Vahdet-i vücud arifelerine göre eimme-i seba (Ümmehat-ı Esma) imamü'l-eimme ve Cenab-ı Hakk'ın sayısız isimleri

Vahdet-i Vücûd fikriyâtına sâhip âriflere göre Cenâb-ı Hakk'ın isimleri arasında bir derecelendirme yapılabilir. İsimlerin bir kısmı diğer bir kısmına dâhil olup bir nevî alt mertebede olanı üst mertebede olandan meydâna gelmiştir. İsimlerin anası olarak yedi isim belirlemişler ve bunları “eimme-i sebâ” diye isimlendirmişlerdir. Bu yedi imâm arasında da Hayy ve Âlim isimleri daha öncelikli bir durum arz ederler. İbnü’l-Arabî'ye göre imâmü'l-eimme/imâmların imâmı Hayy ismi iken Abdürrezzâk-ı Kāşânî'ye göre ise “Âlim” ismidir. Vahdet-i vücûdçular; isimlerin sonsuz olup bu yedi ismin ihâtası altında olduğu, diğer isimlerin bir nevî onlardan neş'et ettiği, kanâatindedirler. İbnü’l-Kasiyy'e göre ise isimlerin tamamı birbirleri ile isimlenmiş olup isimler arasında bir üstünlük yoktur.

The seven names, the highest name and numerous names of God according to gnostic sufis who believe in Wahdet al-wucud

The Sufis, who defend Wahdat al-wujûd (the unity of existence), accept that it is possible to scale among the names of God. Some Names are included in other Names and it is like that the lower degree-name consists of the upper degree one. The “Seven Names” are spesified and named as the highest ones. Among these seven leaders, the names Hayy and Âlim, have relatively more importance. According to Ibn al-Arabî the highest name is the name Hayy, whereas according to Abd al-Razzâk-ı Kāshânî it is the name Âlim. Scholars that use the unity of existence conception think that names are infinite that are enclosed by these seven names and other names arise from these seven. According to Ibn al-Kasiyy, all names are named with each other and there is no scale between them.

PDF

___

Afîfî, Ebu’l-Âlâ, Ebu’l-Kāsım b. Kasiyy ve kitâbı “Hal’u’n-Nâleyn”, Mecelletü Külliyeti’lÂdâb, İskenderiyye Üniversitesi, İskenderiyye: 1958.
Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâîl, Sahîhü’l-Buhârî, Vaduz: Thesaurus Islamicus Foundation, Cem'iyyetü'l-Meknezi'l-İslâmî, 1421/2001.
Câmî, Abdürrahman b. Ahmed, Nakdu’n-Nusûs fî Şerh-i Nakşi’l-Fusûs, (tsh ve tlk: William C. Chittick), Müessese-i Pejuheşi-i Hikmet ve Felsefe-i Îrân, Tahran: 1370.
Chittick, William, Varolmanın Boyutları, (çvr: Turan Koç), İnsan Yayınları, İstanbul: 1997,
Cîlî, Abdülkerîm b. İbrâhîm, Şerhu Müşkilâti’l-Fütûhâti’l-Mekkiyye, (thk: Yusuf Zeydân), Dârü'l-Emîn, Kāhire: 1999.
Gazzâlî, el-Maksadü’l-Esnâ fî Şerhi Maânî Esmâi’l-lahi’l-Hüsnâ, (thk: Fadluh Şehâde), 2. Baskı, Dârü'l-Meşrık, Beyrût: 1971.
Guénon, René, Doğu Düşüncesi, (çvr: Fevzî Topaçoğlu), İz Yayıncılık, İstanbul: 1997.
İbn-i Berrecân, Şerhu Esmi’l-lâhi’l-Hüsnâ, (hzr: Purificacıό de la Torre), Cooperaciόn Espaňola, Madrid: 2000.
İbnü’l-Arabî, Fütûhâtu’l-Mekkiyye fî Ma’rifeti’l-Esrârî’l-Mâlikiyye ve’l-Mülkiyye, Mektebetü's-Sekāfeti'd-Diniyye, Kāhire: 1911; (thk: Osman İsmâîl Yahyâ), el- Hey'etü'l-Mısriyyeti'l-Amme li'l-Kitâb, Kāhire: 1975.
İbnü’l-Arabî, Keşfü’l-Ma’nâ an Sirri Esmâi’l-lahi’l-Hüsnâ, (thk: Pablo Beneito), Neşr-i Bahşâyiş, Kum: 1419.
İbnü’l-Arabî, Kitâbü İnşâi’d-Devâir (La Production Des Cercles, Paul Fenton-Maurice Gloton, texte arabe établi par H. S. Nyberg, Philosophie İmaginaire, éditions de l'éclat), Paris: 1996.
İbnü’l-Arabî, Şücûnü’l-Mescûn ve Fünûnü’l-Meftûn, (thk: Alî İbrâhîm Kürdî), Dârü Sa'düddin, Dimaşk: 1999
Kāşânî, Abdürrezzâk b. Ebi’l-Ganâim b. Ahmed, Beyânü Mikdâri’s-Seneti’s-Sermediyye ve Ta’yîni’l-Eyyâmi’l-İlâhiyye, (Mecmûa-i Resâil ve Müsennefât içerisinde, thk: Mecîd Hâdîzâde), Mîrâs-i Mektûb, Tahrân: 1380.
Kāşânî, Abdürrezzâk b. Ebi’l-Ganâim b. Ahmed, el-Fevâid, (Mecmua-i Resâil ve Müsennefât içerisinde, thk: Mecîd Hâdîzâde), Mîrâs-i Mektûb, Tahrân: 1380.
Kāşânî, Abdürrezzâk b. Ebi’l-Ganâim b. Ahmed,Istılâhâtü’s-Sûfiyye, (thk. Muhammed Kemâl İbrâhîm Câfer), el-Hey'etü'l-Mısriyyeti'lÂmme li'l-Kitâb, Kāhire: 1981.
Kāşânî, Abdürrezzâk b. Ebi’l-Ganâim b. Ahmed, Letāifü’l-A’lâm fî İşârâti Ehli’l-İlhâm, (thk: Mecîd Hâdîzâde), Mîrâs-ı Mektûb, Tahran: 1389.
Kāşânî, Abdürrezzâk b. Ebi’l-Ganâim b. Ahmed, Risâle-i Mebde’ ve Maâd, (Mecmua-i Resâil ve Müsennefât içerisinde, thk: Mecîd Hâdîzâde), Mîrâs-i Mektûb, Tahrân: 1380.
Kāşânî, Abdürrezzâk b. Ebi’l-Ganâim b. Ahmed, Şerhu Fusûsi’l-Hikem, el-Mektebetü'l-Ezheriyye li't-Türâs, Kāhire: 2003.
Kāşânî, Abdürrezzâk b. Ebi’l-Ganâim b. Ahmed, Tahliyetü’l-Ervâh bi Hakāiki’l-İncâh, (thk: Alî Evcebî) Mirâs-ı Mektûb, Tahran: 1384.
Molla Halîl-i Siirdî, Nehcü’l-Enâm, basım yeri ve târihi: ?.
Muslim, Ebü'l-Hüseyin el-Kuşeyrî en-Nisâburî b. el-Haccâc, Sahîh-i Müslim, Vaduz: Thesaurus Islamicus Foundation, Cem'iyyetü'l-Meknezi'l-İslâmî, 1421/2001.
Şeyh Ahmed-i Cizîrî, Dîvân, (el-İkdü’l-Cevherî fî Şehi Dîvâni Şeyhi’l-Cezerî isimli şerhi ile birlikte, Şerh eden: Molla Muhammed-i Zivingî), Matbaatü'r-Rafidîn, Kāmışlî: 1958.
Şîrâzî, Rükneddin Mesûd, Nusûsu’l-Husûs fî Tercümeti’l-Fusûs (thk: Receb Alî Mazlûmî), Dânişgâh-ı Tahrân, Tahran: 1359/1980.