Belediye Başkanlarının Geçici Olarak Görevden Uzaklaştırılması Üzerine Bir Çalışma

1982 Anayasası yerel yönetimleri, il, belediye ya da köy halkının ortak ihtiyaçları karşılamak üzere kuruluş esasları yasada belirtilen ve karar organları, gene yasada gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişileri olarak tanımlamaktadır. Öte yandan yerel yönetimlerin seçilmiş organlarının, organlık sıfatlarını kaybetmeleri konusundaki denetimin, ilke olarak yargı yolu ile olacağı belirtilmektedir. Bunun hemen arkasından ise, İçişleri Bakanı’na, yerel yönetim organlarını ya da üyelerini geçici bir önlem olarak görevden uzaklaştırabilme yetkisi verilmektedir.Görevden uzaklaştırma çağın hukuk anlayışı ile ve özlenen demokratik sistemle çelişmektedir. Seçme ve seçilme yeterliliğini yok eden bir hükümlülük kararı bulunmuyorsa, işlenen suçların özelliği belediye başkanlarının görevini devam etmelerinde sakıncalı görünüyorsa, geçici önlem durumunda olan bu karar İçişleri Bakanı’na verilmemelidir. Buna karşın Bakanlığın görevi, belediye başkanlarının geçici olarak görevden uzaklaştırılmasını gerektiren nedenleri tespit ederek idari yargı organının bilgisine sunması olmalıdır.

A Study on Temporary Dismissal of Mayors

The 1982 Constitution defines local governments established according to their special Law with their elected administrative bodies, as public juristic person to meet the common needs of provinces, municipalities and villages. Also the Law underlines that the way how the elected administrative bodies of local governments loss their role is principally controlled by judiciary. Beside this, however it is stressed that the Ministry of Interior is authorized to dismiss the local governments’ administrative bodies or their member as a temporary measure.Dismissal is contradictory with contemporary legal approach and democratic system. If there is not a decision for condemnation which eradicates the sufficiency for selection but if the peculiarity of the offence committed makes a mayor an undesirable person carrying on the duty, the power of dismissal as a temporary measure should not be given to the Ministry of Interior. The power and duty of the Ministry of Interior, here, should only be identifying the reasons for temporary dismissal of mayors and bringing the case to the notice of administrative courts.

___

  • Çoker, Ziya, “Yerel Yönetimler ve Anayasa”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, C. (Cilt) 5, S. (Sayı) 6, Kasım 1996, s. (Sayfa) 19-27.
  • Duran, Lütfi, Türk Yönetiminde Karmaşa, Çağdaş Yayınları, İstanbul, 1988.
  • Hondu, Selçuk, “Belediyenin Seçilmiş Organlarının ve Seçilmiş Organ Üyelerinin Görevden Uzaklaştırılması ve Bunun Yargı Denetimi”, Türk İdare Dergisi, S. 395, Haziran 1992, s. 19-28.
  • Karaman, Zerrin Toprak, Yerel Yönetimler, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını, İzmir, 1996.
  • Keleş, Ruşen, Avrupa’da Yerel Yönetimler Üzerinde Denetim ve Türkiye, Uluslararası Konferans, TBD-KAV Yayını, Ankara, 5-6 Aralık 1996, s. 26-34.
  • Özay, İsmail, Yerel Yönetimler ve Yargı, Uluslararası Konferans, TBD-KAV Yayını, 30 Nisan – 1 Mayıs 1997, Ankara, s. 155-159.
  • Pirler, Orhan, Tortop, Nuri, Başsoy, Ahmet, Belediyeler ve İdari Vesayet, TBD-KAV Yayını, Ankara, 1995.
  • TODAİE, Yerel Yönetimler Araştırma Grubu Raporu, TODAİE Yayını, Ankara, 1992. Uzun, Şentürk, Türkiye’de 1980-1990 Yılları Arası Belediyelerin İdari ve Mali Yapılarındaki Gelişmeler ve Ankara Büyükşehir Belediyesi Örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, AÜ SBE, Ankara, 1994.
  • Yenice, Kazım, “Seçilmiş Yerel Yönetim Organının Görevden Uzaklaştırılması”, Cumhuriyet Gazetesi, 28.9.1987.
  • Yıldırım, Turan, “Yargı Kararlarının Uygulanmaması Sorunu”, İdari Yargının Yeniden Yapılandırılması ve Karşılaştırılmalı İdari Yargılama Usulü, Sempozyum, Bildiri, Danıştay Başkanlığı, 11-12 Mayıs 2001, s. 1-10.
  • Yıldırım, Turan, Mahalli İdarelerin Seçilmiş Organlarının Organlık Sıfatlarını Kaybetmeleri, Alkım Yayınevi, İstanbul, ty.