Harf İnkılabı'nın Türk ve Dünya basınındaki yankıları

Harf İnkılabı basit bir yazı değişiminden ibaret olmayıp, halkı okuryazar yapmayı, Arap kültürünün etkisinden kurtarmayı ve çağdaş cumhuriyet bireyleri oluşturmayı hedeflemektedir. İstanbul Dolmabahçe Sarayı’nda kararlaştırılan yeni harflerin 1 Kasım 1928’de TBMM’nde kabul edilmesi ve Harf İnkılabı’nın resmiyet kazanmasıyla birlikte Türk basınına yeni harfleri halka öğretme konusunda büyük sorumluluk düşmüştür. 1 Kasım 1928’den önce yeni harflerin uygulanması konusunda yaşanabilecek sorunları etraflıca tartışan Türk basını, 1 Kasım 1928’den sonra yeni harfleri halka öğretmede bir okul vazifesi görmüştür. Bu süreçte Yunus Nadi’nin Cumhuriyet gazetesi Harf İnkılabı’nın yılmaz savunucusu olmuştur.Yeni harflerin kabulü tüm dünyada derin yankı uyandırmış, Türkiye’nin Batılılaşması yolundaki bu adımdan büyük memnuniyet duyulmuştur. National Geographic Magazine 1929 yılında Harf İnkılabı’nı özel bir sayı ile dünyaya anlatırken, İtalyan Messaggero Harf İnkılabı’nı Türk rönesansı olarak değerlendirmiştir.

The reflections of the alpabet reform in Turkish and world press

The Alphabet Revolution extended beyond a superficial change in writing styles. It is not only a step taken to prepare the general public to literacy, but also to free them from the Arab culture in order to make the Turkish people modern individuals of the Republic. The new letters were introduced in the Dolmabahçe Palace depending on the Law passed on December 1st 1928 in teh GNA. The Turkish Press undertook a great responsibility to introduce the new letters to the public. There emerged an ample debate about the difficulties of the Reform in the Press, and through this debate, the Press acted as a school in teaching the new alphabet. In this early period, the newspaper "Cumhuriyet" was an important advocate of the Alphabet Revolution. The application of the new letters had repercussions throught the world, the new Turkish reform was greatly appreciated in the world press. The National Geographic Magazine introduced the Alphabet Revolution in 1929 with a special issue, and the Italian Messaggeri wrote that this revolution was the Turkish Renaissance.

PDF

___

Atatürk'ün Bütün Eserleri, Cumhuriyet'in 80. Yılı Armağanı (1927-1929), C.22, (2007), Ankara, Kaynak Yay.
Atatürk'ün Fikir ve Düşünceleri, Haz:Utkan Kocatürk, (1999), Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi Yay.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri (1906-1938), C.II, (1981), Ankara, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yay.
Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri, C.IV, (1991), Ankara, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi Yay.
Atay, Falih Rıfkı (1955), Mustafa Kemal'in Mütareke Defteri, İstanbul, Sel Yay.
Aydemir, Şevket Süreyya (1993), Tek Adam, C.I11, İstanbul, Remzi Kitabevi.
Banoğlu, Ahmet Niyazi (1973), Atatürk'ün İstanbul'daki Hayatı (1899-1919-1927-1932), İstanbul, MEB. Basımevi.
İleri, Celal Nuri (2000), Türk İnkılabı, İstanbul, Kaknüs Yay.
Kansu, Mahzar Müfit (1966), Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürk'le Beraber, C.I, Ankara, TTK Yay.
Karal, Enver Ziya (1978), Osmanlı Tariflinde Türk Dili Sorunu, Bilim ve Kültür ve Öğretim Dili Olarak Türkçe, Ankara, TTK Yay.
Kaskatı, Necip "Atatürk'ün Selânik'teki Hülyaları", Cumhuriyet, 19 Ağustos 1948.
Kılıç, Selami (1991), "Türkiye'de Latin Harfleri Meselesi (1908-1928)", Atatürk Yolu, C.:2, S:7, s.551-573.
Kısıklı,Emine-Yazıcı Nevin (2007),"Yeni Türk Devletinin Oluşumunda ve Atatürk'ün Hayatında Dolmabahçe'nin Yeri ve Önemi", 150. Yılında Dolmabahçe Sarayı Uluslararası Sempozyumu, Bildiriler, İstanbul, C.I.
Kısıklı, Emine (2008)," 80. Yıldönümünde Harf İnkılabı ve Millet Mektepleri", 10 Kasım 2008 Atatürk Haftası Armağanı, Ankara, Ataşe Yay.
Kocatürk, Utkan (1999), Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, Ankara, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi Yay.
Korkmaz, Zeynep (1963), "Türk Dilinin Tarihi Akışı İçinde Atatürk ve Dil Devrimi",S. 147, s.31-60, AÜDTCF. Yay.
Levend, Agah Sırrı (1988), "Latin Harfleri Meselesi", Milli Kültür, Atatürk Özel Sayısı, S:63.
Özkaya, Yücel (1994), "Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın 1927 İstanbul ve Sonraki Gezileri", Atatürk Yolu, C.4, S. 14, s. 185-213.
Palazoğlu, Ahmet Bekir (1991), Başöğretmen Atatürk (1919-1928), C.I, Ankara, TC. MEB.Eğitim Araçları ve Donatım Dairesi Başkanlığı Yay.
Seçkin, Bekir Sami (1978)," Türk Devrim Tarihinde 1928 ", Ulusal Kültür, S.2.
Şimşir, Bilal N. (1992), Türk Yazı Devrimi, Ankara, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, TTK. Yay.
Tekin, Talat (1978), "Tarih Boyunca Türkçenin Yazısı", Ulusal Kültür, S.2.
Türk Parlamento Tarihi, TBMM, Dönem 1927-1931, Hazırlayan: Kazım Öztürk (1995), C.I,Ankara, Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu.
TBMM Zabıt Ceridesi, C.IV (1 Teşrin-i Sani/Kasım)
Türkdoğan, Orhan (1988), Sosyal Hareketlerin Sosyolojisi, Ankara, Kültür Bakanlığı Yay.
Ülkütaşır, M.Şakir (1973), Atatürk ve Harf Devrimi, Ankara, TDK Yay.
Gazeteler( 1923-1929)
Akşam, Cumhuriyet, Hakimiyet-i Milliye, İkdam, Milliyet, Vakit.