İNSAN-BİLGİSAYAR ETKİLEŞİMİ ARACI OLARAK METİN TABANLI BİR DİYALOG SİSTEMİ İÇİN TÜRKÇENİN MORFOLOJİK VE ANLAMSAL ANALİZİ

Doğal Dil İşleme (DDİ) yapay zekânın en önemli araştırma ve uygulama alanlarından biridir. İnsan-insan etkileşiminin en önemli aracının dil olduğu bilindiğine göre, yakın gelecekte insan-bilgisayar etkileşimi için de dil önemli bir araç olacaktır. Bu bağlamda, insan-bilgisayar etkileşiminin sağlanabilmesi için bilgisayar tarafından bir dilin kurallarının bilinmesi ve analizinin yapılabilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada insan-bilgisayar etkileşiminin sağlanabilmesi için Türkçe metin tabanlı bir diyalog sistemi geliştirilmiştir. Bilgisayarın Türkçe metinleri anlayabilmesi için dilin morfolojik ve anlamsal analizleri yapılmış metinler bilgisayarın anlayacağı şekle dönüştürülmüştür. Bilgisayarın metinleri anlamasının ardından yazılan metinlere karşı cevap üretebilmesi için cümle analizleri yapılmış ve insan-bilgisayar diyalogu sağlanmıştır.

MORPHOLOGICAL AND SEMANTIC ANALYSIS OF TURKISH LANGUAGE FOR TEXT BASED DIALOGUE SYSTEM AS A TOOL OF HUMAN-COMPUTER INTERACTION

Natural Language Processing (NLP) is one of the most important research and application fields in artificial intelligence. According to known the most important tool of human-computer interaction is language, in the near future the language will be an important tool for human-computer interaction. In this sense, the rules of a language must be known and must be analyzed by computer. In this study, a Turkish text based dialogue system has been developed to ensure human-computer interaction. The morphological and semantic analyses of Turkish language were done by computer to understand and texts were converted into a format the computer understands. After that, sentence analyses were done for computer to produce the answers against the written messages and human-computer dialogue was provided.