Atatürk’ün Kur’an-ı Kerim’i Türkçeye Tercüme Ettirme, Hutbe ve Ezanı Türkçe Okutma Çalışmaları Hakkında İnceleme

Mustafa Kemal Atatürk, Türk milletinin Kur’an-ı Kerim’in manasını bilmeden okuduğunu görmüş ve milletinin inandığı kutsal kitabın içeriğinden haberdar olmasını istemiştir. 1925 yılında Kur’an-ı Kerim’i Türkçeye tercüme ve tefsir ettirmek için girişimlerde bulunmuştur. Tercüme ve tefsir işi bittikten sonra Türkçe olarak on bin adet Kur’an-ı Kerim basılmış ve bütün masraflarını Atatürk karşılamıştır. Atatürk, Kur’an-ı Kerim’i anlamadan okumanın insana sevap kazandıracağını ancak ibadet yerine geçmeyeceğini söylemiştir. İbadet etmek için inanılan kutsal kitabın manasının anlaşılarak okunması gerektiğini ifade etmiştir. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde bazı Türk aydınları da din dilinin Türkçeleştirilmesini düşünmüş ancak uygulamaya koyamamışlardır.

Anahtar Kelimeler:

Atatürk, Kur’an-ı Kerim, Türkçeye Tercüme, Türkçe Hutbe, Türkçe Ezan

A Study on Atatürk's Translation of the Quran into Turkish, Praise of the Kutbe and Azan in Turkish

Mustafa Kemal Atatürk saw that the Turkish people read the Quran without knowing the meaning of the Quran and wanted his people to be aware of the content of the holy book they believed in. In 1925, he made attempts to translate and interpret the Qur'an into Turkish. After the translation and tafsir work was completed, ten thousand copies of the Quran were printed in Turkish and Atatürk covered all the expenses. Atatürk said that reading the Qur'an without understanding it will earn people rewards, but it will not replace worship. He stated that in order to worship, the meaning of the holy book should be read and understood. In the last period of the Ottoman Empire, some Turkish intellectuals also thought about making the language of religion Turkish, but they could not put it into practice.

Keywords:

Atatürk, Quran, Turkish Translation, Turkish Sermon, Turkish adhan,

PDF

___

Akşam Gazetesi (1932a, Ocak 21). Türkçe Kuran halk büyük bir alaka gösteriyor. Akşam, https://dijital-kutuphane.mkutup.gov.tr/tr/Periodicals/Catalog/Issue/?IssueId=157722 .
Akşam Gazetesi (1932b, Ocak 23). İlk Türkçe Kuran dün yerebatan camiinde okundu. Akşam, https://dijital-kutuphane.mkutup.gov.tr/tr/Periodicals/Catalog/Issue/?IssueId=160770.
Aktan, A. (2010). İslam tarihi başlangıcından Emevilerin sonuna kadar. Nobel Yayın Dağıtım.
Altıner, A. (1986). Her yönüyle Atatürk. Bakış Matbaası.
Altuntaş, H. (2001). Kuran’ın tercümesi ve tercüme ile namaz meselesi. Diyanet Vakfı Yayınları.
Atatürk’ün bütün eserleri. (2007). C. 22 (1927-1929) Kaynak Yayınları.
Atatürk’ün bütün eserleri. (2009). C. 26. Kaynak Yayınları.
Atatürk’ün bütün eserleri. (2011). C. 29. Kaynak Yayınları.
Atatürk’ün okuduğu kitaplar. (2001). C. 3. Anıtkabir Derneği Yayınları I.
Atatürk’ün okuduğu kitaplar. (2001). C. 8. Anıtkabir Derneği Yayınları I.
Atay, F. R. (2020). Atatürk ne idi?. Pozitif Yayınları.
Banoğlu, N. A. (1973). Atatürk’ün İstanbul’daki hayatı I. Milli Eğitim Basımevi.
Banoğlu, N. A. (1974). Atatürk’ün İstanbul’daki hayatı II. İtimat Matbaası.
Banoğlu, N. A. (2000). Nükte yergi ve fıkralarıyla Atatürk. Aksoy Yayıncılık.
Bayur, Y. H. (1958). Kuran Dili Üzerine Bir İnceleme. Belleten. 22/88, 599-605.
BCA, Fon Kodu: 030.10, Yer No: 26.145.12, 26.10.1925.
BCA, Fon Kodu: 030.10, Yer No: 26.145.18, 08.11.1925.
BCA, Fon Kodu: 030.10, Yer No: 26.145.18, 1, 08.11.1925.
BCA, Fon Kodu: 030.10, Yer No: 26.150.15, 6, 23.11.1925.
BCA, Fon Kodu: 030.10, Yer No: 26.150.15, 7, 23.11.1925.
BCA, Fon Kodu: 051.V42, Yer No: 12.99.25, 13.11.1925.
BCA, Fon Kodu: 051.V48, Yer No: 13.114.47, 21.09.1925.
Berkes, N. (1975). İslamlık, ulusçuluk, sosyalizm. Bilgi Yayınevi.
Bozkurt, T. (2015). Atatürk’ün İslam’a hizmetleri. Halk Kitabevi.
Cumhuriyet Gazetesi (1932a, Şubat 4). 70 bin kişinin iştirak ettiği dini merasim. Cumhuriyet, http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/cumhuriyet//cumhuriyet_1932/cumhuriyet_1932_subat_/cumhuriyet_1932_subat_4_.pdf
Cumhuriyet Gazetesi (1932b, Ocak 31). İlk Türkçe ezan dün Fatih’te okundu. Cumhuriyet, http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/cumhuriyet//cumhuriyet_1932/cumhuriyet_1932_kanunusani_/cumhuriyet_1932_kanunusani_31_.pdf
Cumhuriyet Gazetesi (1933, Şubat 6). Bursa’da Türkçe Ezan aleyhinde çıkan hadise. Cumhuriyet, http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/cumhuriyet//cumhuriyet_1933/cumhuriyet_1933_subat_/cumhuriyet_1933_subat_6_.pdf
Cündioğlu, D. (1998). Türkçe Kuran ve cumhuriyet ideolojisi. Kitabevi Yayınları.
Gökalp, Z. (1976). Yeni hayat. Gökalp Yayınları.
Gökalp, Z. (2018). Türkçülüğün esasları. Ötüken Neşriyat.
Kasapoğlu, A. (2010). Atatürk’ün Kur’an kültürü. İlgi Kültür Sanat Yayıncılık.
Kocatürk, U. (1987). Atatürk. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Kutay, C. (1998). Atatürk’ün beraberinde götürdüğü hasret: Türkçe ibadet ana dilimizde kulluk hakkı. Show Kitap.
Meydan, S. (2015). Öteki Mehmed Akif vaiz. İnkılap Kitabevi.
Meydan, S. (2017). Bir ömrün öteki hikâyesi Atatürk ve Allah srasında. İnkılâp Kitabevi.
Okur, H. Y. (1962). Atatürk’le on beş yıl dini hatıralar. Sabah Yayınları.
Özdemir, A. R. (2017). Atatürk ve İslam. Kripto Yayınları.
Öztürk, Y. N. (2008). Türkiye’yi kemiren ihanet Allah ile aldatmak. Yeni Boyut Yayınları.
Toprak, Z. (2020). Atatürk kurucu felsefenin evrimi. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Topuz, H. (2004). Devrim yılları. Remzi Kitabevi.
Ülken, H. Z. (1979). Türkiye’de çağdaş düşünce tarihi. Ülken Yayınları.
Yakıt, İ. (1999). Atatürk ve din. Ötüken Neşriyat.
Yamak, H. (2015). Atatürk’ün din anlayışı. Halk Kitabevi.
Yılmaz, İ. (2017). Atatürk’ün İslam inancı. Elhamra Yayınları.
Zengin, A. Y. (2013). Atatürk ve İslamiyet. Truva Yayınları.
Zümrüt, O. (1998). Atatürk’ün İslam dini anlayışı. Kültür Bakanlığı Kültür Eserleri.