İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN ŞİİR ve RESİMLERİNİN GÖSTERGEBİLİMSEL ANALİZİ

Öz Bu araştırmanın amacı, ilköğretim öğrencilerinin yazdıkları şiir ve çizdikleri resimleri göstergebilimsel olarak irdelemektir. Araştırma, bir ilköğretim okulunun 3. sınıfında okuyan 15 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Sanat temelli araştırma yöntemiyle gerçekleştirilen araştırmanın verileri, öğrencilerin yazdıkları şiir ve çizdikleri resimler ile yarı-yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda, öğrencilerin verilen deyimi metaforik anlamıyla ifade ettikleri, öğrencilerin hem şiir hem de resimlerinde öznel ve kültürel değerlere yer verdikleri, şiir ve resimlerinde kullandıkları gösterge, gösteren ve gösterilenlerin benzerlik taşıdığı, daha çok toplumsal kabul görmeye vurgu yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarının, öğrencilerin hem kendi iç dünyalarını hem de çevrelerini ve içinde bulundukları kültürü algılayış biçimlerinin farklı bir yöntemle belirlenebilmesi ve böylece öğretmenlerin göstergebilimsel bir yaklaşımla öğretimlerini ve öğrencilerini tanıma tekniklerini zenginleştirmeleri bakımından katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Göstergebilim, ilköğretim, dil eğitimi, sanat eğitimi, çocuk şiirleri, çocuk resimleri.

Anahtar Kelimeler:

Göstergebilim, ilköğretim, dil eğitimi, sanat eğitimi, çocuk şiirleri, çocuk resimleri

SEMIOTIC ANALYSIS of PRIMARY SCHOOL STUDENTS'

Abstract The purpose of this study is to carry out a semiotic analysis of the poems and pictures by primary school students. The study was conducted with 15 3rd grade students of a primary school. Data of this arts-based research were collected with poems and pictures by students and semi-structured interviews. The findings showed that the students were able to express a given idiom with its metaphorical meaning and include both subjective and cultural values in both poems and pictures, the sign, signifier and signified used by the students were similar and they often emphasized social acceptance. The findings from this study are expected to be beneficial in determining students' perception of both their inner worlds and their environment and culture with a different method so that teachers can enhance their techniques to diagnose their teaching and students with a semiotic approach. Key Words: Semiotic, primary education, language teaching, art education, child's poems, child's drawings.

Keywords:

-,

PDF

___

Aksoy, Ö. (1998). Deyimler sözlüğü. İstanbul: İnkılâp Yayınevi.
Andrews, E. (2007). Second language teaching: A view from the right side of the brain by Marcel Danesi, Language. 83(2): 430-431.
Bargad, W. (1990). Poems of Saul: A semiotic approach, Prooftexts. 10(2): 313-334.
Bayav, D. (2006). “Resimde Göstergebilim, Çocuk Resimlerinin Göstergebilimsel Çözümlenmesi.” Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Booth, W. (2003). Gerçeğe Uygun Tez. (Çev: Doğan M.). Kitaplık. 65, 70–72.
Burunsuz, M. (2007). “Semiyolojik Açıdan Soyut Resimde İmge.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Castillo, L. (1994). The effect of anology instruction on young children’s metaphor comprehension. Doctoral Dissertation City Unıversıty, New York, 1994. http://proquest.umi.com/dissertations/preview adresinden 05. 04. 2011 tarihinde alınmıştır.
Cowan, K. & Albers, P. (2006). Semiotic representations: Building complex literacy practices through the arts, The Reading Theacher. 60(2). 124-137.
Çetinkaya, B. (2006). “Türkiye Türkçesinde Mutluluk ve Üzüntü Göstergeleri.” Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Çöğürcü, N. (2006). “Göstergebilimsel Yöntemle Strindberg'in Matmazel Julie Oyununun Metin İncelemesi ve Sahne Yorumu.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Demir, S. (2008). “İlköğretim 6, 7 ve 8. Sınıflar Türkçe Ders Kitaplarındaki Öykülerin Metin Dilbilimsel Yöntemlerle İncelenmesi ve Bu Metinlerin Öğrencilerin Anlama Düzeylerine Etkisi (Malatya İli Örneği).” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Demir, M. (2007). “Türkçe Derslerinde Metin Çözümlemesine Üslupbilim Açısından Yaklaşım-Üslûp Çözümlemesinin Okuma-Anlamaya Katkısı.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Göçmen, P. (2006). “Sanat Eseri Kullanılan Reklamların Göstergebilimsel Açıdan İncelenmesi.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Guiraud, P. (1994). Göstegebilim. Ankara: İmge Kitabevi.
Hancı, H. (2008). “Göstergebilimin Grafik Tasarım Dersi Alan Öğrenciler Üzerindeki Etkisi.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
İmançer, D. ve Özel. Z. (1999). “Göstergebilimsel Çözümleme ve Pirelli Örneği,” Sinemasal Dergisi. 2: 7-20.
Jeffers, C. S. (2000). Drawing on semiotics: Inscribing a place between formalism and contextualism, Art Education. 53(6): 40-45.
Karahan, Ç. (2004). Dil dışı gösterge olarak sanat/resim, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 3(1): 75-83.
Kıran, Z. ve Kıran, A. (2006). Dilbilime giriş. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Koz, K. A. (2007). “Siyasal Karikatürlerde Lider İmajı: 1987 Genel Seçimleri Bağlamında Parti Liderlerinin Türk Basınında Karikatürize Edilişi.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Lakoff, G. Johnson, M. (2005). Metaforlar / hayat, anlam ve dil. Yavuz, G. (Çev.). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
McNiff, S. (1998). Handbook of the arts in qualitative research. Knowles, G. & Cole, A. (Eds). Art based research. CA: Sage, pp.29-45.
Miles, M. B. ve Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. CA: Sage.
Moore, J. N. (1998). Street signs: Semiotics, "Romeo and Juliet", and young adult literature, Theory into Practice. 37(3): 211-219.
Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2009). Türkçe eğitiminde deyimlerin öğretme öğrenme süreci bakımından değerlendirilmesi, Milli Eğitim Dergisi. 181, 8-19.
Özcan, E. (2007). “Göstergebilimsel Açıdan Reklam Dilinin Tüketim Toplumuna Etkileri.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Özmutlu, A. (2009). “Grafik Tasarım Atölye Derslerinde Afiş Konusunun Uygulama ve Çözümleme Süreçlerinde Göstergebilimsel Çözümleme Yönteminin Kullanımı.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Samsun Ondokuzmayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
Öztürk, A. (2003). Değişen toplumsal ve kültürel değerlerin sözcüklerde meydana getirdiği değişiklikler, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9, 255-265.
Richardson, A. S. (1982). Arts means language, Art Education. 35(5): 10-15.
Rifat, M. (1983). Dilbilim ve göstergebilim kuramları. İstanbul: Kent Basımevi.
Rohrer, T. (2001). The cognitive science of metaphor from philosophy to neuropsychology, Theoria et Historia Scientarium. 6, 27–42.
Saussure, F. D. (1998). Genel dilbilim dersleri. (Çeviren: B. Vardar). İstanbul: Multiligual Yayınları.
Schmidt, G. & DeBuse, C. (2007). Right hemisphere metaphor processing characterizing the laterlization of semantic processes, Brain and Language. 100(2):127-141.
Sezen, E. (2007). “Plastik Sanatlarda İmgeye Öznel Yaklaşımlar.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
Smith-Shank, D. L. (1995). Semiotic pedagogy and art education, Studies in Art Education. 36, 4: 233-241.
Toklu, O. (2003). Dilbilime giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
Tompkins, P. & Lawley, J. (2002). The magic of metaphor, www.cleanlanguage.co.uk adresinden 25.09.2011 tarihinde indirilmiştir.
Uğur, N. (2003). Anlambilim. İstanbul: Doruk Yayıncılık.
Uzun, E. (2006). “Hukukun Göstergebilimsel Analizi.” Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Vardar, B. (1998a). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul-Ankara-İzmir: Abc Kitabevi.
Vardar, B. (1998b). Dilbilimin temel kavram ve ilkeleri. İstanbul: Multiligual Yayınları.
Yaylagül, Ö. (2009). “Divanu Lugati’t-Turk in Terms of Semiology” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2, 6: 690-698.
Yazıcı, S. (2007). “Göstergebilim ve Bir Uygulama: Kulenin Anahtarı.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Yıldırım & Şimşek (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.