KARA TİMURTAŞ PAŞA VE AİLESİNİN OSMANLI DEVLETİ İÇERİSİNDEKİ İDARİ ROLÜ

Bu çalışmanın amacı Osmanlı Devleti’nin kuruluş döneminde yaşamış önemli bir vezir ailesine mensup olan Kara Timurtaş Paşa ve ailesinin Osmanlı Devleti’nde üstlendiği rolleri incelemektir. “Vezirlik” ve “Beylerbeyilik” kurumunun yeni tesis edildiği Osmanlı kuruluş döneminde bu makamlara ilk erişen ailelerden birisi Kara Timurtaş Paşa ailesi olmuştur. Vezirlik müessesesi padişahtan sonra gelen en büyük itibara ve otoriteye sahip olan müessesedir. Vezirliğin ardından gelen itibarlı ve güçlü konumda olan diğer bir kurum ise beylerbeyilik müessesidir. Kara Timurtaş Paşa ve ailesi Osmanlı Devleti’nde vezir ve beylerbeyi gibi görevlerde yer alarak devlet teşkilatı içerisinde siyasi, askerî, sosyal ve kültürel alanlarda etkili olmuşlardır. Kara Timurtaş Paşa ve ailesi Osmanlı Devleti’nde üstlendiği görevler ve verdiği hizmetlerle yeni kurulan devletin yükseliş sürecine doğru ilerlemesinde önemli bir basamağı teşkil ettikleri görülür. Osmanlı kuruluş döneminde vezir ve beylerbeylerinin sayıları birer kişiydi. Ancak daha sonraki dönemlerde Osmanlı devlet teşkilatlanmasının genişlemesine paralel olarak vezir ve beylerbeyi sayıları artırılmıştır. Osmanlı kuruluş dönemindeki bu uygulamaya rağmen, Kara Timurtaş Paşa ve ailesi divana aynı anda üç tane vezir vermeyi başarabilen ilk ve tek aile olmuştur. Osmanlı kuruluş döneminde büyük itibarı olan bu müesseselerde Kara Timurtaş Paşa ve ailesi uzun süre görev yapmışlardır.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı Devleti, Kuruluş, Kara Timurtaş Paşa, Vezir, Beylerbeyi, Kara Timurtaş Paşa, Vezir, Beylerbeyi, Osmanlı Devleti, Kuruluş

KARA TIMURTAŞ PASHA AND HIS FAMILY’S ROLE IN THE OTTOMAN STATE

In this study, is to examine the works undertaken by Kara Timurtaş Pasha and his family, who were members of the important vizier family who lived during the establishment period of the Ottoman Empire, in the Ottoman Empire. Kara Timurtaş family was one of the first families to reach these positions in the Ottoman establishment period, when the "Viziership" and "Beylerbeyi" offices were newly assigned. In this period, the institution of viziership is the institution that has the greatest prestige and authority after the sultan. Kara Timurtaş Pasha and his family were influential in the political, military, social and cultural fields within the state organization by taking part in duties such as vizier and beylerbeyi in the Ottoman Empire. Kara Timurtaş Pasha and his family, with their duties and services in the Ottoman Empire, constituted an important step in the progress of the newly established Ottoman Empire towards the ascension process. Another prestigious and powerful institution that came after the viziership is the beylerbeylik institution. Kara Timurtaş Pasha and his family served for a long time in these establishments, which had a great reputation during the establishment period of the Ottoman Empire. In the establishment period of the Ottoman Empire, the number of representatives of the vizier and beylerbeylik was one person. However, in the later periods, the number of viziers and beylerbeyis was increased in parallel with the expansion of the Ottoman Empire organization and lands. Despite this practice during the establishment period of the Ottoman Empire, Kara Timurtaş Pasha and his family were the first and only family to succeed in giving three viziers to the divan at the same time.

Keywords:

Kara Timurtaş Pasha, Vizier, Beylerbeyi, Ottoman Empire, Establishment.,

PDF

___

Aka, İ. (2012). Timur. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 41, 173-177. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi.
Âlî, G. M. (1997). Kitâbü’t-târih-i künhü’l-ahbâr 1. Erciyes Üniversitesi Yayınları.
Aliye Hanım, F. (2012). Tarih-i Osmaninin bir devre-i mühimmesi Kosova zaferi Ankara hezimeti (Haz. Cevdet Kırpık). Kesit Yayınları.
Apak, A. (2002). Osmanlı Devleti’nin kuruluş döneminde Bursalı bir vezir ailesi: Kara Timurtaşoğulları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 2(1), 181-196.
Âşıkpaşazâde (2003). Osmanoğulları’nın tarihi. İstanbul Kitaplığı.
Cezar, M. (2010). Mufassal Osmanlı tarihi resimli-haritalı. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Danışman, Z. (1964). Osmanlı imparatorluğu tarihi 3. Yeni Matbaa.
Danişmend, İ. H. (1971). Osmanlı devlet erkânı . Türkiye Yayınevi.
Efendi, H. S. (1979). Tacü’t-tevarih I-II. Kültür Bakanlığı Yayınları.
Emecen, F. (2007). Niğbolu savaşı. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 33, 89-92. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi.
Emecen, F. (2012). Timurtaş Paşa. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 41, 185-186. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi.
Gibbons, H. A. (1928). Osmanlı imparatorluğunun kuruluşu. Devlet Matbaası.
İnalcık, H. (2003). Mehmed II. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 28, 395-407. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi.
İnalcık, H. (2009). Devlet-i aliyye Osmanlı imparatorluğu üzerine araştırmalar I. Türkiye İş Bankası Yayınları.
Hammer-Purgstall, J. V. (1983). Osmanlı devleti tarihi I-II. Üçdal Neşriyat.
Hemdemî, S. M. (1989). Solakzâde tarihi (Haz. Vahid Çabuk). Kültür Bakanlığı Yayınları.
J. Kastritsis, D. (2015). Bayezid Paşa. İçinde Fleet, K., Krämer, G., Matringe, D., Nawas, J., & Rowson, E. K. (Eds.). Encyclopaedia of Islam: Three, (s. 73). Brill.
Kayapınar, A. (2013). Voynuk. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 43, 126-127. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi.
Kemalpaşazâde (2000). Tevârih-i âl-i Osman (IV. Defter). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Koyunluoğlu, A. M. (1935). İznik ve Bursa tarihi . Vilâyet Matbaası.
Kurt, H. (1996). Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda hizmeti geçen komutan ve ilim adamları (1280-1380) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Lamartine, A. D. (2008). Osmanlı tarihi. Kapı Yayınları.
Lütfullah, M. A. (1995). Câmi'u'd-düvel Osmanlı tarihi 1299-1481 (Çev. Ahmed Ağırakça). İnsan Yayınları.
Neşrî, M. (1949). Kitâb-ı cihan-nümâ. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Neşrî, M. (1957). Kitâb-ı cihan-nümâ (Haz. F. Reşit Unat & M. Altay Köymen). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Nûri Paşa (1979). Mustafa. İçinde Çağatay N. (Ed.). Netâyic’ül-vukuât kurumları ve örgütleriyle Osmanlı tarihi. TTK Yayınları.
Sümer, F. (1989). Alâeddin Bey. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 2, 321-323. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi.
Süreyya, M. (1996). Sicill-i Osmanî C.1-6 (Çev. Seyit Ali Kahraman). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Turgut, V. (2019). Vakıf belgelerine göre Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemi aileleri II: Âl-i Timurtaş Paşa. Osmanlı Araştırmaları Dergisi, 53(53), 51-120.
Uzunçarşılı, İ. H. (2016). Osmanlı Tarihi I. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Varlık, M. Ç. (1991). Anadolu Eyaleti. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 3, 143-144. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi.