Evde Yaşayan Yaşlılarda Sosyal Katılımı Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi

Giriş: Çalışma evde yaşayan sağlıklı yaşlılarda sosyal katılım ile sosyodemografik özellikler, kognitif düzey, depresyon durumu, fonksiyonel düzey ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve yöntem: Bu çalışmaya evde yaşayan 113 gönüllü yaşlı katılmıştır. Yaşlıların demografik verileri katılımcılarla birebir görüşülerek kaydedilmiştir. Kognitif düzeyin değerlendirilmesi için Hodkinson Mental Test, depresyon durumunun değerlendirilmesi için ise Yesavage’in Geriatrik Depresyon Skalası’nın Kısa Formu (GDS) kullanılmıştır. Yaşlıların fonksiyonel düzeyleri Lawton ve Brody’nin Enstrümental Günlük Yaşam Aktiviteleri Skalası (EGYA) ve Katz’ın Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği (GYA) ile değerlendirilmiştir. Sosyal katılım düzeyinin belirlenmesi amacıyla Serbest zaman Aktiviteleri Değerlendirme Ölçeği, yaşam kalitesinin değerlendirilmesinde ise Dünya Sağlık Örgütü tarafından hazırlanmış olan Yaşlılar için Yaşam Kalitesi Ölçeği (WHOQL-OLD.TR) kullanılmıştır. Sonuçlar: Yaşlıların sosyal katılım düzeyleri ile sosyodemografik verileri incelendiğinde; erkeklerde entelektüel aktivitelere katılım (p<0.05), kadınlarda rekreasyonel aktivitelere katılım düzeyinin daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<0.05). Yalnız yaşayanların rekreasyonel aktivitelere (p<0.05), eşi ile birlikte yaşayanların entelektüel aktivitelere katılımları daha yüksek düzeyde bulunurken (p<0.05), sosyal, dini ve fiziksel aktivitelere katılım düzeyinin yaşam şekline göre farklılık göstermediği saptanmıştır (p>0.05). Yaşlılarda GYA, EGYA, kognitif düzey, depresyon durumu ve yaşam kalitesi ile toplam sosyal katılım düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkiye rastlanmıştır (p<0.05). Ayrıca EGYA, depresyon düzeyi, komşusu ile görüşme sıklığı, eğitim durumu ve yaşadığı yerin sosyal katılıma bağımsız etkisinin olduğu sonucuna da ulaşılmıştır (p<0.05). Tartışma: Bu çalışma; sosyodemografik özellikler, mental sağlık, GYA’nde bağımsızlık, yaşam kalitesi ile sosyal katılımı arasında ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Geriatrik rehabilitasyon uygulamalarına sosyal katılıma yönelik aktivitelerin de katılması yaşlı sağlığına olumlu katkı sağlayacaktır

Investigation of Factors Affecting Social Participation in Elderly People Living at Home

Introduction: This study was planned to investigate the relationships between social participation and demographics, cognitive status, depression level, functional status, quality of life in elderly people living at home. Material and Method: One hundred thirteen voluntary elderly people living at home were participated to this study. The data were obtained by face-to-face interviews. The questionnaire covered socio-demographic characteristics, administration of the Hodkinson Mental Test, Geriatric Depression Scale-Short Form (GDS-SF), Lawton Instrumental Activities of Daily Living (IADL) Scale, Katz Index of Independence in Activities of Daily Living (ADL), Leisure Time Activities Rating Scale and World Health Organization Quality of Life Instrument-Older Adults Module (WHOQOL-OLD). Results: The mean age of the participants was 71,4 ± 5,9 years. It was found a higher participating rate to recreational activities in women (p<0.05) and a higher participating rate to intellectual activities in men (p<0.05). Participating to recreational activities was higher in living alone (p<0.05) and participating to intellectual activities was higher in living with his/her partner (p<0.05). It was no significant difference between participating to social, religion and physical activities regarding life style (p<0.05). Also, it was a significant relation between social participation, ADL, IADL, cognitive status, depression status and quality of life (p<0.05). Otherwise, it was found independent effects of IADL, depression status, neighbourhood relations, education level on social participation (p<0.05). Conclusion: Results obtained from this study were presents relationships between social participation, sociodemographics, mental health, independent life in ADL and quality of life. Activities that intended for social participation in geriatric rehabilitation will positive contribution to health care for the elderly. Keywords: Aged; Leisure activities; Social participation
Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi-Cover
  • ISSN: 2147-8945
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2013
  • Yayıncı: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi