AZGELİŞMİŞ BÖLGENİN TEKSTİL SEKTÖRÜNDE KADIN İŞÇİ OLMAK (ADIYAMAN ÖRNEĞİ)

Tekstil, emek yoğun ağırlıklı sanayi kollarından biridir. Günümüz dünyasında tekstil ürünlerinin üretimi, daha çok azgelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde gerçekleştirilmektedir. Türkiye’nin az gelişmiş bir bölgesinde yer alan Adıyaman ilinin sanayisinde tekstil önemli bir yer tutmaktadır. Adıyaman’daki tekstil sektöründe kadın emeği ağırlıktadır. Bu çalışmanın amacı, azgelişmiş bir bölge sanayisindeki kadın tekstil işçilerinin çalışma ilişkilerini analiz etmektir. Saha araştırmasının evrenini Adıyaman Organize Sanayi Bölgesi’ndeki (OSB) küçük, orta ve büyük ölçekli fabrikaların tekstil işçileri oluşturmaktadır. Bu bağlamda 2014 yılının Mart ve Nisan aylarında küçük, orta ve büyük ölçekli 8 fabrikadan 350 tekstil işçisine anket uygulanmıştır. Çalışma ilişkilerinde cinsiyet etkisini, karşılaştırmalı olarak analiz etmek için erkek tekstil işçileri de araştırmaya dahil edilmiştir. Alan araştırmasının bulgularına göre, azgelişmiş bir bölgenin tekstil sektöründeki kadın işçiler dezavantajlı konumdadırlar. Kadın işçilerin aldıkları ücretler ve çalışma saatleri, fason üretim yapan küçük fabrikalarda son derece olumsuzdur. Üstelik devlet teşvikinden yararlanan bu fabrikalarda asgari ücretin altı bir ücret ile çalışan tekstil işçilerinin oranı % 23.4’dir. Asgari ücretin altı bir ücret alan çalışanlar içinde kadınların oranı % 72.8'dir.

Anahtar Kelimeler:

Azgelişmişlik, Tekstil Sektörü, Kadın İşçi

BEING FEMALE WORKER IN THE TEXTILE SECTOR OF UNDERDEVELOPED REGIONAL: THE SAMPLE OFADIYAMAN

Textile is one of the labor-intensive industries. In today's world, the production of textile products is mostly carried out in underdeveloped or developing countries. Textiles have an important place in the industry of Adıyaman, which is located in a less developed region of Turkey. In Adıyaman's textile sector there are more employed women than men. The purpose of this study is to analyze the working relationships of female textile workers in underdeveloped region. The subject of the study are female textile workers of small, medium and large scale factories in AdıyamanOrganized Industry Zone. For this purpose, in March and April of 2014, there was a survey conducted by face to face interviewing of 350 textile workers from 8 small, medium and large scale factories. Male textile workers were also included in the study to analyze the gender effects comparatively in working relationships. According to the findings of field research, female workers in the textile sector of underdeveloped region are in a disadvantageous position. The wages and working hours that female workers receive are extremely negative for small factories producing fake products. Moreover, in these factories benefiting from the state subsidy, the rate of textile workers working for a wage below the minimum wage is 27.2%. The rate of female workers working for a minimum wage is 72.8%.

Keywords:

Underdeveloped, Industry Textile Sector, Female Worker, Adıyaman,

PDF

___

Adıyaman’da Bugün Gazetesi (2010). “‘Irgat Kent’ imajının Kazandıranlar Utansın”, 24 Şubat 2010: 9. Aslan, A. (2012). Azgelişmişlik ve Kalkınma Sorunsalı Kıskacında: Sermayenin Mekânsal Örgütlenişi ve Batman Örneği, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Başkaya, F. (2005). “Azgelişmişlik”, Kavram Sözlüğü Söylem ve Gerçek, Özgür Üniversite Kitaplığı, Ankara, ss. 55-66. Çavdar, T. (2005). Türkiye İşçi Sınıfı Tarihinden Kesitler,Nazım Kitaplığı, İstanbul. Dedeoğlu, S. (2012).Türkiye’de Tekstil Sektörü ve Kadın İşçiler, Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya ve Adıyaman Araştırması, Ankara: ILO. Dedeoğlu, S. (2012). “Türkiye’de Yeni Endüstriyel İstihdam ve Kadın İşçiler”, Emeğin Kitabı, Sosyal Araştırmalar Vakfı, İstanbul, ss. 466-478. Dicle Kalkınma Ajansı. (2011). Hazır Giyim Sanayi Sektör Analizi. Batman Yatırım Destek Ofisi. Ekonomi Bakanlığı. (2016). Hazır Giyim Sektörü/ Sektör Raporları 2016,http://www.ekonomi.gov.tr). Freyssinet, J. (1985). Azgelişmişlik İktisadı,(Çev. T. Öcal-M.A.Kılıçbay), Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilgiler Fakültesi Yayını, Ankara. Güven, S. (1999). Toplumbilim, Ezgi Kitabevi, Bursa. Han, E. ve Kaya, A. A. (2002). Kalkınma Ekonomisi Teori ve Politika,Etam A.Ş. Matbaa. Hobsbawm, E. (2008). Sanayi ve İmparatorluk, (Çev. A. Ersoy), Dost Kitabevi, Ankara. ILO. (2014). Wages and working hours in the textiles, clothing, leather and foot wear industries, Geneva: InternatıonalLabourOffıce. İŞKUR. (2013). Adıyaman İşgücü Piyasası Analizi Raporu,Adıyaman Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü. Kaya, G. (2014). Kentleşmenin Toplumsal Boyutları (Adıyaman Örneği),Ütopya Yayınevi, Ankara. Kaya, G. (2015). “Internal Migration and its Effects in one of the Underdeveloped Regions of Turkey (The Sample of Adiyaman)”, International Journal of Humanitiesand SocialScience, Cilt:5, Sayı: 3, ss. 71-80. Keyder, Ç. (1976). Emperyalizm, Azgelişmişlik ve Türkiye,Birikim Yayınları, İstanbul. Klein, N. (2012). No Logo, Çev. Nalan Uysal, Bilgi Yayınevi, İstanbul. Kocacık, F. ve Ayan, S. (2011). Türkiye'de Tekstil Alanında Çalışan Kadınlar ve Sorunları: (İstanbul-Adana-Denizli-Sivas ve Tekirdağİli Örnekleri),Uluslararasıİnsan Bilimleri Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 1, 464-483. Kurtuluş, H. (2010). “Kent Sosyolojisinde Değişen Kavrayışlar ve. Türkiye'nin Kentleşme Deneyimi”, Ö. Uğurlu vd (der.), Türkiye. Perspektifinden Kent Sosyolojisi Çalışmaları, Örgün Yayınevi,İstanbul, ss. 177-225. MDG Achievement Fond(2012) Turkey: Harnessing Sustainable Link ages for SMEs in Turkey’s Textile Sector. Orkun, T. (2007). Türkiye’de Tekstil Sektörü ve Enformel İstihdam, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Özer, M. ve Biçerli, K. (2003). “Türkiye’de Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,3(1), 55-85. Pınarcıoğlu, N. Ş. (2006). Kentlerde Kadınların İşgücü ve İstihdama Katılım Sorunları: İzmit Örneği, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Suğur, S. (2002). “Tekstil Sektöründe Yeniden Yapılanma ve Çalışan Kadınlar Üzerine Bir Araştırma”, Dünya’da ve Türkiye’de Fraklılaşma –Çatışma-Bütünleşme II, Sosyoloji Derneği Yayını, Ankara, ss. 328-337. Suğur, S. (2005). “Türkiye’de Tekstil Sektöründe Kadın Emeği ve Değişen Toplumsal Cinsiyet İlişkileri”, Amme İdaresi Dergisi,Cilt: 38, Sayı. 1, ss. 47-68. Şahin, H. (2013). Küreselleşme Sürecinde İşçilerin Direnme ve Hayatta Kalma Stratejileri: Denizli Tekstil İşçileri Örneği, Ekin Basım Yayın, Bursa. TÜİK (2013). Seçilmiş Göstergelerle Adıyaman 2012,TÜİK Matbaası, Ankara. Türk-İş Haber Bülteni, Nisan 2014 Açlık ve Yoksulluk Sınırı, 28 Nisan 2014. Tütengil, C.O. (1984). Az Gelişmenin Sosyolojisi, Belge Yayınları, İstanbul. Wichterich, C. (2004). Küreselleş(tiril)en Kadın/ Eşitsizliğin Geleceğinden Raporlar (Çev. T.Tayanç- F. Tayanç), Türk Sosyal Bilimler Derneği, Ankara. Wulfhorst, B. (2006). Textile Technology, Hanser Publishers, Munich . Yeniyol Gazetesi “Adıyaman’da 40 bin mevsimlik işçi var”, 3Şubat 2007, s.1. Yeniyol Gazetesi “Irgat Kent Olmaktan Kurtulmak Gerekir”, 14 Ocak 2008, s. 1. https://www.evrensel.net/haber/47608/guclu-tekstilde-uretim-durdu, (29.01.2013). http://www.adiyaman.gov.tr/ilin-sanayi-durumu (20.03.2017). www.ekonomi.gov.tr/ Yatırım Teşvik Haritası-Adıyaman (19.03.2017).