Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Bölgesel ve Küresel Güvenlik ve Barışa Katkısı

Soğuk Savaş’ı müteakip ülkelerin ulusal güvenlik anlayışı; terörizm, göç, kitle imha silahlarının yayılması gibi klasik savaş tehlikesinin ötesinde oluşan tehditlerle yeniden tanımlanmak zorunda kalmıştır. Bu bağlamda Balkanlar, Ortadoğu, Kafkasya gibi birçok krizin kol gezdiği bir coğrafyanın ortasında kalan Türkiye, yeni bir güvenlik anlayışı ile uluslararası arenada barışı ve güvenliği desteklemek adına daha aktif rol almaya başlamıştır. TSK, barışı destekleme faaliyetleri ile görev yaptığı ülkelerde gerginliklerin azaltılmasına ve krizlerin çözülmesine aktif katkıda bulunmaktadır. İkili ve çoklu ilişkiler çerçevesinde Silahlı Kuvvetler askeri eğitim işbirliği konularında ve NATO bünyesinde yürütülen çok uluslu barış gücü faaliyetleri ve barışı destekleme harekâtlarında başarılı ve aranan bir güç konumuna gelmiştir. Bu durum Türk dış ve güvenlik politikasın elini de güçlendirmektedir. TSK’nın yurt dışı faaliyetleri sayesinde yöre halkları ile edinilen dostluklar, Türkiye’nin o bölgelerdeki ticari, ekonomik ve kültürel ilişkileri ile akademik temasları canlandırmasıyla daha da pekişecektir

Anahtar Kelimeler:

Türk Silahlı Kuvvetleri, Ulusal/Küresel Güvenlik, Barışı Destekleme Harekâtı, Dış ve Güvenlik Politikası

CONTRIBUTION OF TURKISH ARMED FORCES TO THE REGIONAL AND GLOBAL SECURITY AND PEACE

After the end of Cold War, the national security concept has been redefined with the emergence of new threats such as terrorism, migration and weapons of mass destruction. In the new security environment, Turkey has taken over an active role in supporting peace and security as the country at the center of the Balkans, Middle East and Caucasia. The Turkish Armed Forces (TAF) contributes to crisis prevention and solution by participating to operations. It also has an active role in bilateral and multilateral military training activities under NATO umbrella. This position of TAF strengthens Turkey’s position in her foreign and security policy and in order for this to have long-term benefits; Turkey needs to support these activities of TAF by increasing commercial, economic and cultural relationships and academic cooperations

Keywords:

Turkish Armed Forces, national and global security, peace operations, foreign and security policy,

PDF

___

Akça, İsmet: Türkiye'de Ordu Devlet ve Güvenlik Siyaseti, İstanbul Bilgi Üniver- sitesi Yayınları, İstanbul 2010.

Akdeniz, Hüsmen: Jeopolitik ve Jeostratejik Teoriler Kapsamında Küreselleşmenin Geleceği ve Türkiye, Stratejik Araştırmalar Dergisi, Yıl 1, Sayı 2, Eylül 2003, s. 81-109.

Akın, Mustafa Şeref: Profesyonel Ordu ve Türk Silahlı Kuvvetleri, Kitap Dostu Yayınları, İstanbul 2008.

Altuğ, Kurtul: Ordu Siviller ve İhanetler, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul 2010.

Balkan Celil: Sonrasında Türkiye`nin Ulusal Güvenlik Sorunları, Toplumsal Dö- nüşüm Yayınları, İstanbul 2006.

Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü (2008a), İnternet Adresi: http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/kitaplar/isteturkiye/turkce/dunya23 7.htm, (Erişim Tarihi: 13.09.2008).

Barış için Ortaklık Eğitim Merkezi, internet adresi: http://www.bioem.tsk.tr/ anasayfa.htm (Erişim Tarihi: 02.02.2010).

Bögün, Hasan: ABD ve AB Belgeleriyle Türk Ordusu / 12 Eylül 1980'den Çuval Olayına, Kaynak Yayınları, İstanbul 2007.

CNN Türk, www.cnnturk.com/.../turkiye/.../turk.deniz.gorev.grubu.../index.html, (Erişim Tarihi: 11.05.2010).

Çakmak, Haydar: Uluslararası Krizler ve Türk Silahlı Kuvvetleri, Platin Yayınevi, Ankara 2004.

Çora, A. Nazmi: Türk Komutanlarının İzlenimleriyle Çekiç Güç, Toplumsal Dönü- şüm Yayınları, İstanbul 2008.

Çora, A. Nazmi: Çekiç Güç'ün Gizli Günlüğü, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul 2007.

Rieff, David: Slaughterhouse: Bosnia and the failure of the West, Simon & Schus- ter New York 1996.

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, http://www.dzkk.tsk.tr/tdgg/maksat.php (Erişim Tarihi: 11.5.2010).

Devlet, Nadir: Kafkasya, Orta Asya, Güney ve Doğu Asya’daki Kriz Kaynakları ve Bölgelerin Türkiye’nin Güvenliğine Etkileri, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı (SAREM), Türkiye, NATO ve Avrupa Birliği Perspektifinden Kriz Bölgelerinin İncelenmesi ve Türkiye’nin Güvenliğine Etkileri, İkinci Uluslararası Sempozyum Bildirileri, 27-28 Mayıs 2004, Ankara 2004, s. 203-218.

Dursun, Davut: Siyaset Bilimi, 2. baskı, Beta Yayınları, İstanbul 2004;

Erendil, Muzaffer: Tarihte Strateji (Askeri Stratejiden Milli Stratejiye), Genelkur- may Basımevi, Ankara 1998.

Eslen, Nejat: Tarih Boyu Savaş ve Strateji, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2009.

Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı (SAREM), Türkiye, NATO ve Avrupa Birliği Perspektifinden Kriz Bölgelerinin İncelenmesi ve Türki- ye’nin Güvenliğine Etkileri, İkinci Uluslararası Sempozyum Bildirileri, 27- 28 Mayıs 2004, Ankara 2004.

Helmig, Jan: Geopolitik – Annaeherung an ein schwieriges Konzept, Aus Politik und Zeitgeschichte, No. 20-21/2007, ss. 31-37;

Honig, Jan Willem and Norbert Both: Srebrenica: Record of a War Crime, Penguin Books, New York, 1997.

İlhan, Suat: Jeopolitik Çalışmalar, Jeopolitik – Aylık Strateji Dergisi, No 5. http://www.jeo politik.org/ilhan-5-1.asp (Erişim Tarihi: 20.04.2007).

İlhan, Suat: Jeopolitik Duyarlılık, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1989.

İzzetbegoviç, Aliya: Tarihe Tanıklığım, Klasik Yayınları, İstanbul 2003.

Jobelius, Matthias ve Reinhard Krumm: Der Kaukasus-Konflikt - Russland und Georgien ein Jahr danach, Friedrich-Ebert Stiftung, Internationale Politikanalyse, files/id/ipa/06747pdf (Erişim Tarihi: 10.05.2010). 2009,

http://library.fes.de/ pdf

Karabulut, Bilal: Strateji, Jeostrateji, Jeopolitik, Platin yayınları, Ankara 2005.

Karaca, Kutay: Küresel Enerji Stratejileri Karşısında Türkiye’nin Jeostratejik ve Jeopolitik Konumu, Stratejik Araştırmalar Dergisi, Yıl 5, Sayı 10, Eylül 2007, s. 15-33.

Karatay, Osman: Bosna-Hersek Barış Süreci, Karam Yayınları, İstanbul 2003.

Milli Güvenlik Kurulu, http://www.mgk.gov.tr/Turkce/sss.html, (Erişim Tarihi: 23.10.2008).

Milliyet Gazetesi, 22 Temmuz 2006, İnternet Adresi: http://www.milliyet.com.tr/ 2006/ 07/22/guncel/axgun02.html. (Erişim Tarihi: 13.09.2008).

Misha, Glenny: The Balkans: Nationalism War and the Great Powers – 1804-1999, Penguin Books, London 1999.

Oran, Baskın: Uluslararası ve İç Hukukta Çekiç Güç’ün Yasal Dayanakları Sorunu, http://baskinoran.com/makale/BO-cekicguc.pdf 10.05.2010). (Erişim Tarihi:

Oran, Baskın: Kalkık Horoz - Çekiç Güç Ve Kürt Devleti, Bilgi Yayınevi, İstanbul 1998.

Oran, Baskın (Ed.): Türk Dış Politikası, Cilt II, 1980-2001, İletişim Yayınları, İs- tanbul 2001.

Özdağ, Ümit: Menderes Döneminde Ordu-Siyaset İlişkileri - 27 Mayıs İhtilali Bo- yut Yayın Grubu, İstanbul 2004.

Özey, Ramazan: Jeopolitik ve Jeostratejik Açıdan Türkiye, Marifet Yayınları, İstanbul 1998

Perinçek, Doğu: Türk Ordusu'nda Strateji Sorunu ve Üç Genelkurmay Başkanı Kaynak Yayınları, İstanbul 2009.

Radikal Gazetesi; Lübnan’daki Türk askerinin görev süresi uzuyor, 6 Temmuz 2008; İnternet Adresi: http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType= De- tay&ArticleID=886351&Date=06. 07.2008&CategoryID=81. (Erişim Ta- rihi: 24.08.2008).

Sabah Gazetesi, TBMM 1950`den bu yana 20 kez tezkere verdi, 10 Ekim 2007, internet adresi: http://arsiv.sabah.com.tr/2007/10/10/haber, 7F9B11A79FA 94BF6BCA2B89337DAB167.html , (Erişim Tarihi: 25.11.2008).

Şahbaz, İbrahim: Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Emek Kitap ve Yayınevi, 3. Baskı, 2008 Ankara.

Schlögel, Karl: Im Raume lesen wir die Zeit – Über Zivilisationsgeschichte und Geopolitik, Carl Hanser Verlag München/Wien 2003.

Selver, Mustafa: Balkanlara Stratejik Yaklaşım Ve Bosna, IQ Kültür Sanat Yayın- cılık, İstanbul 2003.

Soylu, Hakkı: Enerji Koridoru Olma Yolunda Türkiye İçin Doğal Gazın Önemi, Stratejik Araştırmalar Dergisi, Yıl 5, Sayı 10, Eylül 2007, s. 1-14.

Taşdemirci, Ersoy: Jeopolitik ve Türkiye’nin Jeopolitik Durumu. Silahlı Kuvvetler Dergisi, No. 323, Eylül 1989.

Terörle Mücadele Mükemmeliyet Merkezi, http://www.tmmm.tsk.tr/anasayfa.htm, (Erişim Tarihi: 25.04.2010).

Topur, Tuncer: Milli Güvenlik ve Türkiye, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2005.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Seçkin Yayıncılık, 2006 Ankara. Türk Silahlı Kuvvetleri,

http://www.tsk.mil.tr/1_TSK_HAKKINDA/

_1_Tarihce/tarihce.html,

http://www.tsk.mil.tr/1_TSK_

HAKKINDA/1_6_Kuvvet_Yapisi/kuvvet_yapisi.htm, 12.09.2009); (Erişim Tarihi: 11.09.2009); (Erişim Tarihi: http://www.tsk.mil.tr/1_TSK_HAKKINDA/1_3_Gorevi/gorevi.htm, (Eri- şim ULUSLARARASI_ILISKILER/4_6_Turkiyenin_Barisi_Destek leme_Harekâtina_Katkilari/konular/Turk_Silahli_Kuvvetlerinin_Bolge_Ba risina_Yaklasimi.htm, http://www.tsk.mil.tr/4_ Turkiyenin_Barisi_Destekleme_harekâtina_Katkilari/konular/Turk_Silahli _%20Kuvvetlerinin_Barisi_Destekleme_Harekâtina_Katkilari.htm, şim Tarihi: 12.09.2009). 2008); http://www.tsk.mil.tr/4_ (Erişim Tarihi: 12.09.2009);

ULUSLARARASI_ILISKILER/4_6_ (Eri

Tuna, Gülgün: Yeni Güvenlik, Nobel Yayın, Ankara 2003.

Yahnici, Şevket Bülend: Çekiç Güç'ten Kürt Açılımı'na, Truva Yayınları, İstanbul 2010.

Yahya, Harun: Gizli El Bosna’da, Vural yayıncılık, İstanbul 1996.

Yavuz, Celalettin: Türk Deniz Kuvvetleri ve Somali’de Korsan Avı, 18. Şubat 2009, TÜRKSAM, İnternet Adresi: http://www.turksam.org/tr/a1588.html, (Erişim Tarihi: 20.03.2009).

Yeniçeri, Özcan. Jeopolitik ve Jeostratejik konumunun Türkiye’ye yönelttiği Teh- ditler. http://www.benimblog.com/levent/4049/ (Erişim tarihi: 30.04.2007).

Yeni Şafak Gazetesi, 10 Şubat 2009, İnternet Adresi: http://yenisafak.com.tr /Politika/?t=10.02.2009&i=168463, http://www.yenisafak.com.tr/ Gundem/?t=03.02.2010&i= 239277, (Erişim Tarihi 08.03.2010). (Erişim Tarihi: 18.02.2009);

Zaman Gazetesi, 31 Ekim 2009, İnternet Adresi: http://www.zaman.com.tr/haber. do?haberno=910080&keyfield=54534B2041726E617675746C756B, (Eri- şim Tarihi: 02.03. 2010); http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno= 982542 (Erişim Tarihi: 11.05.2010).