on 21 October 2007, the term of the president was reduced to 5 years. Prior to August 28, 2012 there was divergence in opinions on doctrine whether the 11th President Abdullah Gul’s term in the office was five or seven years. On January 26, 2012 the accepted and published Presidential Elec-tion Law with its temporary provision (saying that the 11th President’s term in the office is seven years) inflamed discussions. The Constitutional Court has declared its verdict on June 15, 2012, by determining the duration of the 11th President’s term in office as seven years. However, justification is inadequate to satisfy discussions for determining the length of the 11th Presi-dent’s term. On the issue of the determining the length of the 11th President’s term it can be said that the roles of principle of certanity and predictability and the principle of retroactivity of law are essential for the establishment and declaration of regulatory acency along with the extraordinary development. Within this centext in which way the legislative will take from the principles mentioned above becomes more important while amending the constitution.

PDF

___

Abdullah DEMİR ve Yahya DERYAL, Hukuk Başlangıcı ve Hukuk Metodolojisi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013.
Ali Erdem DOĞANOĞLU, “Cumhurbaşkanının Görev Süresinin Belirlenmesi Sorunu”, Ankara Barosu Dergisi, 2011/3, ss. 195-210.
Aydın İPEK, Anayasa Hukuku Ders Notları, Detay Yay., Ankara, 2011.
Bekir BOZDAĞ, http://yenisafak.com.tr/Politika?!=359787, (Erişim Tarihi: 29 Şubat 2012).
Bülent YAVUZ, “2007 Anayasa Değişikliğinin Doğurduğu Tereddütler Ve Çözüm Yolları”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.XII, Y: 2008, ss. 1173-1208.
Bülent YAVUZ, “Geçmişten Günümüze Türkiye’de Hükümet Sistemleri”, Uluslararası Anayasa Kongresi Metinler Kitabı 3, TC İstanbul Kültür Üniversitesi Yay., No: 171, İstanbul, 2012, ss. 66-73.
Cem EROĞUL, “Anayasa Değişikliği Önerisinde Değişiklik Yapılması”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 64 (1), ss. 89-113.
Devrim SEVİMAY’ın haberi, “Soru-Cevap’ın Konuğu Fransız Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Jean Marcou”, (http://www.haber7.com/haber /20100222/Gul-Koskte-5-yıl-mi-7-yil-mi-oturmali.php) (Erişim Tarihi: 29 Şubat 2012).
Erdal ABDÜLHAKİMOĞULLARI, “5 Yıl 7 Yıl İkileminde 11. Cumhurbaşkanının Görev Süresi”, 19 Aralık Pazartesi, 2011, (http://www.ankarastrateji.org/yazar/doc-dr-erdel-abdulhakimoğullari/5-yil-7-yil-ikileminde-11-cumhurbaşkaninin-gorev-suresi/), (Erişim Tarihi: 29 Şubat 2012).
Erdal ONAR, “Türkiye’nin Başkanlık vaya Yarı Başkanlık Sistemine Geçmesi Düşünülmeli midir?” Başkanlık Sistemi, Türkiye Barolar Birliği Yay., 2005, ss.71-104.
Erdal ONAR, “1982 Anayasasının 2007 Yılında 5678 Sayılı Kanunla Değiştirilmesi Süreci Üzerine Düşünceler”, Prof. Dr. Ergun ÖZBUDUN’a Armağan, C: 2, Ankara, 2008, ss. 487-546.
Erdoğan TEZİÇ, Anayasa Hukuku, Beta Yay., İstanbul, 2009.
Erdoğan TEZİÇ, Erdoğan Teziç ve Sami Selçuk-Radyo Kuzey, “www.youtube.com/watch ?v=Dt7x5sfgfco”, (Erişim Tarihi: 28 Şubat 2012).
Ergun ÖZBUDUN, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yay, Ankara, 2011.
Ergun ÖZBUDUN, “Hükümet Sistemi Tartışmaları”, Yeni Türkiye, Ankara, Mart-Nisan 2013, ss. 205-213.
Ersan ŞEN, “Görev Süresi Neden 7 Yıl” (Haberi yapan Taha Dağlı), Sabah Gazetesi, 19.12.2011; (http://www.haber7.com/haber/20100222/Gul-Koskte-5-yıl-mi-7-yil-mi-oturmali.php) (Erişim Tarihi: 29 Şubat 2012).
Faruk BİLİR, “11. Cumhurbaşkanının Görev Süresi”, (http://www. ankarast-rateji.org/yazar/prof-dr-faruk-bilir/11-cumhurbaskaninin-gorev-suresi/) (Erişim Tarihi: 18 Mayıs 2014).
Fazıl SAĞLAM, Anayasa Hukuku Ders Notları, Yakın Doğu Üniversitesi Yay., Lefkoşa 2013.
Hüsamettin UĞUR, “Cumhurbaşkanının Görev Süresi ve Yeni Cumhurbaşkanı Seçimi Öncesinde Yapılması Gerekenler” Terazi Aylık Hukuk Dergi-si, Yıl: 7, Sayı: 65, Ocak 2012, ss. 24-31.
Kemal GÖZLER, İdare Hukuku, (CİLT I), Ekin Yay., Bursa, 2009.
Kemal GÖZLER, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Ekin Yay., Bursa, 2011.
Kemal GÖZLER, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Cilt: 1, Bursa, 2011.
Kemal GÖZLER, “Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Görev Süresi Ne Kadardır ve Bu Görev Süresi Kanunla Belirlenebilir mi?” Terazi Aylık Hukuk Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 66, Şubat 2012, ss. 36-50.
Kenneth NEWTON and Jan W. Van DETH, Foundations of Comperative Politics, Cambridge Universty Pres., 2010.
Kürşat ERDİL ve Ömer KESKİNSOY, “Cumhurbaşkanının Görev Süresi”, Ankara Barosu Dergisi, 2010/1, ss. 253-258.
Levent GÖNENÇ, Türkiye’de Seçim Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları, Adalet Yay, Ankara, 2008.
M.Tevfik GÜLSOY, “Gülsoy: Cumhurbaşkanın Görev Süresini Belirleme Yetkisi Meclis’in”, 22 Aralık 2011 Perşembe, www.haberler.com/gulsoy-cumhurbaskaninin-gorev-suresini-belirleme-3208944-haberi/, 29 Şubat 2012.
Mustafa ERDOĞAN, “Cumhurbaşkanının Görev Süresi 7 Yıldır”, Star Gazetesi, 13.02.2010 (http://www.hurfikirler.com/konular/yazdir.php?id=1306) (Erişim Tarihi: 16 Mayıs 2014).
Mustafa KOÇAK, “Cumhurbaşkanının Görev Süresi”, 03.09.2010, Radikal Gazetesi, (http://www.radikal.com.tr/yorum/cumhurbaskaninin_gorev_suresi-1016989) (Erişim Tarihi: 18 Mayıs 2014).
Ömer ANAYURT, “Referandumlar Üzerinde Anayasallık Denetimi Sorunu”, Prof. Dr. Ergun ÖZBUDUN’a Armağan, C: 2, Ankara, 2008.
Sabih KANADOĞLU, “Yeni Anayasa ve Gerçekler” Başlıklı Antalya Büyükşehir Belediyesi Paneli, 28 Ağustos 2012.
Sami SELÇUK, Erdoğan Teziç ve Sami Selçuk-Radyo Kuzey, “www.youtube.com/watch ?v=Dt7x5sfgfco”, (Erişim Tarihi: 28 Şubat 2012).
Sercan Coşkun KULAK, “Halkoylaması”, TBB Dergisi 2012 (101).
Taha AKYOL, “Fethullah Gülen Kısa Sürede Dönmez!”, Hürriyet Gazetesi, 16 Haziran 2012. (http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/20771838.asp) (Erişim Tarihi: 16 Mayıs 2014).
Thomas H. NEALE, “Presidential Terms and Tenure: Perspectivives and Proposals for Change”, Congressinal Research Service, October 19, 2009, p. 15., assets.opencrs.com/rpts/R40864_20091019.pdf, 8. 10. 2013.
Tunçer KARAMUSTAFAOĞLU, Seçme Hakkının Demokratik İlkeleri, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yay., Ankara, 1970.
Türk Anayasa Hukuku Mevzuatı, Editör: Erdal ABDÜLHAKİMOĞULLARI, Adalet Yayınevi, Ankara, 2011.