TÜRKİYE'DE POPÜLER MÜZİK ARANJÖRLÜĞÜNÜN GÜNÜMÜZDEKİ DURUMU

ÖzetGünümüzde popüler müzik endsütrisi içerisinde yürütülen profesyonel müzik üretimi, bir kişinin tek başına tamamlayabileceğinden daha fazla detay içeren bir süreci işaret etmektedir. Bu sebeple günümüzde popüler müzik endsütrisindeki müzik üretimi geniş bir uzmanlık ağı içerisinde gerçekleştirilmektedir. Bunların en önemli olanlarından birisi de aranjörlük alanıdır. Aranjörlük işi, bir müzik prodüksiyonun içeriğinin, tarzının ve yapım tamamlana kadar geçen süreçteki tüm parametrelerinin belirlenmesi, kontrolü ve tamamlanması işlemlerinin tümünü içermektedir. Bu sebeple aranjörün müzik piyasasındaki rolü çok önemlidir. Aranjörlük işinin ülkemizde özellikle 1950-1980 yılları arasındaki periyoddaki işleyişine bakıldığında, bu işin içeriğinin ve gerektirdiği niteliklerin çok yönlü olduğu görülmektedir. Dolayısıyla bu dönemdeki aranjörlük işi herkesin kolayca yapabileceği bir iş değildir. Ancak özellikle 1983 yılında MIDI’nin keşfi ve ardından, teknolojik gelişmelerin ülkemize ithalinin kolaylaşması ile beraber ülkemizdeki aranjörlük işi önemli bir dönüşüm geçirmeye başlamıştır. Buna bağlı olarak da özellikle 1990’lardan itibaren sadece bilgisayarın olanaklarıyla yürütülen bir aranjörlük pratiği gelişmeye başlamıştır. Bu çalışmada, gelişen bu yeni aranjörlük pratiği “midijörlük” olarak tanımlanmıştır. Ülkemizin önde gelen aranjörleri ile görüşmeler yapılarak da bu alanda yaşanan dönüşümler anlaşılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Aranjör, Aranjörlüğün Dönüşümü, Türk Popüler Müziği

-

Nowadays, professional music production processes that being conducted in popular music industry, refer to a period which includes various details that one cannot overcome alone. Therefore music producion at recent years is being conducted with a wide proficiency network. The most important stakeholder of this network is arranger. The term arranging includes, fixing, conducting and controlling of context, style and all processes of a music production that finish with the completing the production. Because of that the arranger’s role is so important. That can be said, arranging practises in Turkey between 1950 and 1980 period require various qualifications from musicians; being qualificied as a composer. Thereby being an arranger is very difficult credit that everybody couldn’t gain it easily. However, especially with develop of MIDI in 1983 and then smoothing of importing technological advances into the Turkey, the arranging area in Turkey got into an important transformation. Therefore, an arranging practise rose in Turkey that carried mostly via computer and its options. In this paper, this new type of arranger defined as “Midi-ger”. Also many interwievs have been made with pionner arrangers of Turkey to understand transformation of arranging practices in Turkey

Keywords:

Arranger, Transformation of Arranging, Turkish Popular Music,

PDF

___

Akdağ, Ç. T. (2008). Müziğin Dönüştürülüşü ve Türkiye’de Pop Müziğin Doğasının İncelenmesi (yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Akkaya, A. ve Çelik, F. (2006). 60’lardan 70’lere Kırkbeşlik Şarkılar. İstanbul: bsgt Yayınları.
Baldan, O. (2011). Remiks, Cover ve Aranjman Kavramlarının Tespiti ve Ontolojik İncelemesi (doktora tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Banner, N. J. (2012). Pop Music Production (yüksek lisans tezi). University of Southern California.
Bates, E. (2008). Social Interactions, Musical Arrangement and the Production of Digital Audio in İstanbul Recording Studios (doktora tezi). University of California Berkeley.
Bauman, Z. (2003). Modernlik ve Müphemlik. (İsmail Türkmen. Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
Bell, A. P. (2013). Oblivious Trailblazers: Case Studies of The Role of Recording Technology in The Music-Making Processes of Amateur Home Studio Users (doktora tezi). New York University.
Boduroğlu, B. (2013). Kişisel Görüşme. 19 Mart, İstanbul.
Boyd, M. (t.y.). Arrangement. Grove Music Online, Oxford Music Online, Erişim Adresi, http://0www.oxfordmusiconline.com Erişim Tarihi, 17.12.2013.
Castells, M. (2013). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür. Birinci Cilt: Ağ Toplumunun Yükselişi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Çimen, M. (2012). “Aranjör Kompozitördür”. Mesam Vizyon Dergisi, Sayı 16, s. 46-49.
Demirci, N. (2013). Kişisel Yazışma. 27 Şubat.
Erdoğan, Ö. (2013). Kişisel Görüşme. 20 Mart, İstanbul.
Fındıkoğlu, E. (2013). Kişisel Görüşme. 30 Mayıs, İstanbul.
Gencer, İ. (2013). Kişisel Görüşme. 17 Ocak, İstanbul.
Giddens, A. (1994). Modernliğin Sonuçları, (Ersin Kuşdil, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
Green, L. (2002). How Popular Musicians Learn: A Way Ahead for Music Education. Cornwall: Ashgate.
Gürgen, Y. (2013). Kişisel Görüşme. 1 Nisan, İstanbul.
Harvey, D. (2012). Postmodernliğin Durumu, Kültürel Değişimin Kökenleri. (Sungur Savran, Çev.) İstanbul: Metis.
Hepworth-Sawyer, R. ve Golding, C. (2010). What is Music Production? A Producers Guide: The Role, The People. The Process. Focal Press.
Hugill, A. (2008). The Digital Musician. New York, London: Routledge-Taylor & Francis Group.
İşmen, O. (2013). Kişisel Görüşme. 16 Ocak, İstanbul.
Kellner, D. (2001). Popüler Kültür ve Postmodern Kimliklerin İnşaı. (Gülcan Seçkin, Çev.) Doğu Batı Dergisi, Sayı 15, “Popüler Kültür” s. 195–226.
Mafyan, G. (2013). Kişisel Görüşme. 24 Mayıs, Bodrum.
Middleton, R. (2003). Continium Encyclopedia of Popular Music of the World, Volume II: Performance and Production. Shepherd ve diğ, (Dü.) içinde, “Songwriter”. (s. 202–206). London, New York: Continium.
Nişanyan, S. (2003). Sözlerin Soyağacı Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü. İstanbul: Adam Yayınları.
Oxford Music Online, (t.y.). Arranger. Grove Dictionary of Music, Erişim Adresi, http://0-www.oxfordmusiconline.com (Erişim Tarihi: 17.12.2013).
Özdemir, C. (2013). Kişisel Görüşme. 26 Şubat, Bodrum.
Özdemiroğlu, A. (2013) Kişisel Görüşme. 20 Kasım, İstanbul.
Özkent, M. (2013). Kişisel Görüşme. 29 Mayıs, İstanbul.
Paydaş, İ. (2013). Kişisel Görüşme. 28 Kasım, İstanbul.
Sarup, M. (2010). Post-Yapısalcılık ve Postmodernizm-Eleştirel Bir Giriş. (Abdülbaki Güçlü, Çev.) İstanbul: Kırk Gece Yayınları.
Say, A. (1985). Müzik Ansiklopedisi, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
Schoettler, P. C. (2004). The Interpretıve Arrangement: Gesualdo for Brass Quıntet (doktora tezi). New York University.
Scott, D.B. (2008). Sounds of Metropolis: The Ninenteenth-Century Popular Music Revolution in London, New York, Paris and Vienna. Oxford University Press.
Sezer, C. (2014). Kişisel Görüşme. 7 Şubat, İstanbul.
Song, Y. S. (2003). Liszt, Thalberg, Heller, and the Practice of Nineteenth-Century Song Arrangement (doktora tezi). University of Cincinati.
Tietze, A. (2002). Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı. 1. Cilt. İstanbul, Wien: Simurg Yayıncılık.
Toffler, A. (2008). Üçüncü Dalga, Bir Fütürist Ekonomi Analizi Klasiği. İstanbul: Koridor Yayıncılık.
Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 6(4), s. 543–559.
Url–1. (t.y.). “Aranjman”. Erişim adresi, www.etimolojiturkce.com. Erişim tarihi, 16.10.2014
Uzuner, Y. (1999). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ali Atıf Bir (Dü.) içinde, “Niteliksel Araştırma Yaklaşımı” s. 173–193. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Whittall, A. (t.y.). Arrangement. The New Oxford Companion to Music, Oxford Music Online, Erişim Adresi, http://www.oxfordmusiconline.com Erişim Tarihi, 13.10.2013.
Wicke, P. ve diğ, (2003). Continium Encyclopedia of Popular Music of the World, Volume II: Performance and Production. Shepherd ve diğ, (Dü.) içinde, “Composer”. (s. 185–187). London, New York: Continium.
Wicke, P. (2006). Mozart’tan Madonna’ya Popüler Müziğin Bir Kültür Tarihi. (Serpil Dalaman, Çev.) Cogito, İstanbul: YKY.
Wise, T. (2003). Continium Encyclopedia of Popular Music of the World, Volume II: Performance and Production. Shepherd ve diğ, (Dü.) içinde, “Arranger”. (s. 182–183). London, New York: Continium.
Wriggle, J. (2011). Chappie Willet and Popular Music Arranging In Swing Era New York (doktora tezi). The City University of New York.
Wriggle, J. (2012). Arranger. Grove Music Online, Oxford Music Online, Erişim Adresi, www.oxfordmusiconline.com Erişim Tarihi, 03.08.2013.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yurdatapan, Ş. (2013). Kişisel Görüşme. 19 Mart, İstanbul.
Zager, M. (2006). Music Production: A Manual for Producers, Composers, Arrangers and Students, The Scarecrow Press Inc.
Zak, A. (2001). Poetics of Rock Composition: Mutlitrack Recording as Compositional Practice. University of California Press.