Dini Yönelim Düzeyi İle Sosyal Medyada Dini İçerikli Paylaşım Tutumu Arasındaki İlişki Üzerine Nicel Bir Araştırma: Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğrencileri Örneği

Bu araştırma, dini yönelim düzeyi ile sosyal medyada dini içerikli paylaşım tutumu arasındaki ilişkiyi konu edinmektedir. Din bilimleri başta olmak üzere sosyal bilimlerin pek çok disiplini içerisinde çalışmalara konu edilen dini yönelim; bireyin dini inanç ve dini değerlerini uygulama ve bunları pratiğe dökme biçimi olarak tanımlanmaktadır. Dini yönelimin bir göstergesi olarak konumlandırılabilecek dini içerikler ise, gündelik hayatın vazgeçilmezlerinden biri haline gelen ve bilhassa genç kuşağın neredeyse hayatını bütünüyle kuşatan sosyal medya ortamlarında kendisine yer bulmaktadır. Bu makale, İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin dini yönelimlerinin ve sosyal medyada dini içerik paylaşma tutumlarının ne düzeyde olduğu ve bu iki düzey arasında anlamlı bir ilişkinin bulunup bulunmadığı sorularına cevap aramaktadır. Nicel yöntem desenlerinden tarama modeli çerçevesinde Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde lisans düzeyinde öğrenim gören 481 öğrenciye anket uygulanan bu çalışmadan elde edilen verilerin analizinde t testi, tek yönlü ANOVA testi, Pearson korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizinden yararlanılmıştır. Makalede Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin dini yönelim düzeylerinin ve sosyal medyada dini içerikli paylaşım tutumu ortalamalarının yüksek düzeyde olduğu, dini yönelim düzeyleri ile sosyal medyada dini içerikli paylaşım tutumları arasında anlamlı bir ilişki bulunmasının yanı sıra dini yönelim düzeylerinin sosyal medyada dini içerikli paylaşım tutumlarını anlamlı düzeyde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Din Sosyolojisi, Dini Yönelim, Sosyal Medya, Dini Paylaşım Tutumu, İlahiyat Fakültesi Öğrencileri.

A Quantitative Research on the Relationship between the Level of Religious Orientation and Religious Sharing Attitude on Social Media: The Example of Erciyes University Faculty of Theology Students

This research deals with the relationship between the level of religious orientation and religious sharing attitude on social media. Religious orientation, which is examined in many disciplines of social sciences, especially religious sciences, is defined as the individual’s way of applying his religious beliefs and religious values and putting them into practice. Religious content that can be positioned as an indicator of religious orientation is abundant in social media environments. This study tries to reveal the levels of religious orientation of the Faculty of Theology students and their religious sharing attitudes on social media. In this article, a questionnaire was applied to 481 students studying at the Erciyes University Faculty of Theology at the undergraduate level. T test, one-way ANOVA test, Pearson correlation analysis and multiple regression analysis were used in the analysis of the data obtained in this study. In the article, it was found that the levels of religious orientation of Erciyes University Faculty of Theology students and the average of their religious sharing attitudes on social media were high. Moreover it has been concluded that there is a significant relationship and effect between the levels of religious orientation and religious sharing attitudes on social media.

Keywords:

Sociology of Religion, Religious Orientation, Social Media, Religious Sharing Attitude, Faculty of Theology Students.,

PDF

___

Akyüz, N. (2005). Türk Din Sosyolojisinde Nitel ve Nicel Yaklaşımların Dengeli Kullanımı Sorunu. Türk Din Sosyolojisinin Temel Sorunları Sempozyumu, 109-115.
Allport, G. W., & Ross, J. M. (1967). Personal religious orientation and prejudice. . . Journal of Personality and Social Psychology, 5(4), 432-443.
Altunsu Sönmez, Ö. (2016). Dindarlığın Ölçülebilirliği Üzerine Geliştirilen Dindarlık Ölçekleri. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 36, 557-578.
Bodur, H., & Korkmaz, S. (2017). İlahiyat Öğrencilerinde Sosyal Medya Kullanımı ve Dindarlık İlişkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 30, 329-351.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Pegem Akademi Yayıncılık.
Cevherli, K., & Şentepe, A. (2016). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları. İçinde Gençliğin Gelişimi ve Problemleri Karşısında Din Görevlileri: 7. Uluslararası Din Görevlileri Sempozyumu Bildirileri (ss. 123-143). Ensar Yayınları.
Cirhinlioğlu, F. G. (2006). Üniversite Öğrencilerinde Utanç Eğilimi, Dini Yönelimler, Benlik Kurguları ve Psikolojik İyilik Hali Arasındaki İlişkiler. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Cirhinlioğlu, F. G. (2010). Dini yönelimler ve önyargı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 1366-1384.
Clayton, R. R., & Gladden, J. W. (1974). The Five Dimensions of Religiosity: Toward Demythologizing a Sacred Artifact. Journal for the Scientific Study of Religion, 13(2), 135-143.
Çoştu, Y. (2009). Dine Normatif ve Popüler Yaklaşım: “Bir Dini Yönelim Ölçeği Denemesi". Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(15), 119-139.
Dereli, M. D. (2020). Sanala Veda: Sosyal Medya ve Dönüşen Dindarlık. Nobel Yayınları.
DİB. (2014). Türkiye’de Dini Hayat Araştırması. DİB Yayınları.
Eken, M. (2021). Çevrim İçi Dindarlık: M Neslinin İnanç Pratikleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
Gezginci, G., & Işıklı, Ş. (2018). Dindar Facebook Etkisi: Türk Kullanıcılar Üzerine Bir Analiz. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi, 1(1), 111-133.
Gorsuch, R. L., & McPherson, S. E. (1989). Intrinsic/Extrinsic Measurement: I/E-Revised and Single-Item Scales. Journal for the Scientific Study of Religion, 28(3), 348-354.
Günay, Ü., Taştan, A., & Çelik, C. (2005). Türk Din Sosyolojisinde Yöntem Sorunu. Türk Din Sosyolojisinin Temel Sorunları Sempozyumu, 193-215.
Harlak, H., & Eskin, M. (2018). Dini Yönelim ve Dindarlık Ölçeklerinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Yeni Symposium, 56(2), 24-32.
Himmelfarb, H. S. (1975). Measuring Religious Involvement. Social Forces, 53(4), 606-618.
İnan, A. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Dini Yönelimlerinde Sosyal Sermayenin Rolü -İlahiyat Fakülteleri Örneği- [Doktora]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kılıç Ahmedi, B. (2020). Kendini Ayarlamanın Dini Yönelim ve Dini Grup Üyeliği İle İlişkisi Üzerine Nicel Bir Araştırma. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi. 24(1), 539-563.
King, M. B. (1967). Measuring the Religious Variable: Nine Proposed Dimensions. Journal for the Scientific Study of Religion, 6(2), 173-190.
King, M. B., & Hunt, R. A. (1972). Measuring the Religious Variable: Replication. Journal for the Scientific Study of Religion, 11(3), 240-251.
Kirkpatrick, L. A., & Hood, R. W. (1990). Intrinsic-Extrinsic Religious Orientation: The Boon or Bane of Contemporary Psychology of Religion? Journal for the Scientific Study of Religion, 29(4), 442-462.
Lenski, G. (1961). The Religious Factor: A Sociological Study of Religion’s Impact on Politics, Economics, and Family Life. Doubleday.
Onay, A. (2001). Dindarlık Ölçme Çalışmaları: Dindarlık Ölçümünde Üç Farklı Yaklaşım ve Ölçmenin Esasları. İslami Araştırmalar Dergisi, 14(3-4), 439-449.
Onay, A. (2002). Dinî Yönelim Ölçeği -Ölçek Geliştirmede Yöntem: Teorik Altyapı, Geçerlilik ve Güvenilirlik. İslâmiyât, 5(4), 181-192.
Stark, R., & Glock, C. Y. (1968). American Piety: The Nature of Religious Commitment. University of California Press.
Wach, J. (1944). Sociology of Religion. University of Chicago Press.
Wimberley, R. C. (1978). Dimensions of Commitment: Generalizing from Religion to Politics. Journal for the Scientific Study of Religion, 17(3), 225-240.
Yapıcı, A. (2004). Din Bilimleri Alanında Yapılan Empirik Çalışmalarda Karşılaşılan Metodolojik Bir Problem: Ölçek mi Olguyu, Olgu mu Ölçeği Oluşturmakta? Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 4(1), 85-118.
Yavuz, S. (2020a). İlahiyat Fakültesi Öğrencileri Örnekleminde Problemli Sosyal Medya Kullanım Ölçeği Geliştirme: Geçerlik-Güvenirlik Çalışması. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 44, 109-124.
Yavuz, S. (2020b). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Dini Paylaşım Tutumları. Dini Araştırmalar, 23(57), 37-64.
Yavuz, S. (2020c). Sosyal Medya Kullanım Amaçları Üzerine Bir Araştırma: İlahiyat Fakültesi Öğrencileri Örneği. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(17), 99-132.
Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Yayıncılık.
Yılmaz, K. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Dini Yönelimleri İle Bireysel Değerleri Arasındaki İlişki. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(29), 129-146.