CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN AMACI “Objektif gerçeğin keşfi mi? Yargısal (kazai) bir gerçeklik inşa etmek mi?”

Ceza muhakemesi hukukunun gerçeğe ulaşma amacından ne anlaşılması gerektiği, uzunca süredir tartışılan bir konudur. Tartışmaların odak noktası, söz konusu gerçeğin mahiyetine ilişkindir. Bu kapsamda meselenin, şu sorular üzerinden tespit edilmesi mümkündür; “ceza muhakemesi sonucunda ulaşılmak istenen, suç olayının gerçekleştiği zamana ait, tarihsel, maddi, objektif bir gerçek midir? Yoksa yargılama sonucunda verilecek kararın dayanağını, inşai ve yargısal (kazai) bir gerçek mi oluşturmaktadır? Yargılama yapılmaksızın çözülen uyuşmazlıklarda verilen kararların gerçeğe uygunluk kriteri nedir?” Cevabın ne olacağı noktasında, özellikle ceza muhakemesinin, bu alana hakim olan ilkelere göre şekillenen normatif yapısı, tarihsel süreç ve modern ceza hukukunda son dönemde meydana gelen gelişmeler belirleyicidir. Çalışmada, ceza muhakemesi hukukunun gerçeğe ulaşma amacı, bu çerçevede ele alınacak olup sistematik bir değerlendirmeye olanak sağlamak adına, gerçeklik teorilerinden faydalanılarak bir izah ortaya konulmaya gayret edilmiştir.

THE PURPOSE OF CRIMINAL PROCEDURE LAW Searching for objective truth or establishing a judicial truth?

It is long-discussed issue of what is the meaning of finding truth in criminal procedure law. The focus of discussions is the quality of the truth. In thiscontext, it is possible to determine the issue through the following questions; “Isit a historical, material, objective truth which is desired to be reached as a resultof criminal procedure? Does desicion base on a constructive and judicial truth?What is the criteria of truth in context of alternative dispute resolutions?” Thenormative structure of the criminal procedure, which is shaped according to theprinciples prevailing in this field, the history of criminal procedure law andrecent developments in modern criminal law will be decisive for the answer. In this study, the purpose of the criminal procedure law will be discussed within this framework and an explanation has been made by using of theories of truth to be able to make a systematic evaluation.

___

  • ACHENBACH, Hans, Historische und dogmatische Grundlagen der strafrechtssystematischen Schuldlehre, J. Schweitzer Verlag, Berlin 1974.
  • AYDIN, Devrim, Ceza Muhakemesi Kanununda İtiraz, TBB Dergisi, S.65 (2006), (s.61-72).
  • AYDIN, Devrim, Ceza Muhakemesinde Deliller, Ankara 2014.
  • BELING, Ernst, Deutsches Strafprozessrecht (mit Einschluss des Strafgerichtsverfassungsrechts), Walter de Gruyter, Berlin und Leipzig, 1928.
  • BEULKE, Werner, Strafprozessrecht, 11. Auflage, C.F.Müller, 2010.
  • CANPOLAT, Can/SABUNCUOĞLU, Zeyyat, Uzlaştırma, 2. Baskı, Legal, İstanbul 2019.
  • CANPOLAT, Can, Kusur İlkesi Işığında Mazeret Nedeni Olarak Zorlayıcı Cebir, Adalet, Ankara 2016.
  • CENTEL, Nur/ZAFER, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Baskı, Beta, İstanbul 2017.
  • CİHAN, Erol, Ceza Muhakemesi Hukukunun Gayesi, İÜHFM, C.28 (1962), S.3-4, (s.701-712).
  • COING, Helmut, Grundzüge der Rechtsphilosophie, Walter de Gruyter, Berlin 1950.
  • DEDES, Christos, Grundprobleme des Beweisverfahrens, in: Gedächtnisschrift für Hilde Kaufmann, Walter de Gruyter, Berlin 1986, (s.929-946).
  • EISENBERG, Ulrich, Beweisrecht der StPO Spezialkommentar, 10. Vollständig überarbitete und teilweise erweiterte Auflage, C.H.Beck, München 2017.
  • ENGISCH, Karl, Wahrheit und Richtigkeit im juristischen Denken (Vortrag, gehalten beim 491. Stiftungsfest der Ludwig-Maximilian-Universität München am 6. Juli 1963), Münchener Universitätsreden Neue Folge Heft 35, Max Hueber Verlag, München 1963.
  • ENGLICH, Birte, Urteilseinflüsse vor Gericht, in: Handbuch der Rechtspsychologie (hrsg. von Renate Volbert und Max Steller), Hogrefe Verlag, Göttingen 2008, (486-496).
  • ERDÖNMEZ, Güray, Medeni Usul Hukukuna Hakim Olan İlkeler, in: Pekcanıtez Usul, 15. Bası, XII Levha, İstanbul 2017.
  • ERSOY, Uğur, Ceza Muhakemesinin Amacı Üzerine Eleştirel Bir Yaklaşım, in: Uğur Alacakaptan’a Armağan C.1, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2008, (s.291-299).
  • FEYZİOĞLU, Metin, Ceza Muhakemesi Hukukunda Tanıklık, US-A Yayıncılık, Ankara 1996.
  • GMÜR, Rudolph/ROTH, Andreas, Grundniss der deutschen Rechtsgeschichte, 15. Auflage, Franz Vahlen 2018. (von) GOETHE, Johann Wolfgang, Maximen und Reflexionen, Verlag der Goethe Gesellschaft, Weimar 1907.
  • GÖSSEL, Karl Heinz, Ermittlung oder Herstellung von Wahrheit im Strafprozeß?, Schriftenreihe der Juristischen Gesellschaft zu Berlin Heft 165, Walter de Gruyter, Berlin 2000.
  • GUTMANN, Thomas, Wahrheit, in:Beweis (Baden-Badener Strafrechtsgespräche herausgegeben von Prof. Dr. Thomas Fischer), Nomos, Baden Baden 2019, (s.11-25).
  • HAFIZOĞULLARI, Zeki, Hukuka Aykırı Surette Elde Edilen Deliller Meselesi, Yeni Türkiye, Yargı Reformu Özel Sayısı, Yıl:2, Sayı: 10, Temmuz-Ağustos 1996, (s.638-644).
  • HEGER, Martin, Strafprozessrecht, W. Kohlhammer, 2013.
  • HEGMANN, Sigrid, StPO § 102, in: Beck’scher Online-Kommentar StPO, 36. Edition, Verlag C.H.BECK, München 2020.
  • HETTINGER, Michael, Die Absprache im Strafverfahren als rechtsstaatliches Problem, JZ, 66. Jahrg., Nr. 6 (18. März 2011), (s.292-301).
  • KARAKEHYA, Hakan, Ceza Muhakemesinde Maddi Gerçek, Eskişehir Barosu Dergisi, Haziran 2006.
  • KARAKEHYA, Hakan, Dolaylı Maddı̇ Gerçek: Ceza Muhakemesı̇nde Yargılama Makamının Maddı̇ Gerçeğe Delı̇ller Aracılığıyla Ulaşma Zorunluluğu Üzerı̇ne, TAAD, Yıl 7, Sayı 27 (2007), (s.59-82).
  • KARAKEHYA, Hakan, Ceza Muhakemesinin Amacı, İÜHFM C. LXV, S.2, (s.121-142).
  • KARGL, Walter, Wahrheit, Überzeugung und Wissen im Strafverfahren, - Über die Voraussetzungen der Erkenntnis im Schatten des Zweifels-, Archiv für Rechts- und Sozialphilosophie, Volume 105, Issue 2, 2019, (s.171-204).
  • KETTE, Gerhard/KONECNI, Vladimir J., Communication Channels and Gender Differences in Decoding and Integration of Cues in Legal Decision-Making, in: Psychology, Law, and Criminal Justice, (314-326).
  • KINDHÄUSER, Urs, Strafprozessrecht, 3. Auflage, Nomos, Baden-Baden 2013.
  • KOCA, Mahmut, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Deliller”, CHD., Y.1, S.2, Aralık 2006, (s.207-225).
  • KOCH, Raphael, Mitwirkungsverantwortung im Zivilprozess, Mohr Siebeck, Tübingen 2013.
  • KOKKINAKIS, Kriton, Strafprozessuales operatives Vorgehen und strafrechtliches Rückwirkungsverbot, LIT Verlag, Hamburg 2001.
  • KRAMER, Bernhard, Grundbegriffe des Strafverfahrensrechts, 5. Aufl., Stuttgart, 2002.
  • KUDLICH, Hans, Einleitung, in: MüKoStPO, 1. Auflage, München 2014.
  • KÜHNE, Hans Heiner, Einleitung §§ 1-47 StPO, (Abschnitt B), in: LöweRosenberg, Die Strafprozeßordnung und das Gerichtsverfassungsgesetz Großkommentar, Erster Band, 26., neu bearbeitete Auflage, Walter de Gruyter, Berlin 2006.
  • KÜHNE, Hans Heiner, Strafprozessrecht, 9. völlig neue bearbeitete und erweiterte Auflage, Heidelberg 2015.
  • MERAKLI, Serkan, Ceza Hukukunda Kusur, Seçkin, Ankara 2017. Mevlânâ Celâleddin Rûmî, Mesnevî, C.III, çev. Veled İzbudak, MEB Yayını, İstanbul 1990
  • MÜLLER DIETZ, Heinz, Der Wahrheitsbegriff im Strafverfahren, Zeitschrift für Evangelische Ethik (15), 1971, (s.257-272).
  • NEUMANN, Ulfrid, Materiale und prozedurale Gerechtigkeit im Strafverfahren, ZStW 101 (1989), (s.52-74).
  • NEUMANN, Ulfrid, Wahrheit im Recht, in:Beweis (Baden-Badener Strafrechtsgespräche herausgegeben von Prof. Dr. Thomas Fischer), Nomos, Baden-Baden 2019, (s.27-40).
  • NIETHAMMER, Emil, Der Kampf um die Wahrheit im Strafverfahren, in: Festschrift für Wilhelm Sauer zu seinem 70. Geburtstag am 24. Juni 1949, Walter de Gruyter, Berlin 1949, (s.26-43).
  • OSWALD, Margit Ε./DREWNIAK, Regine, Attitude and Behavior of Male and Female Judges Concerning the Punishment of Offenders, in: Psychology, Law, and Criminal Justice (International Developments in Research and Practice), Walter de Gruyter, Berlin 1996, (296-305).
  • ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/BACAKSIZ, Pınar/TEPE, İlker, Ceza Muhakemesi Hukuku, 11.Baskı, Seçkin, Ankara 2018.
  • ÖZTÜRK, Bahri, Ceza Muhakemesi Hukukunda Koğuşturma Mecburiyeti (Hazırlık Soruşturması), Ankara 1991.
  • PAULUS, Rainer, Prozessuale Wahrheit und Revision, in: Festschrift für Günter Spendel zum 70. Geburtstag am 11. Juli 1992, Walter de Gruyter, Berlin 1992, (s.687-718).
  • PEKCANITEZ, Hakan, Medeni Usul Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler, in: Pekcanıtez Usul, 15. Bası, XII Levha, İstanbul 2017.
  • RANFT, Ottfried, Bemerkungen zu den Beweisverboten im Strafprozeß, in: Festschrift für Günter Spendel zum 70. Geburtstag am 11. Juli 1992, Walter de Gruyter, Berlin 1992, (s.719-736).
  • RESCHER, Nicholas, Philosophische Vorstellungen -Studien über die menschliche Erkenntnis-, Ontos Verlag, Frankfurt 2012.
  • ROXIN, Claus/SCHÜNEMANN, Bernd, Strafverfahrensrecht, 27. Auflage, C.H. Beck, München 2012.
  • SANDER, Günther, § 261 StPO, in: Löwe-Rosenberg, Die Strafprozeßordnung und das Gerichtsverfassungsgesetz Großkommentar, Band 6, 26., neu bearbeitete Auflage, Walter de Gruyter, Berlin 2006.
  • SCHMIDT, Eberhard, Lehrkommentar zur Strafprozessordnung und zum Gerichtsverfassungsgesetz, Teil I, 2., völlig durchgearbeitete und erneuerte Auflage, Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1964.
  • STÜRNER, Rolf, Die Aufklärungspflicht der Parteien des Zivilprozesses, J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen 1976.
  • THEILE, Hans, Wahrheit, Konsens und § 257c StPO, NStZ 2012, (s.666-671).
  • TRÜG, Gerson/KERNER, Hans Jürgen, Formalisierung der Wahrheitsfindung im (reformiert-) inquisitorischen Strafverfahren? Betrachtungen unter rechtsvergleichender Perspektive, in: Festschrift für Reinhard Böttcher zum 70. Geburtstag am 29. Juli 2007, Walter de Gruyter, Berlin 2007, (s.191-212).
  • TRÜG, Gerson, Erkenntnisse aus der Untersuchung des US-amerikanischen plea bargaining-Systems für den deutschen Absprachendiskurs, ZStW 120 (2008), Heft 2, (s.331-374).
  • ÜNVER, Yener/HAKERİ, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 16. Baskı, Adalet, Ankara 2019.
  • ÜNVER, Yener, “Ceza Muhakemesinde İspat, CMK ve Uygulamamız”, CHD., Y.1, S.2, Aralık 2006, (s.103-205).
  • VOLK, Klaus/ENGLÄNDER, Armin, Grundkurs StPO, 8. neu bearbeitete Aufl., München, 2013.
  • WEßLAU, Edda, Das Konsensprinzip im Strafverfahren -Leitidee für eine Gesamtreform?, Nomos, Baden-Baden 2002.
  • WEßLAU, Edda, Wahrheit und Legenden: die Debatte über den adversatorischen Strafprozess, in: Feschrift für Bernd Schünemann zum 70. Geburtstag am 1. November 2014, Walter de Gruyter, Berlin 2014.
  • WOLTER, Jürgen, Kriminalpolitik und Strafprozessrechtssystem, in: Festschrift für Claus Roxin zum 70. Geburtstag am 15. Mai 2001, Walter de Gruyter, Berlin 2001, s.1150, (s.1141-1171).
  • YENİSEY, Feridun/NUHOĞLU, Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, 6. Baskı, Seçkin, Ankara 2018.
  • YENİSEY, Feridun, “Ceza Muhakemesi Hukukunda (Hukuka Uygun Bir Şekilde Elde Edilmiş) Delil”, CHD., S.:4, Y.:2, Ağustos 2007, (s.5-60).
  • YILDIRIM, Kamil, Medeni Usul Hukukunda Delillerin Değerlendirilmesi, Kazancı, İstanbul 1990.