POYRAZLAR GÖLÜ ORNİTOFAUNASI
Bu çalışmada, Sakarya ve Marmara Bölgesi kuşları ve aynı zamanda günübirlik insan faaliyetleri açısından önemli bir sulak alan olan Poyrazlar Gölü’nün ornitofaunası 2021-2022 yılları arasında bir yıllık süreçte araştırılmıştır.
Çalışma neticesinde Poyrazlar Gölü ve çevresinde 16 takımdan 38 familyaya ait 88 kuş türü tespit edilmiştir. Türlerin takımlara göre sayısal dağılımı; Podicipediformes 2, Suliformes 3, Ciconiiformes 1, Pelecaniformes 4, Anseriformes 3, Accipitriformes 4, Gruiformes 2, Charadriformes 6, Columbiformes 3, Cuculiformes 1, Strigiformes 1, Coraciiformes 2, Apodiformes 1, Bucerotiformes 1, Piciformes 5, Passeriformes 49 şeklindedir.
58 tür ile en yüksek tür sayısı ilkbahar mevsiminde, 43 tür ile ise en az yaz mevsiminde kaydedilmiştir. Yine 3801 ile en fazla birey kış mevsiminde, 926 birey ile en az birey ilkbahar mevsiminde sayılmıştır. Aylara göre ise en fazla tür 39 ile mart ayında en az tür 24 tür ile kasım ayında gözlenmiştir. Buna karşın birey sayısı bakımından en yüksek rakama 2276 ile aralık ayında en düşük rakama ise 261 birey ile nisan ayında ulaşılmıştır.
Çalışma süresince kaydedilen 88 türün 44’ü yerli, 15’i yaz göçmeni, 12’si kış göçmeni olarak belirlenmiştir. 17 türün ise göç statüsü belirlenememiştir. Çalışma bölgesinde 18 yeni tür kaydı yapılmıştır.
Bu çalışmada elde edilen veriler alana özgü literatürle kıyaslandığında gölün ornitofaunistik değerinin zaman içerisinde önemli ölçüde zarar gördüğü görülmektedir. Bu nedenle bölgenin insan taşıma kapasitesi kontrol altında alınmalı ve rehabilitasyon çalışmaları yapılması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler:
poyrazlar gölü, ornitofauna, sakarya, sulak alan, ekoloji
Poyrazlar Lake Ortnithofauna
Abstract
In this study, the ornithofauna of Poyrazlar Lake, which is an important wetland for the birds of Sakarya and Marmara Region and also for daily human activities, was investigated in a one-year period between 2021-2022.
As a result of the study, 88 bird species belonging to 38 families from 16 orders were determined in and around Poyrazlar Lake. The numerical distribution of the species according to the orders; Podicipediformes 2, Suliformes 3, Ciconiiformes 1, Pelecaniformes 4, Anseriformes 3, Accipitriformes 4, Gruiformes 2, Charadriformes 6, Columbiformes 3, Cuculiformes 1, Strigiformes 1, Coraciiformes 2, Apodiformes 1, Bucerotiformes 1, Piciformes 5, Passeriformes 49.
The highest number of species was recorded in spring with 58 species, and the lowest in summer with 43 species. Again, with 3801, the highest number of individuals were counted in the winter season, and the least with 926 individuals in the spring season. According to the months, the highest number of species was observed in March with 39 species, and the least in November with 24 species. On the other hand, the highest figure in terms of the number of individuals was reached in December with 2276 individuals, and the lowest figure was reached in April with 261 people.
Of the 88 species recorded during the study, 44 were identified as native, 15 as summer migrant, and 12 as winter migrant. Migration status of 17 species could not be determined. 18 new species were recorded in the study area.
When the data obtained in this study are compared with the literature specific to the area, it is seen that the ornithofaunistic value of the lake has been significantly damaged over time. For this reason, the human carrying capacity of the region should be taken under control and rehabilitation studies should be carried out.
Keywords:
Poyrazlar Lake, Ornithofauna, sakarya, Wetland, Ecology,
___
- [1] İ. Kiziroğlu, ‘Ekolojik Potpuri’. Takav Mat. Yay. A.Ş., 391 s, Ankara, 2001.
- [2] C. Bibby, M. Jones, S. Marsden, “Keşif Gezisi Arazi Teknikleri, Kuş Araştırmaları”, Doğa Koruma Merkezi, Sancar Barış, Barbaros Demirci, Doğa Derneği, Ankara 11-100 s, 2006.
- [3] J.C. Heine, T.W. Speir, ‘Ornithogenic soils of the cape bird adelie penguin rookeries’, Antarctica, Polar Biology, 10 (2): 89-99, 1989.
- [4] D.M Post, J.P. Taylor, J.F. Kitchell, M.H. Olson, D.E. Schindler, B.R. Herwig, ‘The role of migratory waterfowl as nutrient vectors in a managed wetland’. Conservation Biology, 12 (4): 910-920, 1998.
- [5] D.A. Croll, J.L. Maron, J.A Estes, E.M. Danner, G.V. Byrd, ‘Introduced predators transform subarctic islands from grassland to tundra’, Science, 307(5717): 1959-1961, 2005.
- [6] Ç.H. Şekercioğlu, ‘Ecological Significance of bird populations. In: Handbook Of the Birds of the world’, Volume 11: old world Fleycatshers to old world warbles. (ed. J.D. Hoyo, A. Elliot ve D. Christie). Lynx editions, 2006.
- [7] K. Özkan, ‘Yıldız Dağları Biyosfer Projesi Rapor Serisi’, 2010.
- [8] İ. Albayrak, M. Yıldırım, İ. Uysal, E. Böke, İ. Özgen, F. İlhan, İ. Bettemir, E. Coşar, K. Çınar ve e. Veldet, E, ‘T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, Kocaeli, Sakarya, Düzce İlleri Doğal Sit Alanlarının Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi’, Sakarya 474 Kodlu, 5400-020 Sıra ve 54.00.60 Dosya Numaralı Doğal Sit Alanı (Poyrazlar Gölü) Sonuç Raporu, Raporu Hazırlayan Yüklenici: Ekogen Halk Sağlığı Çevre Danışmanlık Eğitim ve İlaç Sanayi Tic. Ltd. Şti. 103S, 2015.
- [9] H. Saraçoğlu, ‚Bitki Örtüsü, Akarsular ve Göller‘, M. E. B. Basımevi. 577 s., İstanbul, 1990.
- [10] N. Mustafa, ‚Poyrazlar Gölü’nün Mikrobiyolojik Kirlilik Seviyesinin Belirlenmesi‘, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, yüksek lisans Tezi, 2020.
- [11] A. Kocataş, ‚Ekoloji ve Çevre Biyolojisi‘, Ege Üniv. Basımevi, 564 s., İzmir, 1997.
- [12] International Union for Conservation of Nature and Natural Resources, ‘Red list’ https://www.iucnredlist.org/resources/summary-statistics (18/05/2023 09:28)
- [13] İ. Kiroğlu, ‘Türkiye Kuşları Kırmızı Listesi’, 148 s, Ankara, 2008.
- [14] Anonim, ‘Trakuş Türkiyenin Kuşları‘, Türiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2021.
- [15] A. Uzun, M.A Tabur, Y. Ayvaz, ’Poyrazlar Gölü Ornitofaunasi‘, Tabiat ve İnsan dergisi Yıl: 43 – 2009 Sayı:1, 2009.
- [16] A. Uzun, M.A Tabur, Y. Ayvaz, ’Birds of Lake Acarlar and Environmental Problems‘, ekoloji dergisi no:66, 2008.
- [17] A. Uzun, M.A Tabur, Y. Ayvaz, ’Taşkısığı Gölü Sakarya Avifaunası‘, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2003.
- [18] A. Uzun, M.A Tabur, Y. Ayvaz, ’Küçük Akgöl Sakarya Ornitofaunası ve Kuş Türlerinin İstatistiksel Olarak Değerlendirilmesi‘, SAÜ Fen Edebiyat Dergisi, 2006.
- [19] A. Uzun, ’Sapanca Gölü (Sakarya) Ornitofaunasinin Biyoekolojisi‘, SAÜ Fen Edebiyat Dergisi.2010.
- [20] Z. Tozlu. ’Doğu Marmara Bölgesi Bazi Göllerindeki (Sapanca Gölü, Poyrazlar Gölü, Taşkisiği Gölü, Küçük Akgöl) Ardeidae Türlerinin Biyoekolojisi Ve Dağilim Haritalari‘, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 2019.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2021
- Yayıncı: Ekoloji ve Ekotoksikoloji Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
Aslıhan AYVA, Yusuf BİRİCİK, Nihat Hakan AKYOL