Sinem KARS, Özgür BEKTAŞ, Gökçen AKYÜREK

Ergenlerde Anne-Baba Tutumunun Duygu Düzenleme ve İyilik Haline Etkisinin İncelenmesi

Amaç: Ergenlerde anne-baba tutumu, duygu düzenleme ve iyilik hali arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Kastamonu İl Sağlık Müdürlüğü Devlet Hastanesi çalışanlarının 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılı içerisinde 6., 7. ve 8. sınıfa devam eden çocukları çalışma grubunu oluşturdu. Anne-baba tutumlarının değerlendirilmesinde Anne-Baba Tutum Ölçeği; duygu durumunun düzenlenmesini değerlendirilmesinde Ergenler için Duygu Düzenleme Ölçeği; iyilik halinin değerlendirilmesinde ise Beş Faktörlü İyilik Hali Ölçeği Ergen Formu kullanıldı. Ergenlerde anne-baba tutumu, duygu düzenleme biçimleri ve iyilik halleri arasındaki ilişki Spearman korelasyon katsayısı hesaplanarak incelendi. Anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edildi. Sonuçlar: Demokratik tutum gösteren anne-babaların çocuklarında dışsal işlevsel olmayan duygu düzenleme ile yaşamın kontrolü ve anlamlandırılması ve başa çıkma ve problem çözme arasında orta derecede negatif yönde (sırasıyla r =-0,479, p<0,05); r =-0,433, p<0,05); ihmalkar tutum gösteren anne-babaların çocuklarında içsel işlevsel olmayan duygu düzenleme ile sosyal yaşam arasında orta derecede pozitif yönde (r =0,484, p<0,05); otoriter tutum gösteren anne-babaların çocuklarında dışsal işlevsel olmayan duygu düzenleme ile olumlu kendilik algısı arasında orta derecede negatif yönde (r= -0,550, p<0,01) korelasyon tespit edildi. Tartışma: Ergenlerde anne baba tutumu, duygu düzenleme ve iyilik hali arasında ilişki tespit edildi. Bu nedenle, ergenlerle çalışan ergoterapistlerin anne baba tutumu ile ilgili yaklaşımları literatür ışığında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

adolesan, ebeveyn davranışı, tutum, duygu dışavurumu, ergoterapi

Purpose: It was aimed to investigate the relationship between parents' attitude, emotion regulation and wellness of adolescents. Material and Methods: The study group consisted of adolescent children of health professionals at Kastamonu State Hospital. The perceived parental attitudes were assessed by The Parenting Style Scale. The emotion regulation strategies were assessed by Regulation of Emotions Questionnaire. The Five Factor Wellness Inventory’s Teen Version was used to assess adolescents’ current state of holistic wellness. Spearman correlation was used to investigate the relationship between perceived parental attitudes, emotion regulation strategies and wellness of adolescents. Significance level was accepted as 0.05. Results: There was moderate negative correlation between external‐dysfunctional emotion regulation and control and meaning of life and coping and problem solving (respectively r =-0.479, p<0.05; r =-0.433, p<0.05) among adolescents with authoritative families and between external‐dysfunctional emotion regulation and positive self-esteem among adolescents with authoritarian families (r= -0.550, p<0.01). There was moderate positively correlation between internal‐dysfunctional emotion regulation and social life among adolescents with neglectful families (r =0.484, p<0.05). Discussion: There is a relationship between parental attitude, emotional regulation and wellness of adolescents. Therefore, the approaches of occupational therapists working with adolescents on parental attitudes were discussed and recommendations were made in the light of the literature.

Keywords:

Adolescent, Parental behavior, Attitude, Expressed emotion, Occupational therapy,

PDF

___

American Occupational Therapy Association. (2010). The role of occupational therapy with children and youth.
Bender, P. K., Reinholdt-Dunne, M. L., Esbjørn, B. H. ve Pons, F. (2012). Emotion dysregulation and anxiety in children and adolescents: Gender differences. Personality and Individual Differences, 53(3), 284- 288.
Branch, C. W.(1986). Racial attitude development among young black children as a function of parental attitudes: A longitudinal and cross-sectional study. Child Dev,57,712-721.
Brown, J., Mann, L. (1990). The relationship between family structure and process variables and adolescent decision making. Journal of Adolescence, 13, 25-37.
Creek, J., & Lougher, L. (2011). Occupational therapy and mental health. Elsevier Health Sciences.
Damon, W.(1983). Social and Personality Development. Morton and Company Inc., New York.
Darling, N. & Steinberg, L.(1993). Parenting style as context: Integrative model. Psych B,113: 487-496.
Dodge, K. A. ve Garber, J. (1991). Domains of emotion regulation. Ed.: J. Garberand ve K. A. Dodge, The Development of emotion regulation and dysregulation (pp. 3-14). Cambridge: Cambridge University Press.
Dornbusch, S. M., Ritter, P. L., Leiderman, P. H., ve ark. (1988).The relation of parenting style to adolescent school performance. Child Dev,58,1244-1257.
Dönmez, A. (1985). Denetim odağı, kendine saygı ve üç değişken:«Çevre büyüklüğü, yaş, aile ortamı». Eğitim ve Bilim, 10(55).
Duy, B. & Yıldız, M. A. (2014). Ergenler İçin Duygu Düzenleme Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(41), 23-35.
Eldeklioğlu, J. (2016). Karar stratejileri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(11).
Erdoğan, Ö. & Uçukoğlu, H.(2011). İlköğretim okulu öğrencilerin anne-baba tutumu algıları ı̇le atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ı̇lişkiler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 51-72.
Gross, J. J. ve Muñoz, R. F. (1995). Emotion regulation and mental health. Clinical Psychology: Science and Practice, 2, 151-164.
Hammell, K. R. W., & Iwama, M. K. (2012). Well-being and occupational rights: An imperative for critical occupational therapy. Scand J Occup Ther, 19(5), 385-394.
Hardaker, L., Halcomb, E. J., Griffiths, R., Bolzan, N., & Arblaster, K. (2007). The role of the occupational therapist in adolescent mental health: A critical review of the literature. Australian e-Journal for the Advancement of Mental Health, 6(3), 194-203.
John, O. P. ve Gross, J., J. (2004). Healthy and unhealthy emotion regulation: Personality processes, individual differences, and lifespan development. Journal of Personality, 72(6), 1301–1333.
Koole, S. L.(2010). The psychology of emotion regulation: an integrative review. (In J. D. Houwerand ve D. Hermans (Eds), Cognition and emotion: reviews of current research and theories (ss. 128-167). New York: Taylor & Francis Group.
Korkut Owen, F., & Öğretmen, T. (2013). Beş Faktörlü İyilik Hali Ölçeği-Ergen Formu: Türk Ergenler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 53-73.
Lamborn, S.D., Mounts, N.S., Steinberg, L., Dornbusch, S.M. (1991). Patterns of competence and adjustment among adolescents from authoritative, authoritarian, indulgent, and neglectful families. Child Dev, 62,1049-1065.
Maccoby, E. E. & Martin, J. A. (1983). Socialization in the context of the family: Parent-child interaction. P.H. Mussen & E.M. Hetherington(Eds.). Handbook of Child Psychology: Socialization, Personolity and Social Development (pp. 1-101) New York: Wiley.
Myers, J.E., & Sweeney, T.J. (2004). The indivisible self: An evidence-based model of wellness. Journal of Individual Psychology, 60, 234-244.
Peterson, D. R., Becker, W. C., Hellmer, L. A., Shoemaker, D. J., Quay, H. C.(1959). Parental rejection attitudes and control in children. Child Dev,30,119-130.
Phillips, K. F. V. & Power, M. J. (2007). A new self- report measure of emotion regulation in adolescents: The regulation of emotions questionnaire. Clinical Psychology and Psychotherapy, 14,145–156.
Silk, J. S., Steinberg, L. ve Morris, A. S. (2003). Adolescents’ emotion regulation in daily life: Links to depressive symptoms and problem behaviors. Child Dev, 74(6),1869-1880.
Steinberg, L., Elmen, J., Mounts, N. (1989). Authoritative parenting, psychosocial maturity, and academic success among adolescent. Child Dev,60,1424-1436.
Steinberg, L., Mounts, N. S., Lamborn, S. D., Dornbusch, S. M. (1991). Authoritative parenting and adolescent adjustment across varied ecological niches. J Research Adolesc,1:19-36.
Tuncay, A. Y. A. S., & Horzum, M. B. (2013). İlköğretim öğrencilerinin internet bağımlılığı ve aile internet tutumu. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 46-57.
World Health Organization. (2003). Promoting the health of young people in custody.
Yılmaz, A. (2000a). Anne-Baba Tutum Ölçeği’nin güvenirlik ve geçerlik çalışması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 7(3), 160-172.
Yılmaz, A. (2000b). Eşler arasındaki uyum ve çocuğun algıladığı anne-baba tutumu ile çocukların, ergenlerin, gençlerin akademik başarıları ve benlik algıları arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Zalewski, M., Lengua, L. J., Wilson, A. C., Trancik, A. ve Bazinet, A. (2011). Associations of coping and appraisal styles with emotion regulation during preadolescence. Journal of Experimental Child Psychology, 110, 141– 158.