Sâlih Zeki Bey’in Matematikle İlgili Küçük Bir Yapıtı: Hârika-i Hilkât

Çağdaş bilimlerin özellikle de matematiğin Türkiye’de tanınmasına ve yayılmasına önemli katkılarda bulunan Sâlih Zeki Bey, Hârika-i Hilkât adıyla yayımladığı risalede zihinden çok büyük sayılarla aritmetik işlemleri yapabilen Jacques Inaudi’yi tanıtmıştır. İtalyan asıllı bir çoban olan Inaudi, Paris’e yerleştikten sonra söz konusu yeteneğiyle dönemin Fransız bilginlerinin ilgisini çekmiş ve Bilimler Akademisi’nce oluşturulan bir komisyonun yürüttüğü araştırmalara ve incelemelere konu olmuştur. Tarafımızdan günümüz Türkçesine çevrilen işte bu çalışmada, Inaudi’nin yaşamından bir kesit ile komisyonca hazırlanan raporlara yer verilmektedir.

Salih Zeki Bey’s Report on Mathematics: Hârika-i Hilkât

Sâlih Zeki Bey, who made great contributions to the introduction and dissemination of contemporary sciences and especially of mathematics in Turkey, presented Jacques Inaudi - the talent that can accomplish complex arithmetical calculations from memory - in his dissertation named Hârika-i Hilkât. Inaudi was an Italian shepherd, caught the attention of French scholars with his talent after he moved to Paris. Then he became the research subject of the commission founded by the Academy of Sciences. This study that we translated into Turkish includes an overview of Inaudi’s life and the reports prepared by the commission.

___

  • -