Ekrem Şanver ÇELİK, Ayhan ASLAN, Mustafa ALPARSLAN

BALIKLARDA KAN GLUKOZUNU ETKİLEYEN BAŞLICA FAKTÖRLER

Balıklarda kan glukoz düzeyini çevresel ve biyolojik faktörler önemli derecede etkileyebilmektedir. Biyolojik faktörlerin başında balık türü, populasyon, üreme ve cinsiyet gelirken çevresel faktörlerin başında ise suyun özellikleri, sudaki toksik ve kirletici maddeler, mevsim ve yıllık döngü gelmektedir. Balıklarda gözlemlenen kan değerlerinin doğru bir şekilde yorumlanması için onları etkileyen faktörlerin bilinmesi ve göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu makalede, başlıca faktörlerden balık türü, üreme, mevsim, su sıcaklığı, hastalık, ağır metal ve pestisitlerin bazı balık türlerinde kan glukoz düzeyine etkileri ortaya konulmuş ve bu faktörlerin kan glukozunu etkilediği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Balık, Kan, Glukoz, Biyolojik ve Ekolojik Faktörler

MAIN FACTORS AFFECTING BLOOD GLUCOSE LEVEL IN FISH

Environmental and biologic factors can seriously effect the blood glucose level of fish. Fish species, population, reproduction and sex are among the important biological factors, while environmental factors can be described as features of water, toxic and pollutant matters, seasonal and annual cycle. Consideration and knowledge about factors affecting blood parameters are an important matter for evaluating blood parameters in fish. In the present article, the effects of main factors such as fish species, reproduction, seasonal, water temperature, disease, heavy metal and pesticide on blood glucose levels in some fish species, were evaluated, and it was concluded that these factors affected blood glucose level.

Keywords:

Fish, Blood, Glucose, Biological and Ecological Factors,

PDF

___

E. E. Keha, İ. Küfrevioğlu, Biyokimya, Derya Kitabevi, Trabzon, (2000) 663.
T. Lovell, Nutrition and Feeding of Fish, New York, America, (1989) 260.
İ. Akyurt, Balık Besleme, Mustafa Kemal Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Ders Kitapları, Hatay, 3 (2004) 226. 4. B.
Hoşsu, A. Y. Korkut, A. Fırat, Balık Besleme ve Yem Teknolojisi, I. Ege Üniversitesi Su Ürünleri
Fakültesi Yayınları, İzmir, 50(19) (2001) 295.
A. Girgin Başusta, Balık Biyolojisi Araştırma Yöntemleri, Nobel Yayın, Ankara, 772 (2005) 498.
C.Y. Chen, G.A. Wooster, R.G. Getchell, P.R. Bowser, M.B. Timmons, Aquaculture, 218 (2002) 89. 7. A.
Azizoğlu, İ. Cengizler, Tr. J. of Veterinary and Animal Sciences, 20 (1996) 425. 8. A.
Yıldırım, M. Türkmen, İ. Altuntaş, Tr. J. of Veterinary and Animal Sicences, 23 (1999) 373.
S. Aydın, A. Yıldırım, O. Erdoğan, Turk. J. Vet. Anim. Sci., 24 (2000) 523.
A. Yıldırım, M. Türkmen, İ. Altuntaş, Turk. J. Biol., 24 (2000) 49.
E. Ş. Çelik, H. Çakıcı, OMU Zir. Fak. Dergisi, 20(2) (2005) 15.
J. K. Jeon, P. K. Kim, Y. J. Park, H. T. Huh, J. Korean Fish. Soc., 28(2) (1995) 123.
M. Atamanalp, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, (2000) 120.
E. Ş. Çelik, Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 22(1-2) (2005) 115.
L. C. Folmar, T. Moody, S. Bonomelli, J. Gibson, Journal of Fish Biology, 41 (1992) 999.
WR. Miller, AC. Hendricks, JR. J. Cairns, Can J Fish Aquat Sci., 40 (1983) 420.
J. B. Smith, et al., The Progressive Fish-Culturist, 49 (1987) 108.
C. Audet, G. Claireaux, Can. J. Fish. Aquat., Sci., 49 (1992) 870.
D. S. Kaminska, U. Loos, V. Maier, H. H. Didschuneit, E. F. Pfeif-fer, Horm. Metabol. Res., 20 (1988) 727.
J. R.Strange, Transactions of The American Fisheries Society, 109 (1980) 298.
A. J. Matty, Fish Endocrinology, Croom Helm London and Sydney, Timber Press Portland, Oregan, (1985) 267.
A. Şahan, İ. Cengizler, Turk. J. Vet. Anim. Sci., 26 (2002) 849.
İ. Cengizler, A. Şahan (Azizoğlu), Turk. J. Vet. Anim. Sci., 24 (2000) 205.
D. Carthy, J. Stevenson, M. Roberts, J. Fish. Biol., 5 (1971) 1.
S. Chun, M. Oh, Marine Science Natl. Fish. Unıv. Pusan., 21 (1989) 205.
E. Rimsh, L. Adamova, All-Union Research Institute of Marine Fisheries and Oceanography, 81(1) (1973) 150.
M. Kocabatmaz, G. Ekingen, Doğa Bilim Der., 8(2) (1984) 149.
T. Aoki, Fish Diseases and Disorders. CABI Publishing, USA, (1999.
H. Yavuzcan Yıldız, S. Bekcan, A. C. Karasu Benli, M. Akan, Israel Journal of Veterinary Medicine, 60(3) (2005) 91.
L. S. Smith, Introduction to Fish Physiology, Argent Lab., New York, (1991).
S. Aydın, A. Çiltaş, Ö. C. Bilgin, Turk. J. Vet. Anim. Sci., 25 (2001) 643.
S. Aydın, Z. Erman, Third International Symposium on Aquatic Animal Healt (August 30- September 2, 1998). Baltimore, Maryland, USA, (1998).
E. Ş. Çelik, S. Aydın, Fish Physiology and Biochemistry, 32(3) (2006) 255.
C. Haux, A. Larsson, Aquat. Toxicol., 5 (1984) 129.
K. Yamawaki, W. Hashimoto, K. Fujii, J. Koyama, Y. Ikeda, H. Ozaki, Bulletin of the Japanese Society of Scientific Fisheries, 52(3) (1986) 459.
S. Karataş, C. Erdem, B. Cicik, Ekoloji, 14(55) (2005) 18.
A. C. Ricard, C. Daniel, P. Anderson, A Hontela, Arch. Environmental Contam. Toxicol., 34(4) (1998) 377.
T. S. Gill, J.C. Pant, Toxicology Letters 18 (1983) 195.
C. B. R. Martinez, M. Y. Nagae, C. T. B. V. Zaia, D. A. M. Zaia, Braz. J. Biol., 64(4) (2004) 797.
M. M. Vijayan, C. Pereira, E. G. Grau, G. K Iwama, Biochem. Physiol., 116c(1) (1997) 85.
H. M. Levesque, T. W. Moon, G. C. Campbell A. Hontela, Aquatic Toxicology 60(3-4) (2002) 257.
A. R. Shakoori, A. L. Mughal, M. J. Iqbal, Bull. Environ. Contam. Toxicol., 57 (1996) 487.
V. Lusková, M. Svoboda, J. Kolárová, Acta Vet. Brno, 71 (2002) 117.
J. J. Ceron, E. Sancho, M. D. Ferrando, C. Gutıerrez, E. Andreu, Toxicol. Environ. Chem., 60 (1997) 201.
A. Demael, D. Lepot M. Cossarini, G. Monod, Ecotoxic. and environ. safety., 13 (1995) 346.
B. K. Das, S. C. Mukherjee, Comparative Biochemistry and Physiology Part C, 134 (2003) 109.
E. Oruç, N. Üner, Pesticide Biochemistry and Physiology, 62(1) (1998) 65.
G. Christensen, E. Hunt, J. Fiandt, Toxicol. Appl. Pharmacol., 42 (1977) 523.
K.V. Sastry, K. M. Subhadra, Environmental Research 36 (1985) 32.
H. Peres, P. Gonçalves, A. Oliva-Teles, Aguaculture, 179 (1999) 415.
E. Railo, M. Nikinmaa, A. Soivio, Journal of Fish Biology, 26 (1985) 725.
J. A. Nelson, Y. Tank, R. G. Boutilier, The Journal of Experimental Biology, 199 (1996) 1295.
M. P. Wilkie, H. E. Simmons, C. M. Wood, The Journal of Eperimental Zoology, 274 (1996) 1.
H. Çakıcı, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale, (1999) 45.
R. Waagbo, A Review, Aquaculture and Fisheries Menagement 25 (1994) 175.
E. Casillas, L. S. Smith, Journal of Fish. Biology, 10 (1977) 481.
K. G. Iwama, O. B. Luis, Vijayan M.M. Afonso, Sress in Fish, Aquanet Workshop on Fish Walfare, Canada, (2004).
W. A. Wurts, World Aquaculture 56 (1995) 80.